Zarządzanie zasobami finansowymi

Zarządzanie zasobami finansowymi polega na podejmowaniu różnych decyzji dotyczących pozyskiwania środków pieniężnych wykorzystywanych w procesie funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz jego stałego rozwoju. Celem zarządzania zasobami finansowymi w przedsiębiorstwie jest maksymalizacja jego wartości. Oznacza to, że każda decyzja podjęta w firmie jest ściśle powiązana z generowaniem stałych zysków polepszających kondycję przedsiębiorstwa. Jednostka odpowiedzialna za zarządzanie zasobami finansowymi w przedsiębiorstwie powinna mieć pełną kontrolę nad poziomem zadłużenia przedsiębiorstwa, nad terminową realizacja zobowiązań firmy oraz nad poziomem i strukturą majątku obrotowego. Warunkuje to skuteczność przyjętej strategii przedsiębiorstwa oraz zrealizowanie założonych celów, czyli osiągnięcie zysku.

TL;DR

Zarządzanie zasobami finansowymi polega na podejmowaniu decyzji dotyczących pozyskiwania i wykorzystywania środków pieniężnych w przedsiębiorstwie. Celem jest maksymalizacja wartości firmy poprzez generowanie zysków. Zarządzanie finansami obejmuje diagnostykę i podejmowanie decyzji inwestycyjnych i finansowych. W projekcie, zarządzanie finansami polega na pozyskiwaniu kapitału i budżetowaniu kosztów. Wszystko po to, aby firma była płynna finansowo i osiągała zysk.

Charakterystyka

Zarządzanie zasobami finansowymi odgrywa bardzo ważną rolę na każdym etapie rozwoju przedsiębiorstwa i praktycznie w każdym obszarze zarządzania. Aby prowadzić działalność gospodarczą przedsiębiorstwo musi posiadać zarówno środki rzeczowe jak również środki pieniężne. Te drugie to zasoby finansowe, obejmujące stany środków pieniężnych na rachunkach bieżących oraz terminowych, w kasie firmy, jak również krótkoterminowych papierów wartościowych (czeków, weksli, bonów skarbowych itp.). Zarówno środki rzeczowe, jak i zasoby finansowe są ze sobą powiązane. Konieczność posiadania przez przedsiębiorstwo zasobów finansowych wiąże się z finansowaniem bieżących transakcji, a także z finansowaniem inwestycji, które mają na celu stworzyć zasoby rzeczowe. Te z kolei, przyczyniają się do powstania produktu gotowego, który jest źródłem wpływów pieniężnych w przedsiębiorstwie. Pozyskane środki pieniężne zwiększają zasoby przedsiębiorstwa oraz wykorzystywane są w kolejnym cyklu jego działalności. Aby tak się stało, czas oraz natężenie tych przepływów muszą być odpowiednio sterowane.

Fazy zarządzania zasobami finansowymi

Zarządzanie zasobami finansowymi obejmuje dwie fazy:

• fazę diagnostyki - dotyczy ona badania poszczególnych obszarów gospodarki finansowej za pomocą licznych metod analizy finansowej. Badania te mają na celu rozpoznanie słabych i mocnych stron kondycji finansowej przedsiębiorstwa.
• fazę podejmowania decyzji - zalicza się do niej bieżące oraz długoterminowe decyzje, wpływające na zjawiska finansowe w przedsiębiorstwie.

Rodzaje decyzji

Maksymalizacja majątku przedsiębiorstwa uzależniona jest od podejmowania szeregu ważnych decyzji, za które odpowiedzialne są wyznaczone jednostki kierownicze. Decyzje te można zaklasyfikować do dwóch grup:

• decyzje inwestycyjne,
• decyzje finansowe.

Decyzje inwestycyjne to decyzje, których efektem jest kształtowanie się wielkości i struktury aktywów rzeczowych oraz finansowych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei decyzje finansowe dotyczą pozyskiwania źródeł finansowania tych aktywów, czyli rozmiarów, rodzajów oraz struktury.

