ISO 9001

ISO 9001
Polecane artykuły
Przyczyny wdrażania systemów zarządzania jakością System zarządzania jakością System jakości w gminie - założenia Efektywność w kryteriach Polskiej Nagrody Jakości Koszty jakości - ukryta fabryka Zasady zarządzania jakością Istota zarządzania przez jakość Przygotowanie projektu wdrożenia ISO 9001 Działania doskonalące

ISO 9001

Konkurencja nieustannie rośnie, firmy muszą coraz bardziej dbać o potrzeby klientów zapewniając im wysokiej jakości produkty, kiepska jakość niszczy zaufanie klienta tym samym powoduje koszty dla firmy. Uzyskanie certyfikatu jakości to wielka szansa do pozyskania nowych klientów i poszerzenia rynku zbytu. Normę ISO 9001 mogą stosować małe jak i duże organizacje, niezależnie od ich rodzaju. Zrozumienie jak i spełnienie wymagań klienta kieruje właśnie tą normą.

System jakości zgodny z normami ISO serii 9000 początkowo był wdrażany przez przedsiębiorstwa związane z przemysłem zbrojeniowym i atomowym. Specyfika tych branż wyklucza dostarczanie wadliwych wyrobów, w związku z czym dokonywano ścisłej kontroli po produkcji, a także u klienta. Koszty działań były ogromne i nieproporcjonalne do efektów, ponieważ kontrola często polegała na ingerencji w wyrób (np. środki wybuchowe, pręty do reaktorów, itp.) i jedynie próba niszcząca mogła odpowiedzieć na pytanie o jakość. Zastosowanie metod statystycznych jedynie nieznacznie podniosło skuteczność kontroli. Wdrażanie systemów jakości dotyczących jedynie wybranych obszarów działalności nie umożliwiało zapewnienia właściwych parametrów wyrobów. Dopiero publikacja serii 9000 pozwoliła na stopniową zmianę podejścia do jakości produktów. Do głównych korzyści, jakimi charakteryzowały się te normy zaliczyć należy: możliwość zastosowania tego samego podejścia przez wszystkich dostawców niezależnie od charakteru dostarczanego wyrobu, wybór normy w zależności od zakresu wykonywanych zadań, ideę zapewniania jakości jako uzupełnienie dla kontroli końcowej, uwzględnienie pozaprodukcyjnych czynników wpływających na jakość.

Główne wymagania

{{#ev:youtube|QYqb6DLggOg|480|right|Czy potrzebuję ISO 9001? (Sławomir Wawak)|frame}} ISO 9001 wymaga wprowadzenie nadzoru nad dokumentacją, budowa systemy zarządzania jakością włączając w to najwyższe kierownictwo, uporządkowanie procesów realizacji wyrobu, uregulowanie zarządzania zasobami, oraz kontrola pomiarów takich jak (wyroby, procesy, zadowolenie klienta)

Korzyści z certyfikatu ISO9001

• polepszenie kontaktów z klientami i dostawcami,
• zwiększenie zaufania na rynku,
• koszty kontroli jakości są na wyraźnie mniejszym poziomie,
• zwiększenie przewagi nad konkurencją,
• koszty braków wyraźnie zmniejszają się,
• skuteczniejsza organizacja pracy,
• zwiększenie morali pracowników,
• bardziej wydajne zarządzanie zasobami materialnymi

Rola najwyższego kierownictwa w ISO 9001

Jedną z kluczowych ról podczas wdrażania systemu zarządzania jakością odgrywa najwyższe kierownictwo, ponieważ według normy ISO 9001 to właśnie ono musi być zaangażowane w tworzenie, wdrażanie i nieustanne udoskonalania systemu. Do jego zadań należy komunikacja podczas narad, powołanie przedstawiciela ds. systemu zarządzania, opracowanie polityki jakości, określenie celów dotyczących jakości, dbanie o zasoby kadrowe, finansowe oraz techniczne. Celem działania każdego przedsiębiorstwa jest spełnienie wymagań klientów, a celem najwyższego kierownictwa powinno być identyfikacja potrzeb klientów i podnoszenie ich poziomu zadowolenia oraz spełnianiu ich oczekiwań.

Zastosowania

Zastosowanie uniwersalnego podejścia do wszystkich dostawców ułatwiło współpracę pomiędzy kontrahentami poprzez: większą kompatybilność systemów, możliwość bezpośredniego przepływu informacji i dokumentów bez konieczności ich dostosowywania, traktowanie problemów z jakością jako spraw naturalnych, w których rozwiązaniu mogą pomóc zarówno dostawcy, jak i klienci.

Pierwotne cele wdrażania systemu jakości skupiały się na redukcji kosztów związanych z jakością poprzez lepsze monitorowanie procesów produkcyjnych, zapobieganie występowaniu braków oraz efektywniejszą kontrolę w trakcie produkcji. Dotychczasowy akcent położony na kontrolę odbiorczą oraz produkcję został przeniesiony na potencjalne przyczyny powstawania braków - wadliwe materiały, brak szkoleń pracowników, nieprawidłowe działanie procesów, błędne ustawienia maszyn, itp.

Sukcesy odniesione w wyniku wdrażania tego systemu jakości zachęciły przedsiębiorstwa innych branż do zastosowania norm ISO 9000. W pierwszej kolejności idea ta została podchwycona przez przemysł motoryzacyjny, lotniczy i gałęzie związane z wysokimi technologiami.

