Transport

Transport - jest to wyodrębniony zespół czynności związanych z przemieszczaniem osób i dóbr materialnych przy użyciu odpowiednich środków (np. samochodu, samolotu, kolei, statku itp.).

Transport w powiązaniu z produkcją i obrotem towarowym stanowi część koncepcji logistycznej. Jego rola sprowadza się do bezpośredniego udziału w realizacji podstawowego celu, czyli optymalizacji wykorzystania zasobów czynników wytwórczych, optymalizacji miejsca i czasu ich występowania w gospodarce.

Transport umożliwia przepływ towarów między miejscami do których docierają transportowane towary i tworzy pomost między nabywcą a sprzedawcą. Usługodawca transportowy, który na rzecz firmy świadczy tą usługę, ma wpływ na sprawność funkcjonowania należących do niej obiektów w łańcuchu dostaw. Od usługodawcy zależy konkurencyjność firmy oraz popyt na produkty tej firmy.

Wybór środka transportu ma duży wpływ na cenę produktów, terminową dostawę do odbiorcy, oraz na stan towarów po przetransportowaniu. Wpływa to na zadowolenie klienta. Dostawy towarów odbywają się za pomocą różnych środków transportu.

Możemy wyróżnić 5 środków transportu: transport za pomocą kolei, samolotów, ciężarówek, statków i rurociągów. Przy ich wyborze bierze się pod uwagę szybkość, częstotliwość, wydolność, niezawodność, dostęp oraz koszt. Jeżeli w transporcie jest najważniejsza szybkość to najlepszym rozwiązaniem będzie transport lotniczy lub drogowy. Jeśli głównym kryterium jest niski koszt to najlepiej wybrać drogę morską lub rurociąg. Transport drogowy spełnia większość wymienionych kryteriów. Spedytorzy (czyli osoby lub przedsiębiorstwa zajmujące się odpłatnym przewozem rzeczy) łączą dwa lub więcej sposobów transportu poprzez konteneryzację.

Zobacz także: Transportochłonność.

TL;DR

Transport jest niezbędnym elementem logistyki i odgrywa ważną rolę w przemieszczaniu towarów i osób. Wybór środka transportu ma wpływ na koszty, terminowość dostaw i zadowolenie klienta. Konteneryzacja umożliwia łatwe przenoszenie towarów między różnymi środkami transportu. Transport ma duży wpływ na koszty, jakość obsługi i funkcjonowanie firm. Koszty transportu zależą od wielu czynników, takich jak odległość, rodzaj transportu i wykorzystanie środka transportu. Istnieje wiele rodzajów transportu, takich jak lądowy, wodny, powietrzny i przesyłowy. Transport ma również duży wpływ na środowisko, dlatego Unia Europejska stara się wprowadzić politykę zrównoważonego rozwoju transportu. Ekonomika transportu bada zagadnienia związane z gospodarką w sektorze transportu. Giełda transportowa jest platformą, która ułatwia komunikację i zawieranie transakcji między przewoźnikami a przedsiębiorcami spedycyjnymi. Wykorzystanie internetu w giełdach transportowych przynosi wiele korzyści, takich jak pozyskiwanie zleceń, optymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej i redukcja kosztów.

Konteneryzacja

Jest to umieszczanie towarów w pudłach lub transporterach, które łatwo przenosić z jednego środka transportu do drugiego. Najczęściej łączy się ze sobą transport kolejowy i samochodowy, samochodowy i morski, morski i kolejowy, powietrzny i samochodowy.

Przy wyborze środka transportu, spedytor może wybrać pomiędzy transportem własnym i obcym (kontraktowym lub powszechnym). Przewoźnik kontraktowy to niezależna firma sprzedająca swoje usługi na zasadzie umowy, kontraktu. Przewoźnik powszechny oferuje swoje usługi każdemu chętnemu pomiędzy określonymi miejscami. Decyzje w transporcie uwzględniają różnice pomiędzy poszczególnymi środkami transportu i ich powiązanie ze składowaniem i magazynowaniem.

