Firma ratingowa

Firma ratingowa - często nazywana agencją ratingową. Jest to zorganizowana instytucja zajmująca się oceną wiarygodności kredytowej podmiotów gospodarki poszczególnych krajów. Firmy te, dzięki ciągłemu zbieraniu informacji na temat badanych podmiotów gospodarczych uzyskują rzetelny obraz ich rzeczywistej kondycji finansowej. Ocena nie ogranicza się jedynie do banków. Oceniane być mogą min. organizacje, spółki, samorządy lub rząd państwa. Firmy te mają duży wpływ na rynki światowe, gdyż pomagają inwestorom w podejmowaniu decyzji na rynku kredytowym. Dziś trudno sobie wyobrazić emisję obligacji bez wcześniejszego ratingu (wyceny) przez którąś z firm.

Pierwsze firmy ratingowe powstały w Stanach Zjednoczonych, w drugiej połowie XIX w. Ich znaczenie rosło wraz z rozwojem gospodarki i większej wiedzy o prawach rządzących rynkiem inwestycyjnym.

Istnieje wiele firm ratingowych na świecie. Obecnie jest ich ponad 150. Jednak trójka najważniejszych i cieszących się największym zaufaniem inwestorów znajduje się w Stanach zjednoczonych. Są to: Fitch Ratings, Moody’s i Standard & Poor’s. Te trzy ogromne agencje razem kontrolują około 95% rynku ocen ratingowych na świecie. Chiny, Japonia i Malezja również posiadają firmy ratingowe, które stanowią przeciwwagę dla ocen amerykańskich agencji, lecz obecnie nie są w stanie zagrozić dominacji amerykańskich gigantów. Również w Europie (a także i w Polsce) działają 23 takie agencje. Aby uzyskać ocenę od którejś z największych firm ratingowych, należy liczyć się z wydatkiem od kilku tysięcy nawet do kilku milionów, zależnie od wielkości ocenianego podmiotu.

Rating

Proces oceny (rating; słowo zapożyczone z języka angielskiego oznaczającego ocenę) jest procesem dynamicznym. W uproszczeniu można powiedzieć, że jest to nic innego jak ocena ryzyka inwestycji w dane papiery dłużne. Może się ona bardzo szybko zmienić w krótkim okresie czasu. Spowodowane to może być min. zawirowaniami w gospodarce lub polityce. Dynamikę zmian ratingu można było zaobserwować w trakcie ostatniego kryzysu gospodarczego, po zapaści amerykańskiego sektora kredytów hipotecznych. Wtedy to wiele firm ratingowych zmniejszyło swoje oceny wiarygodności dla wielu państw.

Skala ocen

Przeważnie firmy ratingowe używają kombinacji pierwszych liter alfabetu w celu oznaczenia wiarygodności ocenianego podmiotu. Ocena końcowa oznacza ryzyko niewypłacalności, lub jego brak.

Rating Polski oceniany jest od kilku lat na poziomie A, co w regionie Europy Środkowej jest wyróżniającym się wskaźnikiem. Firmy ratingowe prognozują, iż w przyszłości ocena Polski nie ulegnie zmianie.

Kontrowersje

Podstawowym zadaniem firm ratingowych jest ocena wiarygodności finansowej instytucji państwowych. Jednak nie zawsze ich badania mogą być wiarygodne. Wiele podmiotów gospodarczych zamawia w agencjach ocenę swoich działalności, za które oczywiście płaci. Nasuwa to oczywiste pytanie o to, czy badania te nie są zawyżane zależnie od tego kto ile zapłaci. Kolejnym zarzutem stawianym firmom ratingowym jest przyczynienie się do wspomnianego już kryzysu finansowego z końca pierwszej dekady XXI wieku. Agencje miały się do tego przyczynić poprzez zawyżanie ratingów kredytowych przed wybuchem kryzysu.