Przedsiębiorstwa stosujące systemy zapewnienia jakości zauważając ich skuteczność i dążąc do dalszej obniżki kosztów jakości zaczęły zachęcać, a później wymagać od swoich dostawców wdrażania norm ISO 9000. W ten sposób możliwa stała się rezygnacja z pełnej kontroli dostarczanych wyrobów i zastąpienie jej badaniami wyrywkowymi, prowadzonymi niekiedy już u dostawcy. W ten sposób normy zostały spopularyzowane pośród przedsiębiorstw wszystkich niemal branż. Traktowanie certyfikatu systemu jakości przez klientów instytucjonalnych jako wymogu przy dostarczaniu wyrobów spowodowało, że przedsiębiorstwa dostrzegły kolejne korzyści ich wdrażania. Nowymi celami stały się lepsze kontakty z dostawcami i klientami, większe zaufanie ze strony klientów, uzyskanie przewagi konkurencyjnej.

Mała liczba przedsiębiorstw dysponujących wdrożonymi systemami jakości pozwalała tym, które posiadały certyfikaty na zdobywanie kontraktów i ekspansję na rynku. Wymóg posiadania certyfikatu jakości powodował jednak również patologie, kiedy producenci wdrażali biurokratyczne systemy lub wręcz kupowali dokumentację, aby tylko móc przedstawić pożądany dokument. Celami tych przedsiębiorców stały się utrzymanie na rynku i minimalizacja kosztów wdrożenia systemu (zamiast minimalizacji kosztów złej jakości), co prowadziło do budowy kosztochłonnych i zbiurokratyzowanych systemów. Skutkiem takich praktyk było podważenie wiarygodności systemów wdrażanych w oparciu o ISO 9000.

Zauważono, iż ogólne wymagania norm nie odpowiadają specyfice działania branż. W latach dziewięćdziesiątych podjęto próby uszczegółowienia standardów ISO dla potrzeb przemysłu motoryzacyjnego czy obronnego. Efektem tych prac były standardy QS, zaktualizowane normy AQAP oraz systemy o mniejszym zasięgu, np. WSK. Pojawiła się także potrzeba wdrażania systemów jakości w przedsiębiorstwach usługowych, które jednak nie mogły spełnić wszystkich wymagań w normach napisanych przede wszystkim dla przemysłu. Stan ten zmieniła dopiero nowelizacja w 2000 roku.

O certyfikat na normę ISO 9001:2008 ubiega się coraz więcej firm świadczących usługi, ponieważ pozwala on na lepsze funkcjonowanie na rynku. Stanowi także punkt wyjścia i narzędzie do stałego podnoszenia jakości usług. Również w tym obszarze zbyt ogólne traktowanie niektórych problemów przez normy powoduje konieczność opracowywania uszczegóławiających nakładek. Dzieje się tak w obszarze usług medycznych czy branży turystycznej. Organizacje zauważają dla siebie korzyści płynące z wdrożenia systemu uznanego na całym świecie mimo posiadania własnych, branżowych zasad, np. kategoryzacji hoteli czy procedur medycznych. Od ostatnich lat ubiegłego wieku coraz więcej organizacji świadczących usługi dla klientów indywidualnych wdraża systemy jakości. Jest to spowodowane rosnącą rozpoznawalnością nazwy ISO 9000.

Wśród wdrażających jest coraz więcej urzędów administracji państwowej i samorządowej, dla których głównymi przyczynami stosowania systemów zarządzania jakością są łatwiejsze zdobywanie środków finansowych Unii Europejskiej, zwiększenie zadowolenia mieszkańców, zdobycie zaufania inwestorów.

Możliwość wykazania, że system zarządzania urzędem jest sprawny i gwarantuje prawidłowe wykorzystanie środków jest istotnym czynnikiem wpływającym na ocenę projektów w programach strukturalnych UE. Certyfikat zwiększa również szanse na przyciągnięcie inwestorów, którzy rozumiejąc korzyści płynące z ich własnych systemów zarządzania jakością wybierają chętniej te gminy, w których oprócz odpowiednich warunków oferuje się im przejrzyste zasady współpracy. Nie bez znaczenia jest zadowolenie mieszkańców z poziomu działania i obsługi w urzędach, gdyż wpływa na wyniki wyborów.

Bibliografia

• Iwasiewicz A. (1999),Zarządzanie jakością, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Jazdon A. (2001), Doskonalenie zarządzania jakością, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz
• Karaszewski R. (2001)., TQM - teoria i praktyka, Dom Organizatora, Toruń
• Krawczuk A. (2016). Wdrażanie systemu zarządzania jakością wg ISO 9001, "Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH", nr.108, 2016, Lublin
• Korzyńska K. (2011). Zarządzanie relacjami z klientem w organizacjach posiadających wdrożony system zarządzania jakością zgodny ze standardem ISO 9001, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", nr 47
• Preus A. (2015). Zakładowa kontrola produkcji a norma ISO 9001, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa
• Zimon D. (2017). Implementacja wytycznych normy ISO 9001 drogą do usprawnienia podsystemów logistycznych, "Logistyka-nauka", Logistyka 4/2014

Autor: Sławomir Wawak, Norbert Burliga