Disruptive innovation

Disruptive innovation - w języku polskim są to innowacje przełomowe. Polegają na radykalnym zmienieniu dotychczasowego modelu działalności gospodarczej. Następstwem tego jest zmiana na lepsze.

Historia

Innowacje przełomowe (disruptive innovation) - termin ten został wymyślony przez Claytona Christensena. Został on użyty po raz pierwszy w jego książce pt. “Innovator`s Dilemma" (1997). Był to początek przełomowego myślenia na temat innowacji. Używali go liderzy małych przedsiębiorstw, jak i wielu menedżerów dużych i dobrze prosperujących organizacji m.in. Intel czy Southern New Hampshire University. Pierwsze badania były prowadzone w latach 70. i 80.. Bazowały one na na przemyśle napędów dysków twardych. Nie przeprowadzono jednak wielu badań w tym zakresie, co podważało teorię. Opinia publiczna wskazywała na niesłuszność wyciągniętych wniosków motywując tym, że takie zjawisko nie występuje zbyt często. Autor danej teorii bronił się, twierdząc, że użyte metody statystyczne były niewłaściwe, przez co wyniki nie przekonywały co do słuszności jego przemyśleń.

Mimo dużej popularności tej teorii, podstawowe założenia i zasady były źle interpretowane i używane, co skutkowało negatywną opinią i krytyką, która była zupełnie niesłuszna. Ponieważ wskazywane wady i błędy były zlikwidowane. Bardzo powszechną sytuacją jest również nadużywanie hasła (disruptive innovation), a wynika to z braku zgłębienia wiedzy w tym kierunku. Wielu pisarzy i badaczy używa tego sformułowania do opisania każdej sytuacji, gdy branża jest wstrząśnięta, co jest oczywiście błędem.

Model innowacji przełomowych

Model Christensena ukazuje, że zidentyfikował trzy elementy zakłóceń.

• Pierwszym z nich jest tempo poprawy, które klienci mogą wykorzystać albo zaabsorbować. Przykładem może być moc, którą dzisiejsze samochody wysokiej klasy mają pod maską. Klient ze względu na ograniczenie prędkości, korki, wzgląd na bezpieczeństwo nie jest w stanie wykorzystać całej tej mocy.
• Drugi element to tempo rozwoju technologicznego. "Oznacza to tempo, w jakim firmy opracowują nowe atrybuty swoich produktów, które nazywa tempem postępu technicznego".Należy zauważyć, że w prawie każdym przemyśle tempo postępu technologicznego jest wyższe niż wydajność, którą klienci mogą wykorzystać lub zaabsorbować. Przyczyną tego jest fakt, że firmy starają się zadowolić klientów, którzy wciąż nie są zadowoleni ze swoich produktów oraz żądają więcej i są w stanie za to zapłacić. Najlepszym tego przykładem są laptopy. Gdy po raz pierwszy pojawiły się na rynku wielu klientom spodobała się ich mobilność, lecz daleko im było do wydajności jaką posiadały komputery stacjonarne. W tym momencie znajdowali się poniżej linii przerywanej widocznej na rysunku. Było to powodem, że wydajność laptopów znacznie wzrosła i zawiera teraz tyle mocy, że zwykły użytkownik nie jest w stanie jej wykorzystać. Dzięki temu rozwojowi powstały netbooki, które w porównaniu do przeciętnego laptopa są mniejsze, lżejsze, mają dłuższy czas pracy na baterii i są bardziej mobilne. Jednak są mniej wydajne. Poprzez przesunięcie się laptopów daleko od linii przerywanej, netbooki wykradły znaczną część rynku i rozpoczęły nowy trend.
• Trzecim, ostatnim elementem jest rozróżnienie między podtrzymującą i destrukcyjną innowacją. Utrzymująca się innowacja, która wprowadza lepsze parametry niż były wcześniej dostępne, skierowana jest do wymagających, wysokiej klasy klientów. Utrzymujące się innowacje z roku na rok są przyrostowymi udoskonaleniami, które przyczyniają się do rozwoju większości firm, ale są również przełomowymi innowacjami. Przykładem jest iPhone. Gdy chodzi o walkę o podtrzymanie innowacji, nie liczy się jak bardzo trudna jest technologicznie innowacja. Prawie zawsze wygrywają ustaleni konkurenci.

