Kworum

Kworum (z łac. Quorum) praesentia sufficit - których obecność jest wystarczająca - minimalna liczba członków danego zgromadzenia (m.in. stowarzyszenia, związku zawodowego, zarządu, parlamentu, rady), niezbędna i konieczna do ważności prowadzenia obrad lub podjęcia każdej ważnej, wiążącej decyzji. Kworum potrzebne do podjęcia stosownej uchwały ma wpływ na obliczanie odpowiedniej większości. Przy obliczaniu głosów, w przypadku jeżeli kworum jest określone, badaniu podlegają dwie okoliczności: udział odpowiedniej liczby osób w posiedzeniu i podjęcie uchwały odpowiednią większością głosów.

Jeżeli w przepisach nie określa się stosownego kworum, uchwały zapadają bez względu na liczbę obecnych. W skrajnych przypadkach możliwe więc jest podjęcie uchwały jednym głosem przy udziale jednej osoby

Wymagania

W Polsce, zgodnie z Regulaminem Sejmu, aby podejmowane decyzje miały moc prawną, wymagana jest obecność co najmniej połowy ustawowej liczby posłów - 230/460. Natomiast uchwały komisji sejmowej i senatorskiej zapadają w obecności co najmniej 1/3 liczby jej członków, a gdy komisje obradują wspólnie, uchwały podejmowane są w obecności 1/3 liczby członków każdej z uczestniczących w posiedzeniu komisji. Konstytucja RP w kilku przypadkach przewiduje wyższą niż 1/2 wartość kworum. Zgodnie z art. 98 ust.3 Konstytucji RP "Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednoczesne skrócenie kadencji Senat". W przypadku rozpisania nowych wyborów kworum również wynosi 2/3 ilości wszystkich posłów (307). Ponadto kworum równe 2/3 jest potrzebne do zmiany ustawy zasadniczej (Konstytucja RP) - "Ustawę o zmianie Konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów". Inną wartością kworum (3/5) Sejm dysponuje w przypadku ponownego uchwalenia ustawy zawetowanej. "Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W razie ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi Rzeczypospolitej nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3". - Art. 122 ust.5. Konstytucji RP.

Znane są również relatywnie niskie wymogi w zakresie kworum. Brytyjska Izba Lordów, licząca obecnie 800 członków, może prowadzić debatę w obecności zaledwie 3 członków, w tym przewodniczącego obrad. Kworum w trakcie głosowań wynosi 30 głosujących (brytyjska procedura parlamentarna nie przewiduje głosu wstrzymującego się).

Parlament Europejski

W Unii Europejskiej, Parlament Europejski przyjmuje decyzje bezwzględną większością głosów przy kworum wynoszącym 1/3 ogółu deputowanych. Wniosek o stwierdzenie kworum może być złożony wyłącznie przez co najmniej czterdziestu posłów. Wniosek złożony w imieniu grupy politycznej nie jest dopuszczalny. Jeżeli podczas głosowania jest obecnych mniej niż 40 posłów - przewodniczący może stwierdzić brak kworum i głosowanie zostanie wpisane w planie na kolejnym posiedzeniu.

Kworum w Parlamencie Europejskim odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu reprezentatywności i demokratycznego charakteru procesu podejmowania decyzji. Wymóg obecności minimalnej liczby deputowanych ma na celu uniemożliwienie podejmowania decyzji w sytuacji, gdy nie ma wystarczającej liczby reprezentantów obywateli. Kworum zapewnia, że decyzje podejmowane przez Parlament Europejski są wynikiem reprezentatywnego procesu i odzwierciedlają wolę obywateli Unii Europejskiej.

Przykładem zastosowania kworum w Parlamencie Europejskim może być sytuacja, gdy podczas głosowania nie osiągnięto wymaganego kworum. W takim przypadku głosowanie zostaje odroczone do kolejnej sesji, kiedy to obecność deputowanych może być większa, co pozwala na podejmowanie decyzji w pełni reprezentatywnym procesie.

Kworum odgrywa zatem istotną rolę we wszystkich wymienionych przykładach, zarówno w polskim Sejmie, brytyjskiej Izbie Lordów, jak i w Parlamencie Europejskim. Jest to narzędzie, które ma na celu zapewnienie reprezentatywności, legalności i demokratycznego charakteru procesu podejmowania decyzji w ramach instytucji politycznych.

Kworum w kontekście biznesowym i organizacyjnym

Kworum w przedsiębiorstwach

W przypadku działalności przedsiębiorstw, kworum odgrywa istotną rolę w procesie podejmowania decyzji. Jest to minimalna liczba akcjonariuszy lub wniesionego kapitału, która musi być obecna na zgromadzeniu w celu uznania go za prawomocne i umożliwienia podjęcia decyzji. Istnieje kilka różnych sposobów ustalania kworum w zależności od specyfiki danej spółki.

Pierwszym czynnikiem uwzględnianym przy ustalaniu kworum jest liczba akcjonariuszy. Im większa liczba akcjonariuszy, tym wyższe kworum może być wymagane. Jest to szczególnie istotne w przypadku dużych spółek giełdowych, gdzie liczba akcjonariuszy może sięgać tysięcy.

Drugim czynnikiem jest rola Skarbu Państwa jako akcjonariusza. W przypadku, gdy Skarb Państwa posiada udziały w danej spółce, może on mieć wpływ na ustalanie kworum i progów głosów. Często Skarb Państwa ma prawo do posiadania większego udziału w głosowaniu niż inni akcjonariusze, co może wpływać na ustalanie kworum.

