Strategia projakościowa - zasady formułowania

W trakcie formułowania strategii jakościowej organizacja winna kierować się następującymi zasadami:

• strategia projakościowa musi mieć charakter kompleksowy,
• załoga ma świadomość istnienia strategii projakościowej i odczuwa potrzebę brania udziału w jej realizacji, mając na względzie klienta - "po pierwsze klient",
• jakość jest centralną wartością i stanowi źródło wszystkich pozostałych wartości w firmie (tzw. Model 7-S firmy Mc Kinsey'a: system, strategia, struktura organizacyjna, styl, umiejętności, dobór ludzi) (J. Bank 1996, s. 168),
• Nowa strategia projakościowa wymaga zasadniczej zmiany kultury organizacyjnej firmy poprzez zmianę istoty działania koniecznej do sprostania oczekiwaniom klienta, (prezez SAS w 1981 r. zauważył, że każdy klient Skandynawskich Linii Lotniczych miał kontakt z 5 pracownikami tej firmy i przeżywał 5 "chwil prawdy", ponieważ rocznie korzysta z tych linii 10 milionów pasażerów, sukces SAS zależy od 50 milionów piętnastosekundowych "chwil prawdy") (J. Carlson 1987, s. 3),
• przyjęta strategia wymagać powinna pełnego zaangażowania pracowników w realizację przemian i jej skłonność do ciągłego szukania i podnoszenia kwalifikacji,
• tworzenie nowej jakości można śladem IBM podzielić na trzy fazy (H.J. Harrington 1988, s. 81-2), co powinno być uwzględnione w przyjętej strategii:
  • pierwsza faza - koncentrowanie się organizacji na kreowaniu nowych produktów, pracy bez usterek oraz czynienia jakości głównym celem zarządzania,
  • druga faza - nastawienie się firmy w procesie ekonomicznym (decyzyjnym i realizacji) na jakość i udoskonalenie procesów,
  • trzecia faza - osiągnięcie jakości rynkowej poprzez stworzenie z jakości pracy sposobu na życie i podstawowego elementu działalności (W. Klein 1990, s. 26),
• strategia projakościowa powinna zakładać osiągnięcie w wyniku wdrażania zasad TQM w organizacji tzw. "przywództwa przez jakość", którego celem, np. w Korporacji Xerox jest realizacja trzech zadań:

ustalenie, że jakość jest podstawową zasadą działalności firmy i wszyscy pracownicy partycypują w jej doskonaleniu, wprowadzenie nowych metod pracy i zarządzania, które pozwolą działać twórczemu talentowi i energii tkwiących we wszystkich pracownikach (J. Bank 1996, s. 161),

• "jakość znaczy wartość" (J. Bank 1996, s. 171), dlatego też wdrażanie strategii projakościowej doprowadzić musi do redukcji kosztów z jednej strony i nagradzaniu za jakość z drugiej oraz osiągnięcia tą drogą wzrostu produktywności,
• realizacja strategii jakościowej musi prowadzić do realizacji misji oraz jasno i precyzyjnie określonych celów organizacji, wśród których musi znaleźć się rentowność organizacji oraz realizacja wskaźników zyskowności i płynności,
• strategia musi bazować na tezie, że przyjęcie aktywnej i pozytywnej postawy wobec własnych problemów w organizacji sprzyja ich skutecznemu przezwyciężeniu; "nie jest ważna sytuacja wobec której stoi przedsiębiorstwo, ważne jest to, co w związku z nią czynią" (M. Haffer 1992, s. 78).

TL;DR

W artykule omawiane są zasady formułowania strategii jakościowej w organizacji. Strategia powinna być kompleksowa, uwzględniać potrzeby klientów, zmieniać kulturę organizacyjną i angażować pracowników. Wdrażanie strategii jakościowej ma prowadzić do redukcji kosztów, wzrostu produktywności i realizacji celów organizacji. Metody opracowania strategii obejmują postrzeganie zagadnień związanych z jakością, analizę, poszukiwanie wariantów, ocenę i wybór preferowanego wariantu. Zadania strategii jakościowej to m.in. eliminacja barier wzrostu jakości, przyspieszenie postępu technicznego, tworzenie unikatowego rynku i dostosowanie produktów do oczekiwań klientów.

