Umowa a kontrakt

W literaturze polskiej stosuje się często zamiennie pojęcia umowy i kontraktu. Pomiędzy tymi pojęciami występują jednak istotne różnice. W rozważaniach teoretycznych, ogólnych można stosować termin kontrakt. W ujęciu prawnym natomiast należy stosować pojęcie umowy, ponieważ jest ono powszechnie wykorzystywane w przepisach prawa polskiego. Różnice pomiędzy znaczeniami terminów umowa i kontrakt zaakcentował w swojej pracy C. Mesjasz [2000]. Powołując się min. na pracę J. Rajskiego [1994] autor zwrócił uwagę, że wprawdzie pojęcie umowy, stosowane min. w Kodeksie cywilnym nie zostało zdefiniowane i nie określono także warunków niezbędnych do jej zawarcia, ale powszechnie uznaje się, że zawarcie umowy polega na zgodnym oświadczeniu woli, co najmniej dwóch stron zmierzających do wywołania w jej treści skutków prawnych. Definiując pojęcie kontraktu C. Mesjasz wykorzystał propozycje W. Kopalińskiego [1998], w której kontrakt traktowany jest jako umowa zawarta na piśmie między stronami (kontrahentami) oraz J. Rajskiego [1998], który potraktował kontrakt jako umowę zobowiązującą zawieraną w obrocie gospodarczym. W takim rozumieniu kontrakt stanowi podstawowy instrument wymiany dóbr i usług oraz stosunków kredytowych [C. Mesjasz, 2000, s. 60].

TL;DR

W artykule omawiane są różnice między umową a kontraktem w literaturze polskiej. Umowa jest dwustronną czynnością prawną, podstawowym źródłem powstania stosunku cywilnoprawnego. Kontrakt jest umową zawartą między stronami w celu zatrudnienia menedżerów. Wyróżnia się różne rodzaje umów, takie jak umowa agencyjna, umowa o dzieło, umowa o roboty budowlane, umowa leasingu. Kontrakty menedżerskie różnią się od zwykłych umów o pracę, ponieważ pozwalają na większą swobodę w formułowaniu warunków i wynagrodzenia.

Umowa

Umowa - jest dwustronną czynnością prawną, będąca powszechnie znanym sposobem zawarcia więzi gospodarczych między podmiotami prawa. Jest podstawowym źródłem powstania stosunku cywilnoprawnego, między stronami, które ją zawarły.

Rodzaje umów

• dwustronnie gospodarcza
• jednostronnie gospodarcza
• obligatoryjna
• dobrowolna
• krótkoterminowa
• roczna
• wieloletnia
• bankowa
• ubezpieczeniowa
• transportowa
• inwestycyjna
• obrotu towarowego

Przykłady umów

Umowa agencyjna - Agent, który przyjmuje zlecenie jest zobowiązany, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, do pośredniczenia, za zapłatą, przy podpisywaniu z klientami umów na rzecz zleceniobiorcy albo do podpisywania ich w jego imieniu

Umowa o dzieło - Zleceniobiorca podpisujący umowę jest zobowiązany do wykonania dzieła, a zleceniodawca do wypłaty wynagrodzenia

Umowa o roboty budowlane - wykonawca zobowiązany jest do oddania obiektu, wykonanego zgodnie z wytycznymi zawartymi w niej, w terminie wcześniej ustalonym. Natomiast inwestor jest zobowiązany do odebrania obiektu i wypłaty ustalonego wynagrodzenia

Umowa leasingu - finansujący zobowiązany jest nabyć określoną rzecz na wcześniej ustalonych warunkach, przekazać ją do użytku korzystającemu, a ten zobowiązany jest do zapłaty finansującemu, wynagrodzenia równo wartego tytułu nabycia rzeczy przez finansującego

W Polskim Kodeksie Cywilnym możemy znaleźć również definicje wielu innych umów, np.:

• umowy o pracę
• umowy zlecenie
• umowy rachunku bankowego
• umowy komisu
• umowy przewozu
• umowy spedycji

itp.