Na rynku istnieje kilka najważniejszych firm ratingowych, które cieszą się uznaniem i zaufaniem inwestorów na całym świecie. Wśród najbardziej znanych można wymienić:

• Standard & Poor's (S&P) - amerykańska firma ratingowa, która jest jedną z najstarszych na rynku. Jej ratingi są powszechnie akceptowane i stanowią benchmark dla wielu innych firm ratingowych.
• Moody's Investors Service - kolejna amerykańska firma ratingowa, która specjalizuje się w ocenie wiarygodności kredytowej korporacji i rządów. Jej ratingi są szeroko stosowane na rynku międzynarodowym.
• Fitch Ratings - międzynarodowa firma ratingowa z siedzibą w Nowym Jorku. Ocenia zarówno korporacje, jak i rządy. Jej ratingi są powszechnie uwzględniane w procesie inwestycyjnym.
• S&P Global Ratings - jedna z największych firm ratingowych na świecie, która powstała w wyniku połączenia Standard & Poor's Ratings Services z firmą McGraw Hill Financial.
• DBRS Morningstar - firma ratingowa z siedzibą w Kanadzie, która jest znana z oceny wiarygodności kredytowej sektora publicznego i prywatnego. Jej ratingi mają duże znaczenie na rynku kanadyjskim.

Należy zauważyć, że rynek firm ratingowych jest dynamiczny, a konkurencja między nimi jest silna. Wartościowe ratingi są wynikiem profesjonalnej pracy analityków, którzy dokładnie analizują dane finansowe i inne czynniki, mające wpływ na oceniany podmiot.

Powstanie i rozwój firm ratingowych

Firmy ratingowe mają długą i bogatą historię, sięgającą początków XIX wieku. Pierwsze firmy ratingowe powstały w Stanach Zjednoczonych i miały na celu dostarczenie informacji o wiarygodności kredytowej firm. Jedną z najstarszych firm ratingowych jest Dun & Bradstreet, założona w 1841 roku. Od tego momentu branża firm ratingowych zaczęła się rozwijać i ewoluować.

Wraz z rozwojem rynków finansowych na świecie, firmy ratingowe zaczęły się pojawiać również w innych krajach. Obecnie istnieje wiele międzynarodowych firm ratingowych, takich jak Standard & Poor's, Moody's i Fitch Ratings, które są uznawane za najważniejsze i najbardziej wpływowe na rynkach finansowych.

Firmy ratingowe mają znaczący wpływ na funkcjonowanie globalnych rynków. Ich głównym zadaniem jest ocena wiarygodności kredytowej firm, państw i instytucji finansowych. Dzięki tym ocenom inwestorzy są w stanie podjąć bardziej świadome decyzje inwestycyjne.

Na rynku kredytowym firmy ratingowe pełnią ważną rolę, pomagając inwestorom w ocenie ryzyka związanego z inwestycjami w obligacje i inne instrumenty dłużne. Oceniają one nie tylko zdolność kredytową emitentów, ale również ich potencjał spłaty zadłużenia. W ten sposób dostarczają inwestorom istotne informacje, które pomagają w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

Wpływ firm ratingowych na rynki finansowe jest ogromny. Oceny wydawane przez te firmy mają bezpośredni wpływ na ceny instrumentów finansowych. Na przykład, obniżenie oceny kredytowej danego emitenta może spowodować wzrost rentowności obligacji tego emitenta i spadek ich wartości rynkowej. W konsekwencji, inwestorzy mogą sprzedawać te obligacje lub wymagać wyższych oprocentowań, co z kolei może prowadzić do trudności finansowych dla emitenta.

Firmy ratingowe dostarczają inwestorom istotne informacje, które wpływają na ich decyzje inwestycyjne. Oferują one szeroki zakres usług, takich jak oceny wiarygodności kredytowej, badania rynkowe i analizy sektorowe.

Informacje dostarczane przez firmy ratingowe są niezwykle cenne dla inwestorów, ponieważ umożliwiają im ocenę ryzyka związanego z inwestycjami. Dzięki ocenom kredytowym inwestorzy są w stanie zidentyfikować emitentów o najwyższej jakości, którzy są mniej podatni na ryzyko niewypłacalności.

