Mikroekonomia

Mikroekonomia - część ekonomii zajmująca się szczegółową analizą indywidualnych działań gospodarczych, a także badaniem indywidualnych decyzji dotyczących produktów. Wyjaśnia występowanie poszczególnych zjawisk i procesów gospodarczych z punktu widzenia konkretnych podmiotów gospodarczych. W celu uproszczenia analizy mikroekonomia może pomijać część współzależności gospodarczych. Istotnymi dla mikroekonomii elementami są:

• Ogólna teoria równowagi - jedna z najważniejszych koncepcji ekonomicznych, zakłada istnienie konkurencji doskonałej (nikt nie ma wpływu na to, jak kształtują się ceny), sprzedający i kupujący to ceno biorcy, funkcję cenotwórcy pełni rynek. Wszystkie ceny to ceny równowagi, a tworzy je rynek. Ogólna teoria równowagi dotyczy głównie badania równocześnie wszelkich rynków, na których dany towar występuje-pomaga stworzyć ogólny obraz konsumpcji.
• Analiza cząstkowa - jest to rodzaj analizy mikroekonomicznej, który opiera się na ignorowaniu efektów pośrednich. W sytuacjach, w których efekty pośrednie mają zbyt wielkie znaczenie, by je pominąć, wymagana jest weryfikacja założeń upraszczających dane zagadnienie.

TL;DR

Mikroekonomia to część ekonomii zajmująca się analizą indywidualnych działań gospodarczych i decyzji dotyczących produktów. Istotne pojęcia to popyt, podaż i rynek. Narzędziami analizy są wykresy, szeregi czasowe i modele. Problemy analizy dotyczą m.in. cen, popytu, podaży, wyborów konsumentów i producentów. Mikroekonomia bada interakcje między podmiotami gospodarczymi i procesy zachodzące na rynkach. Państwo ingeruje w rynek w celu zwiększenia efektywności alokacji dóbr i zapewnienia sprawiedliwości.

Pojęcia istotne dla mikroekonomii

Najważniejsze pojęcia związane z mikroekonomią to:

• Popyt - ilość dobra, którą nabywcy gotowi są zakupić po określonej cenie, w określonym czasie
• Podaż - ilość dobra, którą sprzedawcy gotowi są zaoferować po określonej cenie, w określonym czasie
• Rynek - zespół warunków, sprawiających, że możliwe jest przeprowadzenie transakcji kupna i sprzedaży dóbr i usług. Rynek znajduje się w równowadze, gdy cena doprowadza do zrównania popytu z podażą.

Przykładowe narzędzia analizy

Jako narzędzia wykorzystywane podczas analizy mikroekonomicznej możemy wyróżnić na przykład:

• Wykresy punktowe - służą one do pokazywania zależności między dwoma zmiennymi (przy założeniu Ceteris Paribus), wykorzystywane są także przy konstruowaniu modeli.
• Szeregi czasowe - pokazują kolejne wartości przyjmowane przez zmienną w różnych momentach w danym okresie czasu
• Modele (teorie) - są szeregami upraszczających założeń dotyczących zachowań ludzkich.

Przykładowe problemy analizy mikroekonomicznej

• co określa cenę poszczególnego dobra?
• jakie czynniki kształtują wielkość popytu i podaży?
• jakie czynniki determinują wybory dokonywane przez konsumenta?
• co decyduje o wielkości produkcji danej firmy czy gałęzi przemysłu?
• co determinuje sposób działania oraz zachowania się na rynku poszczególnych producentów i konsumentów?
• co decyduje o wysokości płac, zysków, stopy procentowej?
• jak poszczególne narzędzia ingerencji państwa w sprawy gospodarcze (np. ustawa o płacy minimalnej czy o cenach minimalnych w rolnictwie) wpływają na poziom produkcji na poszczególnych rynkach?

Mikroekonomia koncentruje się przede wszystkim na wyborach dokonowywanych przez poszczególne podmioty gospodarcze: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i rząd. Zwraca uwagę także na interakcje zachodzące między nimi, badając jak zachowania jednych podmiotów są uzględniane przez inne i jak wpływają one na siebie wzajemnie. Zajmuje się badaniem zjawisk i procesów zachodzących w różnych fragmentach gospodarki, na poszczególnych rynkach. Dla uproszczenia analizy może ona pomijać różne współzależności występujące w gospodarce, np. interwencje rządów w działalność gospodarczą, wpływ handlu zagranicznego na rynek wewnętrzny, działalność związków zawodowych itd.

Państwo a mikroekonomia

Dość często ludzie nie są zadowoleni z wyników działania rynku. Zawodność rynku powoduje ingerencję państwa w kwestie "co, jak i dla kogo?" produkować. Celem państwa jest zwiększenie efektywności alokacji dóbr-efektywność rośnie, gdy wytwarzane jest więcej dóbr jak najlepiej odpowiadających obecnym potrzebom ludzi. Drugim celem jest zapewnienie sprawiedliwości-dotyczy ona kwestii podziału dochodów-powinny być one proporcjonalne do wyników pracy i wysiłku w nią włożonego. W związku z tym państwo podejmuje działania mające na celu walkę z monopolizacją, stara się kontrolować efekty zewnętrzne, wspiera powstawanie nowych dóbr publicznych.

Mikroekonomia — artykuły polecane

Makroekonomia — Ekonomia — Ekonomia neoklasyczna — Gospodarka rynkowa — Proces gospodarowania — Wzrost gospodarczy — Popyt globalny — Jean Baptiste Say — Wartość — Bank specjalny

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Beksiak J. (2014), Ekonomia. Kurs podstawowy, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa
• Dach Z. (2007), Mikroekonomia dla studiów licencjackich, Wydawnictwo Naukowe SYNABA, Kraków
• Krugman P., Wells R. (2020), Mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Zalega T. (2011), Spożycie żywności w gospodarstwach domowych z osobami bezrobotnymi w województwie mazowieckim, Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 93

Autor: Ada Kowalska, Jakub Przybek