Przykłady innowacji przełomowych

Telefon komórkowy jako innowacja, która zrewolucjonizowała branżę telekomunikacyjną . Telefon komórkowy to jedna z najbardziej wpływowych innowacji przełomowych w historii. Zmienił on nie tylko sposób, w jaki ludzie komunikują się ze sobą, ale także dostęp do informacji i usług na całym świecie.

Telefon komórkowy umożliwił ludziom bezprecedensową mobilność i elastyczność w komunikacji. Przeniósł tradycyjne rozmowy telefoniczne z ograniczonych miejsc, takich jak domy czy biura, na ulice i miejsca publiczne. Dzięki temu, ludzie mogą teraz łatwo nawiązywać kontakt z innymi osobami, zarówno w kraju, jak i za granicą, bez względu na odległość czy czas.

Ponadto, telefony komórkowe stały się wielofunkcyjnymi narzędziami, które umożliwiają dostęp do Internetu, mediów społecznościowych, aplikacji i innych usług online. To dało ludziom możliwość natychmiastowego uzyskiwania informacji, sprawdzania wiadomości, korzystania z usług bankowych, robienia zakupów online i wielu innych czynności, które wcześniej były ograniczone do komputerów stacjonarnych.

Wprowadzenie telefonów komórkowych miało ogromny wpływ na tradycyjne telefony stacjonarne. W miarę rozwoju technologii i popularności telefonów komórkowych, telefony stacjonarne stopniowo traciły na znaczeniu. Coraz więcej ludzi zrezygnowało z telefonów stacjonarnych na rzecz telefonów komórkowych, które oferowały większą wygodę i mobilność.

To spowodowało, że wiele firm telekomunikacyjnych musiało dostosować się do nowej rzeczywistości. Przez to, wiele tradycyjnych telefonów stacjonarnych zostało wycofanych z rynku, a firmy skoncentrowały się na rozwój nowych technologii i usług związanych z telefonami komórkowymi.

Platforma Uber jako zakłócenie tradycyjnego modelu biznesowego taksówek . Platforma Uber to doskonały przykład innowacji przełomowej, która zakłóciła tradycyjny model biznesowy taksówek. Uber wprowadził nowy sposób zamawiania i korzystania z usług transportowych, wykorzystując technologię i udostępniając aplikację mobilną.

Uber stworzył możliwość łatwego zamawiania taksówek przez aplikację na smartfonie. Dzięki temu, klienci mogą teraz bezproblemowo znaleźć taksówkę w pobliżu, śledzić jej przyjazd i płacić za usługę bez użycia gotówki. To znacznie usprawniło proces zamawiania i korzystania z usług transportowych.

Jednak dla tradycyjnych firm taksówkowych Uber stanowił poważne wyzwanie. Model Ubera polegał na tym, że każdy posiadacz samochodu mógł zostać kierowcą Ubera, co spowodowało znaczny wzrost liczby dostępnych taksówek. To wpłynęło na konkurencję w branży i wymusiło na tradycyjnych firmach taksówkowych dostosowanie się do nowej rzeczywistości.

Uber wprowadził wiele zmian, które miały znaczący wpływ na biznes tradycyjnych firm taksówkowych. Konieczność dostosowania się do nowych technologii i modelu Ubera była nieunikniona. Firmy taksówkowe były zmuszone inwestować w aplikacje mobilne, poprawiać jakość swoich usług, wprowadzać nowe formy płatności i oferować promocje, aby przyciągnąć klientów.

Niektóre tradycyjne firmy taksówkowe nie były w stanie przetrwać konkurencji i zbankrutowały. Inne musiały podjąć trudne decyzje dotyczące restrukturyzacji, cięcia kosztów i modernizacji swojego modelu biznesowego.