Znaczenie kworum dla zgromadzeń akcjonariuszy

Kworum odgrywa kluczową rolę podczas zgromadzeń akcjonariuszy. Jest to wymóg prawny, który określa minimalną liczbę akcjonariuszy, która musi być obecna na zgromadzeniu w celu podejmowania ważnych decyzji dotyczących działalności spółki.

W przypadku ważnych decyzji, takich jak zmiana statutu spółki, wybór zarządu, czy podział zysków, kworum ma decydujące znaczenie. Bez spełnienia wymogu kworum, zgromadzenie nie może podjąć żadnych decyzji i musi być powtórzone w innym terminie.

Ustalanie kworum na podstawie liczby posiadanych akcji jest kolejnym aspektem, który wpływa na proces podejmowania decyzji podczas zgromadzeń akcjonariuszy. Im większy udział w akcjach posiada dany akcjonariusz, tym większy wpływ ma na kworum i na podejmowane decyzje.

Kworum w organizacjach non-profit i stowarzyszeniach

Kworum odgrywa również ważną rolę w organizacjach non-profit i stowarzyszeniach. Jest to minimalna liczba członków, która musi być obecna na zgromadzeniu w celu uznania go za legalne i umożliwienia podejmowania decyzji.

Podobnie jak w przypadku przedsiębiorstw, ustalanie kworum może być uzależnione od liczby członków. Im większa liczba członków, tym wyższe kworum może być wymagane. Jest to szczególnie istotne w przypadku dużych organizacji non-profit, które mają szerokie grono członków.

Znaczenie kworum dla legalności zgromadzeń i podejmowanych decyzji jest nieocenione. Bez spełnienia wymogu kworum, zgromadzenie nie może podejmować żadnych decyzji, co może utrudniać działalność organizacji non-profit lub stowarzyszenia.

Wpływ kworum na proces decyzyjny i legitymację

Znaczenie kworum dla demokratycznego procesu podejmowania decyzji

Kworum jest istotnym elementem demokratycznego procesu podejmowania decyzji. Oznacza ono minimalną liczbę obecności wymaganą do ważnego przeprowadzenia głosowania lub podejmowania decyzji. W praktyce oznacza to, że decyzje podejmowane są tylko wtedy, gdy spełniony jest wymóg minimalnej liczby obecnych osób.

Kworum ma wiele znaczeń dla demokracji. Po pierwsze, zapewnia ono, że decyzje są podejmowane przez reprezentatywną grupę osób, co wpływa na legitymację tych decyzji. Jeśli decyzja zostanie podjęta przez zbyt małą grupę osób, może być kwestionowana jako nieadekwatna i nieprawomocna.

Po drugie, kworum chroni mniejszości, zapewniając, że decyzje nie będą podejmowane przez nieliczną grupę osób, które mogą działać w swoim własnym interesie. Dzięki obecności minimalnej liczby osób, decyzje są bardziej reprezentatywne i uwzględniają różnorodne perspektywy i interesy.

Wykorzystanie kworum jako narzędzia opóźniającego lub blokującego

Jednak, mimo pozytywnego wpływu kworum na demokratyczny proces decyzyjny, może ono być także wykorzystywane jako narzędzie opóźniające lub blokujące podejmowanie decyzji. Grupy lub jednostki mogą próbować zablokować decyzje poprzez nieobecność lub bojkotowanie spotkań, aby uniemożliwić osiągnięcie wymaganego kworum.

Takie działania mogą prowadzić do paraliżu procesu decyzyjnego, co utrudnia podejmowanie ważnych decyzji i hamuje rozwój. Jeśli kworum nie zostanie osiągnięte, nie można przeprowadzić głosowania ani podjąć decyzji, co może prowadzić do stagnacji i braku postępu.

Kworum a wiarygodność i legitymacja podejmowanych decyzji

Kworum ma bezpośredni wpływ na wiarygodność i legitymację podejmowanych decyzji. Decyzje podejmowane przy obecności wymaganego kworum mają większą legitymację, ponieważ reprezentują one wolę większości i uwzględniają różnorodne perspektywy.

Jednakże, jeśli kworum nie jest osiągane, decyzje mogą być kwestionowane jako nieprawomocne i nieodpowiednie. Brak obecności wymaganej liczby osób może sugerować, że decyzja nie została odpowiednio rozważona i nie jest reprezentatywna.

Kworum — artykuły polecane

Zasada kolegialności — Walne zgromadzenie wspólników — Zgromadzenie wspólników — Sąd apelacyjny — Wotum nieufności — Prezydent — Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy — Przetarg nieograniczony — Komisja Rewizyjna

Bibliografia

• Adamska A. (2013), Mechanizmy sprawowania kontroli w spółkach publicznych z udziałem Skarbu Państwa, Zarządzanie i finanse, nr 2
• Gnela B. (red.) (2016), Prawo handlowe dla ekonomistów, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kidyba A. (2016), Prawo handlowe, C.H. Beck, Warszawa
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483
• Parlament Europejski (2017), Regulamin Parlamentu Europejskiego
• Strona internetowa: Regulamin Senatu RP
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. M.P. 1992 nr 26 poz. 185

Autor: Agnieszka Hozer, Mateusz Król

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.