Znajomość systemu transportu ma duże znaczenie dla działań logistycznych w firmie. Transport jest fizyczną nicią wiążącą rozproszone miejsca geograficzne tej działalności, dodaje produktom firmy wartości, tworząc użyteczność czasu i miejsca w wyniku przemieszczania towarów (jako dodanej wartości) w określonym czasie i miejscu.

Funkcjonowanie firm działających na współczesnych rynkach bez transportu jest prawie niemożliwe, ponieważ większość firm jest zlokalizowana w pewnej odległości od źródeł zaopatrzenia. Sprawia to że są ona zależne od transportu łączącego źródło zaopatrzenia z miejscem konsumpcji.

Rola transportu we współczesnym świecie

Specjalizacja pracy, ekonomia skali produkcji i masowa konsumpcja sprawiają, że miejsca wytwarzania produktów nie pokrywają się z miejscem gdzie jest zgłaszany na nie popyt. Dlatego transport jest niezbędny do zlikwidowania luki między nabywcą a sprzedawcą. W miarę kiedy wydłużają się łańcuchy dostaw coraz większą rolę pełni funkcja transportu, która polega na łączeniu się sprzedawców i nabywców, których mogą dzielić duże odległości. Powoduje to wzrost kosztów transportu. Prowadzenie działalności gospodarczej na rynkach międzynarodowych powoduje wydłużenie dróg transportu, powoduje to zwiększenie kosztów składowania i konieczność utrzymywania wyższego poziomu zapasów.

Transport ma wpływ na funkcjonowanie poszczególnych obiektów sieci logistycznej. Jakość obsługi transportowej oddziałuje na ponoszone w nich koszty utrzymywania i wyczerpywania zapasów, a także na koszty ich funkcjonowania.

Koszty transportu

Koszty transportu - jest podstawową kategorią ekonomiczną określającą zależność pomiędzy transportem a innymi sferami działalności. Jest to główne kryterium wyboru przewoźnika Wybór przewoźnika mówi o tym czy należy wykorzystywać własne środki transportu czy obce, czy wykorzystywać firmy przewozowe. Koszty te są wypadkową takich elementów jak: stawki przewozowe, minimalna waga ładunków, urządzenia do, za - i wyładunku, pakowanie i tworzenie jednostek ładunkowych, uszkodzenia w trakcie przewozu, specjalne usługi oferowane przez przewoźnika np. przerwy w czasie transportu. Na wielkość kosztów w przewozach towarowych wpływają takie czynniki jak:

• odległość przewozu
• podatność przewozowa ładunku
• rodzaj gałęzi i środka transportu
• stopień wykorzystania środka transportu
• wielkość pracy przewozowej i wielkość przedsiębiorstwa przewozowego

Rodzaje transportu

Ze względu na środowisko, w którym dokonywane jest przemieszczanie osób lub ładunku, wyróżniamy transporty:

• lądowy, który dzieli się na naziemny, podziemny (np. metro) i nadziemny (np. napowietrzna kolej linowa), oraz transport szynowy (kol.) i bezszynowy (samochodowy)
• wodny (mor., śródlądowy)
• powietrzny (lotniczy).
• przesyłowy (rurociągowy, przewodowy lub przenośnikowy)

Zależnie od sposobu przemieszczania ładunku rozróżnia się transport:

• ciągły (np. rurociągiem)
• nieciągły (samochodowy, kol., lotniczy.).

Pod względem dostępności dla użytkowników transport możemy podzielić się na:

• transport publiczny, gospodarczy-jest to transport własny przedsiębiorstw gospospodarczych mających własny tabor
• transport indywidualny-realizuje on potrzeby transportowe danej osoby, rodziny.

Zależnie od rodzaju napędu rozróżnia się transport silnikowy i bezsilnikowy.