Negatywne skutki dla firm, które nie dostosowały się do innowacji przełomowych . Istnieje wiele przykładów firm, które zaniedbały innowacje i nie dostosowały się do zmieniającej się rzeczywistości. Kodak to doskonały przykład. Firma, która była jednym z liderów w branży fotograficznej, nie zareagowała na rozwój fotografii cyfrowej i utraciła swoją dominującą pozycję na rynku. Podobnie, Blockbuster, który był jednym z największych wypożyczalni filmów na świecie, nie odpowiedział na rozwój usług strumieniowania wideo i wkrótce zbankrutował.

Przykłady takich firm pokazują, jak ważne jest, aby firmy były otwarte na innowacje i gotowe do adaptacji. W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, nie można pozostać obojętnym na zmiany i nowe technologie.

Firmy muszą być gotowe do ciągłego doskonalenia swoich produktów i usług, reagowania na potrzeby klientów i konkurowania na rynku. Innowacje przełomowe mogą przynieść wiele korzyści, ale tylko dla tych firm, które są elastyczne i zdolne do dostosowania się do nowych warunków.

Wpływ innowacji przełomowych na różne dziedziny

A. Zmiany w ekosystemie branżowym i nowe możliwości biznesowe . W ostatnich latach innowacje przełomowe miały ogromny wpływ na różne dziedziny i branże. Przyspieszenie tempa zmian technologicznych przyczyniło się do powstania zupełnie nowych możliwości biznesowych, a także przekształciło tradycyjne branże.

Przykładem branży, która została całkowicie przekształcona, jest rynek taxi. Wprowadzenie aplikacji mobilnych, takich jak Uber czy Bolt, umożliwiło użytkownikom łatwiejsze i tańsze korzystanie z usług transportowych. Tradycyjne taksówki musiały dostosować swoje usługi do nowych standardów, aby nadal konkurować na rynku.

Podobnie, branża hotelarska została dotknięta przez innowacje przełomowe. Platformy takie jak Airbnb umożliwiają wynajem mieszkań i pokoi od prywatnych właścicieli, co stanowi konkurencję dla tradycyjnych hoteli. To zmusza hotele do dostosowania swojej oferty i poszukiwania nowych sposobów przyciągania klientów.

Tworzenie nowych możliwości biznesowych dzięki innowacjom przełomowym niesie zarówno korzyści, jak i wyzwania dla firm. Korzyścią jest możliwość wejścia na zupełnie nowy rynek i zdobycia przewagi konkurencyjnej. Firmy mogą również wykorzystać innowacje, aby poprawić swoje procesy i zwiększyć efektywność.

Jednakże, tworzenie nowych możliwości biznesowych wiąże się również z wyzwaniami. Firmy muszą być elastyczne i gotowe na szybkie zmiany, aby nadążyć za dynamicznymi trendami. Ponadto, konkurencja na rynku innowacyjnym jest często intensywna, co wymaga od firm ciągłego doskonalenia i inwestowania w badania i rozwój.

Pozytywny wpływ społeczny innowacji przełomowych . Innowacje przełomowe mają także pozytywny wpływ społeczny, przyczyniając się do poprawy dostępności i jakości usług publicznych. Dzięki innowacjom, usługi publiczne stają się bardziej dostępne dla społeczeństwa. Przykładem jest e-administracja, która umożliwia obywatelom załatwienie wielu formalności online, eliminując konieczność osobistego stawiania się w urzędach. To przyspiesza procesy administracyjne i ułatwia życie obywatelom.

Ponadto, innowacje w dziedzinie medycyny przyczyniają się do poprawy jakości usług zdrowotnych. Nowe technologie diagnostyczne, telemedycyna czy sztuczna inteligencja pozwalają na szybsze i dokładniejsze diagnozowanie oraz skuteczniejsze leczenie różnych schorzeń.

Przykładem innowacji przełomowych w sektorach publicznych jest smart city. Wprowadzenie zaawansowanych technologii w obszarze transportu, energetyki czy zarządzania odpadami przyczynia się do poprawy jakości życia mieszkańców miast. Inteligentne systemy zarządzania ruchem, oświetleniem czy gospodarką wodno-ściekową przyczyniają się do zwiększenia efektywności i zrównoważonego rozwoju miast.