Zasady szczegółowe

Obok powyższych ogólnych, generalnych zasad, które należy uwzględnić przy formułowaniu strategii w literaturze spotkać można zasady szczegółowe dotyczące polskich firm (M. Haffer 1992, s. 79-81):

• kształtowaniu strategii projakościowej musi towarzyszyć ciągła penetracja otoczenia organizacji, w tym szczególnie rynku,
• formułowanie strategii projakościowej wymaga aktywnego traktowania potencjału zasobowego firmy i jej możliwości dostosowania się do wymogów podejmowanych przedsięwzięć innowacyjnych,
• w trakcie opracowania strategii jakościowej organizacja powinna posiadać pełną świadomość źródeł i zakresu niezbędnych innowacji związanych z produktem,
• spójność i skuteczność formułowania strategii projakościowych zależy od trafności, kompletności i wiarygodności pozyskiwanych informacji,
• w całym procesie formułowania strategii projakościowej konieczne jest postrzeganie tworzonego produktu poprzez pryzmat rynku, jako czegoś co powinno być sprzedane.

Metody opracowania

Opracowanie i wybór strategii projakościowej wymaga usystematyzowanej procedury działań o charakterze koncepcyjnym, która składa się z pięciu postępujących po sobie faz (M. Haffer 1992, s. 82-87):

• postrzeganie zagadnień związanych z jakością produktu,
• analiza powyższych zagadnień w oparciu o zebrane materiały,
• poszukiwanie wariantów osiągnięcia zamierzonego poziomu jakości produktów,
• ocena funkcjonalna i ekonomiczna stworzonych warunków uzyskiwania pożądanego poziomu jakości produktów,
• wybór i wdrożenie preferowanego wariantu w oparciu o wyniki rachunku ekonomicznego.

Zadania strategii projakościowej

Przyjęta przez organizacje strategia projakościowa powinna zapewnić:

• eliminację barier wzrostu jakości pracy, a szczególnie jakości zarządzania i stwarzać warunki ciągłego doskonalenia jakości produktów,
• przyspieszenie prac nad postępem technicznym i zwiększeniem jego efektywności poprzez - między innymi - rozwój ruchu racjonalizatorskiego (kół jakości),
• stworzenie unikatowego rynku dla swych produktów i przekonanie klientów, że jej produkty są wyjątkowe,
• ciągłe dostosowanie produktów do zmieniających się oczekiwań klientów i ich wymogów,
• optymalizację poziomu jakości i dążenie do "zera defektów" i "zera impasu",
• konsekwentną realizację przyjętego programu ciągłej poprawy jakości w celu zwiększenia utargów i obniżenie kosztów wytwarzania,
• wdrożenie TQM oraz controllingu kosztów jakości w celu zwiększenia skuteczności zarządzania i wzrostu produktywności poniesionych nakładów.

Strategia projakościowa - zasady formułowania — artykuły polecane

Zarządzanie przez innowacje — Istota zarządzania przez jakość — Koncepcje zarządzania — Polska Nagroda Jakości — Reengineering — Jakość zarządzania — Model 7s — Organizacja ucząca się — Teoria zmian i rozwoju organizacji

Bibliografia

• Bank J. (1996), Zarządzanie przez jakość, Wydawnictwo Gebethner i Ska, Warszawa
• Borys T., Sudoł S. (red.) (1992) Jakość Wyrobów, Wydawnictwo AE, Kraków
• Carlson J. (1987), Moments of Truth, Cambridge, Mas., Ballinger
• Harrington H. (1988), Excelence the IBM way, Macmillan, Londyn
• Klein W. (1990), On market - driven quality, Think, nr 4

Autor: Tadeusz Wawak