Split payment

Split payment
Polecane artykuły
Karta magnetyczna Forma płatności Efekt osłony podatkowej Faktoring wymagalnościowy Przewalutowanie Karta płatnicza Instrument płatniczy Spółka rotacyjna Epłatności

Split payment, znane w Polsce jako "metoda podzielonej płatności", to unikalny system, który pozwala przedsiębiorcom prowadzić dodatkowy rachunek bankowy przeznaczony wyłącznie na przepływy związane z podatkiem VAT. Cechy tej metody są opcjonalne, a przedsiębiorcy, którzy zdecydują się skorzystać z niej, muszą wynegocjować szczegółowe warunki jej stosowania ze swoimi kontrahentami. W razie przyjęcia środków na rachunek VAT, przedsiębiorca jest zobowiązany do ich wykorzystania.

Kluczowym aspektem metody split payment jest to, że na jej wybór ma wpływ strona dokonująca płatności. Innymi słowy, to kupujący decyduje, czy transakcja będzie przeprowadzona za pomocą tej metody, czy nie. Jeżeli kupujący decyduje się na zastosowanie metody split payment, musi to zaznaczyć podczas realizacji przelewu. W praktyce oznacza to, że bank, do którego wpłynęła płatność, musi podzielić przelane środki na dwie części - jedna trafia na podstawowe konto przedsiębiorcy, druga na rachunek VAT. Urząd Skarbowy ma możliwość dostępu do rachunku VAT, co umożliwia Instytucji śledzenie przepływów środków i kontrolę nad prawidłowym wykorzystaniem środków przeznaczonych na podatek.

Dlaczego wprowadzono split payment?

Jak wspomniano, split payment została wprowadzona przede wszystkim jako narzędzie do uszczelnienia systemu podatkowego. Dostrzegano, że jest wiele przypadków nadużyć i oszustw związanych z podatkiem VAT w Polsce. Chociaż w przeszłości podjęto wiele prób zlikwidowania tych problemów, okazały się one niewystarczające. W efekcie, ostatecznie zdecydowano się na wprowadzenie split payment.

To rozwiązanie pozwala na wcześniejsze wykrywanie prób unikania płacenia podatku VAT, co pozwala na skuteczniejsze egzekwowanie zobowiązań podatkowych. Przy tym, split payment jest efektywnym środkiem przeciwdziałania wyłudzeniom VAT, a przez to zwiększa dochody z podatków.

Zgodnie z ustawą wprowadzająca split payment, której początek obowiązywania przypada na 1 lipca 2018 roku, jest to mechanizm dobrowolny. Jednak, jeżeli środki zostaną otrzymane na rachunek VAT, przedsiębiorca jest zobowiązany je wykorzystać. Daje to także uprawnienia Urzędowi Skarbowemu do kontroli i wykonania operacji związanych z podatkiem VAT na tym rachunku, co skutecznie zniechęca do prób wyłudzeń.

Korzyści związane z korzystaniem ze split payment

Split payment to metoda płatności, która może przynieść wiele korzyści dla podmiotów gospodarczych .

• Wyłączenie z odpowiedzialności solidarnej: Zastosowanie metody split payment chroni nabywcę towarów lub usług przed odpowiedzialnością solidarną za zaległości podatkowe dokumentu od dostawcy, ponieważ kwota podatku VAT jest natychmiast przelewana na specjalne konto VAT dostawcy. Jest to szczególnie istotne w branży budowlanej, gdzie często występuje łańcuch dostaw i podwykonawstwo.
• Możliwość zmniejszenia zobowiązania podatkowego: Korzystając z metody split payment, podmiot ma możliwość zmniejszenia swojego zobowiązania podatkowego, jeśli zapłaci podatek wcześniej niż wskazuje to termin. Dzięki temu, można uniknąć odsetek i kar za opóźnienie w płatnościach podatkowych.
• Przyspieszony zwrot podatku na rachunek: W przypadku stosowania metody split payment, weryfikacja prawidłowości transakcji przez urząd skarbowy jest dużo szybsza, co skraca czas oczekiwania na zwrot nadpłaconego podatku VAT.
• Możliwość opłacania zobowiązań podatkowych bezpośrednio z rachunku VAT: Metoda split payment umożliwia opłacenie zobowiązania podatkowego bezpośrednio z rachunku VAT. Jest to wygodne i efektywne, ponieważ nie wymaga dodatkowych operacji bankowych.
• Zwiększenie przejrzystości i kontrola nad płatnościami VAT: Dzięki split payment, przedsiębiorcy mają pełny wgląd w swoje płatności VAT i mogą skuteczniej zarządzać nimi. Metoda ta jest też narzędziem do walki z wyłudzeniami podatku VAT, ponieważ umożliwia urzędom skarbowym szybki dostęp do informacji o transakcjach.

Wady split payment

Podzielona płatność posiada swoje zalety, jednak tak jak każde rozwiązanie, nie jest doskonała i posiada pewne wady, które mogą wpływać negatywnie na działalność gospodarczą.