Kontrakt

Kontrakt - na jego podstawie w firmach lub przedsiębiorstwach zatrudnia się menedżerów, którzy pełnią tam funkcje kierownicze. Tym sposobem zatrudnienia, podkreśla się ich decydująca rolę. W opinii społeczeństwa kontrakty uchodzą za "nowoczesne" i "efektywne". Synonimami tej formy zatrudnienia bywają również takie zwroty jak: "Świadczenie usług menedżerskich" lub "Kontrakty menedżerskie". Ze względu na ich szerokie zastosowanie wyróżnia się:

• kontrakt zawarty między dwoma podmiotami
• kontrakt dotyczący przejęciem pieczy nad przedsiębiorstwem drugiej osoby za ustalonym wynagrodzeniem
• kontrakt zawarty w czyimś imieniu, za jego zgodą

Wraz z podpisaniem kontraktu, menedżerów zobowiązuję się do wniesienia w przedsiębiorstwo swoich kompetencji, czyli wartości niematerialnych, do których możemy zaliczyć doświadczenie zawodowe, kwalifikacje czy umiejętności predyspozycyjne. Dzięki temu przedsiębiorstwo ma zwiększone szanse na efektywność rynkową.

Rozwiązanie kontraktu

W kontrakcie powinny być zawarte przyczyny lub sytuacje w jakich może zostać rozwiązany. Zazwyczaj są to sytuację, gdy menedżer nie działa na korzyść przedsiębiorstwa, podejmuje się pracy na tle konkrecyjnej, która jest sprzeczna z jego klauzulą, pomiędzy stronami wynika konflikt lub gdy menedżer nie jest już zdolny do wykonywania powierzonych mu obowiązków. Oczywiście rozwiązanie kontraktu może także nastąpić wtedy, gdy praca menedżera narusza prawo.

Rozwiązanie kontraktu w takich sytuacjach musi odbyć się na mocy porozumienia stron. Jego wygaśniecie nastąpi w przypadku śmierci menedżera lub utraty zdolności do czynności prawnych.

Różnice między kontraktem a umową

Kontrakty menedżerskie zaliczane są tylko i wyłącznie do umów cywilnoprawnych. Jednak pomiędzy zwykłymi umowami o pracę różni ich kilka rzeczy. Obie strony, które podpisują kontrakt między sobą, mają swobodną rękę do jego formułowania. Wynagrodzenie menedżera może być uzależnione od jego wyników i efektów, które osiągnął. Menedżer nie musi być podporządkowany zarządowi czy kierownictwu. Natomiast odpowiedzialność za daną firmę i ryzyko jest podzielona po równo między stronami. W przypadku kontraktu nie ma też ogarniczeń co do ilości ich zawierania po sobie, tak jak to jest w przypadku umów.

Umowa a kontrakt — artykuły polecane

Umowa komisu — Umowa powiernicza — Umowa zlecenie — Umowa licencyjna — Umowa leasingu — Umowa hotelowa — Poręczyciel — Umowa spedycji — Umowa

Bibliografia

• Duda-Piechaczek E. (2007), Analiza i planowanie finansowe, Onepress, Gliwice
• Kidyba A. (red.) (2018), Kodeksowe umowy handlowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kopaliński W. (2014), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa
• Kurczuk-Samodulska A., Kuszlewicz K. (2017), Umowy gospodarcze w przykładach i wzorach, C.H. Beck, Warszawa
• Mesjasz C. (2000), Determinanty i modele procesów negocjacji kredytowych pomiędzy bankiem a przedsiębiorstwem, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Seria Specjalna: Monografie, nr 142
• Rajski J. (2002), Prawo o kontraktach w obrocie gospodarczym, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Ziółkowska K. (2009), Kontrakty menedżerskie jako pozapracownicze podstawy zatrudnienia. Studia Prawnoustrojowe, nr 9

Autor: Tomasz Małkus, Justyna Pindel