Oceny firm ratingowych mają również wpływ na decyzje inwestycyjne. Inwestorzy często korzystają z tych ocen jako podstawy do podejmowania decyzji o inwestowaniu w określone instrumenty finansowe. Na przykład, inwestorzy mogą preferować obligacje z wyższymi ocenami kredytowymi, które są uznawane za mniej ryzykowne.

Wpływ firm ratingowych na kryzys finansowy

W czasie kryzysu finansowego, który rozpoczął się w 2008 roku, firmy ratingowe spotkały się z krytyką za rzekome przyczynienie się do powstania tej sytuacji. Oskarża się je o niewłaściwe oceny ryzyka, szczególnie w przypadku papierów wartościowych związanych z kredytami hipotecznymi, co przyczyniło się do nadmiernej ekspozycji na ryzyko w sektorze finansowym.

Firmy ratingowe przyznały wysokie oceny dla instrumentów finansowych, które później okazały się być toksyczne. Inwestorzy ufali tym ocenom i podejmowali decyzje inwestycyjne na ich podstawie. Gdy papierki wartościowe zaczęły tracić na wartości, kryzys finansowy się pogłębił. To spowodowało narastającą krytykę wobec firm ratingowych za ich błędne oceny i brak odpowiedzialności.

Zawyżanie ratingów kredytowych ma poważne konsekwencje dla rynków finansowych. Inwestorzy polegają na ocenach firm ratingowych, aby ocenić ryzyko inwestycyjne. Jeśli oceny są zawyżone, to inwestorzy mogą podejmować zbyt ryzykowne decyzje, co prowadzi do niezdrowych spekulacji i nadmiernej ekspozycji na ryzyko.

Ponadto, zawyżanie ratingów kredytowych może prowadzić do niewłaściwego wyceny instrumentów finansowych. Jeśli oceny są zbyt wysokie, to ceny tych instrumentów będą zawyżone, co wprowadza dezinformację na rynku. To z kolei może prowadzić do spekulacji i niestabilności finansowej.

Działania regulacyjne wobec firm ratingowych

W odpowiedzi na kontrowersje i krytykę, firmy ratingowe stały się przedmiotem regulacji i nadzoru. Organizacje regulacyjne, takie jak Komisja Nadzoru Finansowego, wprowadziły przepisy dotyczące działalności firm ratingowych. Regulacje te mają na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności tych firm.

Przykładem takiej regulacji jest obowiązek publikowania informacji dotyczących metodologii oceny, jak również raportów dotyczących działalności i wyników finansowych firm ratingowych. Ponadto, regulacje wymagają, aby firmy ratingowe były niezależne od ocenianych podmiotów i niezależne od wpływu zewnętrznych czynników.

Wprowadzenie regulacji miało na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności firm ratingowych. Przejrzystość w procesie oceny ryzyka oraz w publikacji informacji dotyczących ocen i metodologii ma na celu umożliwienie inwestorom dokonania niezależnej oceny ryzyka.

Ponadto, większa odpowiedzialność firm ratingowych oznacza, że ponoszą one konsekwencje za błędne oceny. Organizacje regulacyjne mają prawo nałożyć sankcje na firmy ratingowe, które nie spełniają wymogów regulacyjnych lub dostarczają fałszywych informacji.

W związku z tymi działaniami regulacyjnymi, firmy ratingowe są zobowiązane do większej rzetelności i odpowiedzialności w swojej działalności. To ma na celu ochronę inwestorów i zwiększenie zaufania do rynków finansowych.

Firma ratingowa — artykuły polecane

Agencja ratingowa — Stress-test — Gospodarka światowa — Lehman Brothers — Rating — Kryzys walutowy — Bezpośrednie inwestycje zagraniczne — Łatwy kredyt — Bernie Madoff

Bibliografia

• Dziawgo D. (2010), Credit rating na międzynarodowym, rynku finansowym, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Miklaszewska E. (2003), Podstawy finansów i bankowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• Nowakowski J., Famulska T. (red.) (2008), Stabilność i bezpieczeństwo systemu finansowego, Difin, Warszawa
• Wieprzowski P. (2010), Credit-ratingi a kryzys 2007-2009, Studia I Prace Kolegium Zarządzania, nr 92

Autor: Paulina Domider