Konieczność zmiany zarządzania i organizacji w firmach w obliczu innowacji . Innowacje przełomowe wymagają od firm zmiany zarządzania i organizacji, aby dostosować się do szybko zmieniającego się środowiska biznesowego. Wprowadzenie innowacji przełomowych wiąże się z wieloma wyzwaniami dla zarządzania i organizacji. Firmy muszą być elastyczne i otwarte na zmiany, aby szybko reagować na nowe trendy i potrzeby rynku. Konieczne jest tworzenie kultur organizacyjnych sprzyjających innowacjom, promowanie otwartości na nowe pomysły i współpracę.

Ponadto, zarządzanie innowacjami wymaga również odpowiednich procesów i struktur. Firmy muszą być w stanie skutecznie zarządzać cyklem życia innowacji, od identyfikacji nowych pomysłów do wprowadzenia ich na rynek. Wymaga to odpowiednich zasobów, zarządzania ryzykiem i umiejętności adaptacji.

Przykładem dobrej praktyki w zarządzaniu innowacjami przełomowymi jest stosowanie metodyki Lean Startup. Polega ona na szybkim testowaniu pomysłów, iteracyjnym doskonaleniu produktów i wprowadzaniu zmian na podstawie informacji zwrotnych od klientów. Dzięki temu, firmy mogą szybko dostosowywać swoje produkty i usługi do zmieniających się potrzeb rynku.

Innym przykładem jest tworzenie wewnętrznych jednostek innowacyjnych, które mają za zadanie eksplorować nowe możliwości i rozwijać nowe produkty czy usługi. Takie jednostki działają niezależnie od głównej struktury organizacyjnej, co pozwala na większą elastyczność i szybkie reagowanie na zmiany.

Wnioski z powyższych przykładów i dobrych praktyk w zarządzaniu innowacjami przełomowymi wskazują, że konieczne jest ciągłe doskonalenie zarządzania i organizacji, aby sprostać wyzwaniom innowacyjnego świata biznesu.

Metody i narzędzia wspierające innowacje przełomowe

• Design Thinking jako metoda wspierająca tworzenie innowacji. Design Thinking jest podejściem, które ma na celu rozwiązywanie problemów i tworzenie innowacji, skupiając się na potrzebach użytkowników. Metoda ta opiera się na założeniu, że najlepsze rozwiązania powstają poprzez zrozumienie i empatię wobec użytkowników.
• Lean Startup jako podejście wspierające innowacje w startupach. Lean Startup to podejście, które ma na celu minimalizowanie ryzyka i efektywną alokację zasobów w procesie tworzenia nowych produktów. Skupia się na szybkim testowaniu pomysłów i iteracyjnym doskonaleniu.
• Wykorzystanie technologii, takich jak Big Data Analytics i Internet of Things. Wykorzystanie technologii takich jak Big Data Analytics i Internet of Things (IoT) może wspierać tworzenie innowacji poprzez zbieranie, analizę i wykorzystanie ogromnych ilości danych.

Disruptive innovation — artykuły polecane

Czwarta rewolucja przemysłowa — Dolina krzemowa — Zarządzanie przez jakość — Lean Startup — Teoria chaosu — Walter A. Shewhart — Kaoru Ishikawa — William Edwards Deming — Anomalia

Bibliografia

• Bo Hansen M. (2010), Disruptive Innovations and Business models, AAU
• Christensen C., Raynor M., McDonald R. (2015), What Is Disruptive Innovation?, Harvard Business Review, December
• Chwałek J. (2014), Kierunki innowacji w handlu, Handel wewnętrzny Nr 2(349)
• King A., Baatartogtokh B. (2015), How Useful Is the Theory of Disruptive Innovation?, MIT Sloan Management Review nr 57
• Schmidt G. (2008), When Is Disruptive Innovation Disruptive?, Journal of Product Innovation Management nr 25

Autor: Jakub Maniara