Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) jest jednym z funduszy należących do grupy funduszy pozaubezpieczeniowych. Powstał na mocy ustawy o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych z 9 maja 1991 roku.

Obecne działanie funduszu jest oparte o ustawę z 27 sierpnia 1997 roku (z późniejszymi zmianami) o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Jest to fundusz celowy, wyposażony w osobowość prawną. Posiada pełnomocnika do Spraw Osób Niepełnosprawnych w randze sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Środki funduszu są przekazywane samorządom powiatowym i wojewódzkim. Uprawnione do pozyskiwania dotacji z funduszu są również zakłady podejmujące produkcję (usługi) w zakresie wyrobów ortopedycznych i protetycznych oraz sprzętu rehabilitacyjnego. Niezależnie od tego zakłady te korzystają z określonych zwolnień podatkowych. Jeżeli w Funduszu zostaną odnotowane nadwyżki mogą być one przeznaczone na lokaty, wnoszenie udziałów do spółek czy nabycie akcji lub obligacji.

TL;DR

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) jest funduszem mającym na celu rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych. Jest finansowany głównie przez obowiązkowe wpłaty pracodawców. Fundusz przekazuje środki samorządom powiatowym i wojewódzkim oraz zakładom produkującym wyroby ortopedyczne i sprzęt rehabilitacyjny. Organami funduszu są Rada Nadzorcza i Zarząd, który zajmuje się zarządzaniem środkami funduszu. Przychody funduszu pochodzą również z dotacji z budżetu państwa i innych źródeł. Fundusz oferuje różne formy dofinansowań dla zakładów pracy chronionej.

Organy Funduszu

Organami Funduszu jest Rada Nadzorcza i Zarząd.

Rada nadzorcza składa się z:

• Prezesa Rady Nadzorczej, czyli Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych,
• Przedstawiciela ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
• Jeden przedstawiciel z każdej organizacji pracodawców reprezentatywnej w związku z Ustawą o Radzie Dialogu Społecznego,
• Jeden przedstawiciel z każdej organizacji związkowej reprezentatywnej w związku z Ustawą o Radzie Dialogu Społecznego,
• Dwóch przedstawicieli nie wymienionych wyżej, a należących do organizacji pozarządowych.

Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego powołuje Członków Rady Nadzorczej na wniosek pełnomocnika, a w przypadku przedstawicieli innych organizacji pozarządowych na wniosek uprawnionych organizacji.

Do głównych zadań Rady Nadzorczej należy:

• zatwierdzanie rocznych sprawozdań PFRON,
• kontrolowanie i ocenianie działalności zarządu,
• opiniowanie wniosków wpływających odnośnie powołania lub odwołania każdego z zastępców Prezesa Zarządu,
• zatwierdzanie planów działalności oraz projektu planu finansowego,
• rozpatrzenie wniosków Zarządów sprawie zaciągania pożyczek przez Fundusz,
• przekładanie do dnia 20 marca każdego roku sprawozdania z działalności Funduszu ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego.

Do zadań Zarządu należy:

• gospodarowanie środkami funduszu,
• decyzje w sprawie odraczania terminu spłat czy umarzania pożyczek,
• współpraca w organizacjami pozarządowymi,
• przedłożenie Radzie Nadzorczej sprawozdania z działalności Funduszu,
• opracowanie projektów oraz planów dotyczących działaności Funduszu,
• wybór przedsięwzięcia do finansowanie ze środków Funduszu.

Przychody funduszu

Koszty działalności Funduszu są pokrywane z jego przychodów. Organem doradczym pełnomocnika jest Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Osób Niepełnosprawnych, składająca się z przedstawicieli powoływanych przez Ministra Pracy na 4-letnia kadencję.

Przychodami Funduszu są głównie przychody z obowiązkowych miesięcznych wpłat.

Wpłat tych dokonują:

Pracodawcy, zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, a wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ich zakładzie jest niższy niż 6% są zobowiązani do miesięcznych wpłat na Fundusz w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia. Liczba pracowników musi odpowiadać różnicy między zatrudnieniem odpowiadającym osiągniecie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Zakłady pracy chronionej w wysokości stanowiącej 10% środków uzyskanych z tytułu zwolnień podatkowych określonych w ustawie.

Pozostałe przychody funduszu stanowią dotacje z budżetu Państwa, inne dotacje lub subwencje, spadki, zapisy lub darowizny, dobrowolne wpłaty, dochody z oprocentowanych pożyczek, dyskonto od zakupionych bonów skarbowych i odsetek od zakupionych obligacji emitowanych lub gwarantowanych przez Skarb Państwa lub NBP oraz lokat terminowych, otrzymane dywidendy itp.

Z wpłat na fundusz zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi, co najmniej 6%. Wskaźnik ten jest inny dla państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych, a także instytucji kultury oraz państwowych i niepaństwowych szkół różnego stopnia. Zwolnieni są także pracodawcy prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji albo, których upadłość ogłoszono.

Formy dofinansowań

Prowadzący zakład pracy chronionej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, za okresy miesięczne w 2003 r., nie dłużej jednak niż za grudzień 2003 r., może na wniosek otrzymać dla tego zakładu:

• dofinansowanie lub refundację wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz pracowników niewidomych, w wysokości 75% najniższego wynagrodzenia,
• dofinansowanie w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych w przypadku braku podstaw do zwrotu podatku od towarów i usług lub gdy jest on niższy o 90% od wynikającego z wyliczenia dokonanego na podstawie przepisów odrębnych.

Prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do tego zakładu otrzymuje zwrot podatku od towarów i usług na podstawie przepisów odrębnych za okresy miesięczne w 2003 r., nie dłużej jednak niż za grudzień 2003 r.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych — artykuły polecane

Regionalne izby obrachunkowe — Fundusz pracy — Oświadczenia majątkowe — Główny księgowy — Zakład Ubezpieczeń Społecznych — Urząd wojewódzki — Pracownicze plany kapitałowe — Aktuariusz — Uchwała budżetowa

Bibliografia

• Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy Dz.U. 2007 nr 89 poz. 589
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776
• Walczak D. (2011), Uwarunkowania funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego rolników w Polsce, Wydawnictwo Tnoik, Toruń

Autor: Małgorzata Wyczesana, Karolina Radecka