Działania związane z zarządzaniem zasobami finansowymi

Kierownictwo finansowe firmy, aby zapewnić utrzymanie płynności finansowej podejmuje działania takie jak:

• analiza wyników ekonomicznych firmy oraz sytuacji w jej otoczeniu. Stanowi do punkt wyjścia w procesie podejmowania decyzji.
• planowanie rozkładu przepływów środków pieniężnych w czasie oraz analiza wpływów i wydatków, tak, aby zapewnić utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa w krótki oraz długim okresie.
• planowanie działań mających na celu redukcję ryzyka prowadzonej działalności.
• szacowanie zapotrzebowania na środki finansowe, niezbędne do realizacji zaplanowanych inwestycji oraz stara się pozyskać te środki.
• zaplanowanie optymalnej struktury finansowania, która ograniczy wydatki oraz zmaksymalizuje wpływy.
• alokowanie pozyskanych środków pieniężnych w najbardziej efektywne i rentowne przedsięwzięcia.
• projektowanie zysków na akcję oraz przygotowywanie propozycji dotyczących podziału zysków. Jest to ważny punkt dla zapewnienia właściwej współpracy między właścicielami.
• kontrolowanie pod względem finansowym realizacji zadań podjętych w firmie.

Zarządzanie zasobami finansowymi w projektach

Pozyskiwanie kapitałów na finansowanie projektu stanowią o jego realizacji. Źródła finansowania projektu możemy podzielić na:

• środki własne - wnoszone przez właścicieli środki pieniężne,
• środki obce - wszelkiego rodzaju formy długu zaciągane przez przedsiębiorstwo w formie kredytów bankowych czy pożyczek.

Gdy przedsiębiorstwo zdobędzie kapitał na zrealizowanie projektu, zobligowane jest do oszacowania kosztu jego realizacji. Sporządzanie budżetu to jeden z najtrudniejszych etapów zarządzania projektem, gdyż związany jest z celowym uszczupleniem zasobów finansowych na rzecz przyszłych korzyści finansowych. Aby jednak budżet realizowany był zgodnie z założeniem powinien zostać podzielony na etapy, które zawierają planowane koszty realizacji poszczególnych zadań. Zadania, a co za tym idzie koszty ich realizacji rozłożone są w czasie, co daje możliwość monitorowania jakie wydatki ponoszone są na poszczególnych etapach projektu. Kolejnym istotnym zagadnieniem w procesie zarządzania zasobami finansowymi w projekcie jest analiza ekonomiczno - finansowa danego projektu, czyli zbadanie aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa i na jej podstawie oszacowanie ryzyka, czyli określenie zagrożeń, które mogą mieć wpływ na zaplanowane wyniki finansowe realizacji projektu. Ważnym elementem jest również analiza opłacalności projektu, która polega na zbadaniu, czy przedsiębiorstwo otrzyma zwrot zaangażowanych nakładów w określonym czasie.

Podsumowanie

Zarządzanie zasobami finansowymi jest procesem składającym się z szeregu decyzji, których celem jest pozyskanie środków pieniężnych i ich inwestowaniem w zasoby przedsiębiorstwa, a w konsekwencji zapewnieniem maksymalizacji jego wartości. Taki wzrost wartości firmy stanowi rezultat odpowiedniego poziomu i poprawy zyskowności kapitałów własnych jakimi firma dysponuje. Korzyścią jest również maksymalizacja nadwyżki finansowej, ale przy jednoczesnym zachowaniu zdolności do terminowego regulowania zobowiązań. Jest to istotny element w procesie zarządzania zasobami finansowymi, gdyż relacja między wpływem a wypływem środków pieniężnych w przedsiębiorstwie stanowi o jego dalszym funkcjonowaniu.

Zarządzanie zasobami finansowymi — artykuły polecane

Controlling finansowy — Strategia finansowa — Zarządzanie finansami — Plan finansowy — Planowanie finansowe — Finanse przedsiębiorstwa — Prognozowanie przychodów i kosztów — Strategia finansowania działalności — Procedura budżetowania

Bibliografia

• Bień W. (2016), Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa
• Czekaj J., Dresler Z. (2011), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw: podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Czerwińska T. (2016), Źródła kapitału i zasady finansowania przedsięwzięć rozwojowych, [w:] Projekty inwestycyjne, finansowanie, budżetowanie, ocena efektywności. red. nauk. Postuła M., Cieślik R., Difin, Warszawa
• Głodek Z. (2004), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, wyd. PWE, Warszawa
• Machała R. (2001), Praktyczne zarządzanie finansami firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Muniak R. (2011), Zarządzanie finansami w projektach, PJWSTK, Warszawa
• Nowak M. (2010), Budżetowanie jako instrument zarządzania, [w:] Budżetowanie w przedsiębiorstwie, red. nauk. Nowak E., Nita B., Wolters Kluwer, Warszawa
• Ostrowska S. (2004), Metody oceny ryzyka w projektach inwestycyjnych, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 649
• Pawlak M. (2012), Metody analizy ryzyka w ocenie efektywności projektów inwestycyjnych, Studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania, nr 30

Autor: Katarzyna Hańderek