• Ograniczona możliwość wykorzystania środków: Główną wadą split payment jest to, że należące do przedsiębiorcy środki na rachunku VAT nie mogą być swobodnie wykorzystane. Przedsiębiorca może je wykorzystać tylko na opłacanie zobowiązań podatkowych lub innych związanych z bieżącą działalnością gospodarczą. Próba wykorzystania środków z tego konta do pokrycia innych kosztów może zostać uznana za wykroczenie.
• Wpływ na płynność finansową: Niewątpliwą wadą jest także fakt, że split payment może ograniczyć płynność finansową przedsiębiorstwa. Kwota podatku VAT zamiast trafić na konto firmy, trafia na specjalne konto, z którego nie można swobodnie korzystać.
• Kontrola i wykrywanie wyłudzeń: Aby skutecznie kontrolować wyłudzenia VAT, wszystkie płatności musiałyby odbywać się za pomocą przelewów bankowych. W praktyce oznaczało by to konieczność wyeliminowania płatności gotówkowych, co jest praktycznie niemożliwe i mało efektywne, a ponadto wykluczałoby szereg małych i średnich przedsiębiorstw, które nadal często korzystają z gotówki.
• Komplikacje administracyjne: Wprawdzie split payment ma na celu usprawnienie kontroli podatkowych, ale paradoksalnie skomplikowało proces płatności i zintensyfikowało obciążenie administracyjne, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw.
• Brak możliwości kredytowania: Pieniądze zgromadzone na koncie VAT nie mogą służyć jako zabezpieczenie kredytu, co ogranicza możliwości finansowania przez firmę swojej działalności.

Przykład

Przedsiębiorstwo "X” sprzedało przedsiębiorstwu "Z” 1000 długopisów, po 1 zł każdy. Oba przedsiębiorstwa są podatnikami VAT, więc "X” wystawiło fakturę VAT:

• kwota netto: 1000 zł
• kwota podatku VAT (stawka 23%): 230 zł
• kwota brutto: 1230 zł.

Nabywca, czyli "Z” korzysta z metody podzielonej płatności, więc przelewa całą kwotę faktury (1230zł), zaznaczając jednocześnie na komunikacie przelewu, iż kwotę netto faktury (1000zł) wpłaca na podstawowy rachunek "X”, natomiast kwotę podatku VAT wpłaca na osobny rachunek specjalnie do tego wydzielony (230zł).

Co jeśli brakuje środków na rachunku VAT?

Kiedy na rachunku VAT brakuje odpowiednich środków, nabywca ma kilka możliwości postępowania. Jak zostało wcześniej wspomniane, jeżeli na rachunku VAT nabywca nie posiada żadnych środków, bank automatycznie pobiera całą kwotę faktury (netto+VAT) z podstawowego rachunku. W sytuacji, kiedy środki na rachunku VAT są niepełne, bank pobiera to, co jest dostępne i brakującą kwotę uzupełnia z rachunku podstawowego.

Nabywcom przysługuje jednak również opcja decydowania o kolejności zobowiązań, które chcą opłacić. Oznacza to, że mogą oni zdecydować, czy wolą opłacić VAT od konkretnego zobowiązania, czy może inny rachunek ma dla nich wyższy priorytet. To daje pewną elastyczność w zarządzaniu finansami firmy, chociaż ogranicza swobodne dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT.

W praktyce może dojść do sytuacji, gdy pomimo braku środków na rachunku VAT, nabywca decyduje się na dokonanie płatności z split payment. W takim przypadku, należność VAT zostanie pobrana w pierwszej kolejności, a reszta środków zostanie przekazana na rachunek podstawowy.

Jest to wymagane przez przepisy, aby zminimalizować ryzyko niezapłacenia podatku VAT. Taka sytuacja może jednak wpłynąć na płynność finansową firmy, szczególnie jeśli często korzysta ona z metody split payment.

Należy zwrócić uwagę, że niewłaściwe zarządzanie środkami na rachunkach VAT i podstawowym może prowadzić do konsekwencji prawnych. Dlatego firmy korzystające z metody split payment powinny dokładnie monitorować środki zgromadzone na obu rachunkach.

Bibliografia

• Nowakowska E. (2017), VAT Split Payment - nowy pomysł w walce z wyłudzeniami.
• Pastuszka J. (2016), Planowane rozwiązania ograniczające lukę podatkową VAT w Polsce. Nowe metody wykrywania nieprawidłowości i ich eliminacji., "Państwo i społeczeństwo”
• Pod redakcją Kuciński R. (2017), Zmiany w VAT 2018. Split payment–kompleksowe omówienie.
• Pod redakcją Pokrop D. (2018), Mechanizm podzielonej płatności split payment: tło, korzyści, zagrożenia – ujęcie branżowe., Wolters Kluwer, Warszawa
• Żygieło E. (2017) Karuzela podatkowa jako forma oszustwa podatkowego polegająca na wyłudzeniu podatku VAT w Polsce.

Autor: Anna Ludwiszewska