• Transport silnikowy polega na przemieszczaniu się dzięki pracy mechanicznej. Dzieli się na transport parowy, elektroniczny., spalinowy, jądrowy.
• Transport bezsilnikowy - transport ten korzysta z siły mięśni człowieka (np. riksza), prądu wody lub wiatru (np. żaglowiec), zwierzęcia pociągowego lub jucznego, grawitacji

Pod względem typu ładunku transport możemy podzielić na:

• towarowy
• pasażerski

Transport pasażerski może mieć charakter uniwersalny (przewóz różnych ładunków lub dowolnych osób) lub wyspecjalizowany (przewóz jednego lub kilku typów ładunku).

Wpływ transportu na środowisko

Transport to jeden z najszkodliwszych sektorów gospodarki wpływających na zdrowie i środowisko naturalne. W skali Unii Europejskiej transport jest przyczyną 54% całkowitej emisji tlenków azotu, 45% tlenku węgla, 23% niemetanowych lotnych związków organicznych (NMLZO) oraz 23% pyłów PM10 i 28% pyłów PM2,5 (cząstek stałych o średnicy odpowiednio 10 i 2,5 μm). Odpowiada również za ponad 41% emisji prekursorów ozonutroposferycznego oraz 23% emisji CO2 i niemal 20% innych gazów cieplarnianych. Unia Europejska stara się ograniczyć degradację środowiska naturalnego poprzez politykę zrównoważonego rozwoju transportu. Wprowadza ona m.in.:

• promocję alternatywnych źródeł energii (biopaliwa, CNG, LPG),
• zaostrzenie norm dotyczących emisji spalin,
• promocję środków transportu o mniejszym stopniu zużycia paliwa na tonę przewożonego ładunku (np. transport wodny śródlądowy).

Ekonomika transportu

Jest to dział ekonomii, który bada zagadnienia związane z działalnością gospodarczą w sektorze transportu. Ekonomika transportu traktuje zarówno o wiedzy dotychczas spisanej na temat gospodarowania w sektorze transportu, jak i również jest dyscypliną ciągle badającą to zjawisko.

Giełda transportowa

Jest to platforma, gdzie ma miejsce wymienianie informacji pomiędzy przewoźnikami, a przedsiębiorcami spedycyjnymi. Ma ona za zadanie ułatwienie komunikacji oraz przyspieszenie zawierania transakcji w gospodarczym sektorze transportu. We współczesnym świecie giełdy transportowe wykorzystują internet. Dzięki takiemu unowocześnieniu można w czasie rzeczywistym wyszukać czy zamieścić ładunek lub pojazd, skontaktować się z kontrahentem i zawrzeć umowy na usługę.

Korzyści wynikające z internetu wśród przedsiębiorstw przewozowych:

• pozyskiwanie dodatkowych zleceń transportowych,
• optymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej,
• redukcja pustych przewozów,
• zmniejszenie kosztów świadczenia usług,
• dodatkowy zarobek,
• doładunek.

Transport — artykuły polecane

Logistyka międzynarodowa — Transport wodny — Centrum logistyczne — Magazyn — Regionalne centrum dystrybucji — Usługa — Magazynowanie — Rodzaje transportu — Optymalizacja powiązań transportowych — Infrastruktura logistyczna

Bibliografia

• Badyda A. (2010), Zagrożenia środowiskowe ze strony transportu, Nauka, nr. 4
• Coyle J. (2002), Zarządzanie logistyczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kotler P. (1994), Marketing. Analiza, Planowanie, Wdrażanie, Kontrola, Gebethner i Ska, Warszawa
• Szczepankiewicz W. (1996), Logistyka marketingowa, Wydawnictwo Uczelniane, Akademia Ekonomiczna, Kraków
• Wojewódzka-Król K., Załoga E. (2016), Transport, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Joanna Pasternak, Martyna Górecka