Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna - sposób formalnej organizacji firmy, zestaw elementów (komórek organizacyjnych: stanowisk, działów, części wyodrębnianych przez samą firmę) i powiązań między nimi (przepływów informacji, formalnych podziałów obowiązków, przynależności itp.). Struktura organizacji jest sposobem na formalne określenie relacji i zależności między jej uczestnikami - pozwala w pewnym stopniu ograniczyć proces "ucierania się" pozycji, prestiżu itp. poprzez mozolne negocjacje i rozgrywki, tak jak następuje to w organizacjach nieformalnych (w których struktura jest płynna, często postrzegana różnie przez różnych uczestników, zależy wyłącznie od autorytetu osobistego), ułatwia obieg informacji itd (D. Jemielniak i in. 2015, s. 89)

Struktura organizacji dostarcza odpowiedzi na pytania (A.Koźmiński, D. Jemielniak 2011, s. 69):

• kto z kim może i powinien kontaktować się i współpracować, a jakie związki są zakazane
• kto, o czym i o kim decyduje i kto, komu w jakiej sprawie i jak podlega
• kto, za co i za kogo odpowiada i w jaki sposób
• kto, co i od kogo wie i jak ma tę wiedzę wykorzystać
• jaki jest podział korzyści i przywilejów (materialnych, prestiżowych i innych) między członków organizacji

Typy struktur organizacyjnych

Struktura organizacyjna firmy to pojęcie bardzo szerokie. Wyróżnia się jej wiele typów za pomocą różnych kryteriów.

• podstawowe typy struktur organizacyjnych:
• struktura dywizjonalna,
• struktura zadaniowa (projektowa),
• struktura macierzowa
• struktura hybrydowa (mieszana)
• ze względu na rozpiętość kierowania i liczbę szczebli zarządzania:
• struktura płaska,
• struktura smukła
• klasyczne:
• struktura liniowa
• struktura funkcjonalna
• struktura liniowo-sztabowa
• nowoczesne:
• struktura procesowa
• struktura sieciowa
• struktura wirtualna
• struktura fraktalna
• inne
• ze względu na podział zadań:
• struktury typu U (unitary)
• struktury typu M (multidivisional)
• struktury typu H (holding)
• ze względu na konfigurację strukturalną:
• struktura prosta
• biurokracja maszynowa
• biurokracja profesjonalna
• struktura dywizjonalna
• adhokracja
• struktura misyjna
• struktura polityczna

(A.Zakrzewska-Bielawska 2012)

Strukturę organizacyjną dzieli się również na scentralizowane i zdecentralizowane, mówiące o tym, kto podejmuje większość decyzji w przedsiębiorstwie oraz na struktury sformalizowane i niesformalizowane.

Być może chodziło Ci o jeden z jeszcze innych typów struktur:

• Struktura departamentowa
• Struktura projektowa
• Struktura promienista
• Struktura tensorowa

Jeśli szukasz innych informacji na temat struktur, przejdź do kategorii Struktura Organizacyjna.

Zalety i korzyści wynikające z odpowiedniej struktury organizacyjnej

Odpowiednia struktura organizacyjna ma kluczowe znaczenie dla osiągania efektywności działania firmy. Poprawnie zaprojektowana struktura organizacyjna pozwala na skuteczne zarządzanie zasobami, efektywną komunikację i współpracę między różnymi jednostkami organizacyjnymi, a także skupienie się na realizacji celów strategicznych. Dzięki temu możliwe staje się optymalne wykorzystanie zasobów, redukcja kosztów, zwiększenie jakości usług i produktów, a także szybkie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe.

Odpowiednia struktura organizacyjna może pomóc w eliminacji nadmiernego biurokratyzmu poprzez redukcję liczby poziomów hierarchicznych, uproszczenie procesów decyzyjnych i delegowanie odpowiedzialności na niższe szczeble organizacji. Dzięki temu możliwa staje się szybsza i bardziej elastyczna reakcja na zmiany, a także większa innowacyjność i kreatywność pracowników.

Odpowiednio zaprojektowana struktura organizacyjna ułatwia koordynację działań poprzez jasne określenie podziału obowiązków, upoważnienie odpowiednich jednostek do podejmowania decyzji oraz wyznaczenie ścieżek komunikacji i raportowania. Dzięki temu możliwe staje się skuteczne zarządzanie procesami, unikanie konfliktów i sprawniejsze podejmowanie decyzji.

Poprawa komunikacji i współpracy między różnymi jednostkami organizacyjnymi przyczynia się do wielu korzyści dla organizacji. Dzięki lepszej komunikacji możliwa jest szybka wymiana informacji, unikanie nieporozumień i błędów, a także skuteczne koordynowanie działań. Współpraca między jednostkami organizacyjnymi pozwala na wykorzystanie synergii, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, a także realizację złożonych projektów, które wymagają współdziałania różnych specjalistów.

Struktura organizacyjna — artykuły polecane

Jednostka organizacyjna — Funkcje informacji — Użytkownik informacji — Zależności funkcjonalne — Metody komunikacji wewnętrznej w organizacji — System informacji menedżerskiej — Badanie potrzeb informacyjnych — Wykres blokowy — Model Leavitta

Bibliografia

• Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2014), Klasyka teorii zarządzania. Ćwiczenia, przykłady, testy, Wydawnictwo Poltex, Warszawa
• Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2014), Zarządzanie. Teoria i praktyka w pigułce, Poltex, Warszawa
• Koźmiński A., Jemielniak D. (2008), Zarządzanie od podstaw, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
• Koźmiński A., Jemielniak D., Latusek-Jurczak D. (2016), Zasady zarządzania, Wolters Kluwer, Warszawa
• Stabryła A. (2011), Problemy doskonalenia i rozwoju struktur organizacyjnych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nauki o Zarządzaniu nr 216
• Stabryła A. (red.) (2013). Podstawy organizacji i zarządzania. Wybrane problemy i przykłady praktyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Zakrzewska-Bielawska A. (2013), Relacja między strategią a strukturą organizacyjną, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1095
• Zakrzewska-Bielawska A. (red.) (2017), Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa

Autor: Małgorzata Szczerba