Polityka spójności: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Polityka]] spójności''' polega na wzmocnieniu spójności gospodarczej i społecznej Wspólnoty Europejskiej, poprzez zmniejszenie dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich. Celem polityki spójności jest przyczynianie się do wzrostu gospodarczego, zwiększanie konkurencyjności i zatrudnienia poprzez włączenie priorytetów Wspólnoty dotyczących trwałego rozwoju określonych na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r. i na posiedzeniu Rady Europejskiej w Geteborgu w dniach 15 i 16 czerwca 2001 r. Założenia polityki spójności zmierzają do osiągnięcia harmonijnego, równoważonego i trwałego rozwoju [[Wspólnota Europejska|Wspólnoty]]. | '''[[Polityka]] spójności''' polega na wzmocnieniu spójności gospodarczej i społecznej Wspólnoty Europejskiej, poprzez zmniejszenie dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich. Celem polityki spójności jest przyczynianie się do wzrostu gospodarczego, zwiększanie konkurencyjności i zatrudnienia poprzez włączenie priorytetów Wspólnoty dotyczących trwałego rozwoju określonych na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r. i na posiedzeniu Rady Europejskiej w Geteborgu w dniach 15 i 16 czerwca 2001 r. Założenia polityki spójności zmierzają do osiągnięcia harmonijnego, równoważonego i trwałego rozwoju [[Wspólnota Europejska|Wspólnoty]]. | ||
Linia 40: | Linia 25: | ||
* umożliwianie swobodnego przepływu siły roboczej, | * umożliwianie swobodnego przepływu siły roboczej, | ||
* ochronę praw pracowników. | * ochronę praw pracowników. | ||
<google>n</google> | |||
==Cele polityki spójności== | ==Cele polityki spójności== | ||
Linia 46: | Linia 33: | ||
Polityka spójności polega na realizacji trzech najważniejszych [[cel]]ów: | Polityka spójności polega na realizacji trzech najważniejszych [[cel]]ów: | ||
# '''Celu [[Konwergencja]]''', który jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w [[kapitał rzeczowy]] i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększaniu wydajności administracji. Cel ten stanowi [[priorytet]] funduszy, | # '''Celu [[Konwergencja]]''', który jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w [[kapitał rzeczowy]] i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększaniu wydajności administracji. Cel ten stanowi [[priorytet]] funduszy, | ||
# '''Celu [[Konkurencyjność]] regionalna i [[zatrudnienie]]''', który, poza najsłabiej rozwiniętymi regionami, jest ukierunkowany na zwiększanie konkurencyjności i atrakcyjności regionów, jak również zatrudnienia poprzez przewidywanie zmian gospodarczych i społecznych, w tym związanych z liberalizacją handlu, poprzez zwiększenie i poprawę jakości inwestycji w [[kapitał ludzki]], [[innowacyjność]] i promowanie społeczeństwa opartego na wiedzy, [[przedsiębiorczość]], ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego oraz poprawę dostępności, [[zdolności]] adaptacyjnych [[pracownik]]ów i podmiotów gospodarczych, jak również [[rozwój]] rynków pracy sprzyjających integracji społecznej; | # '''Celu [[Konkurencyjność]] regionalna i [[zatrudnienie]]''', który, poza najsłabiej rozwiniętymi regionami, jest ukierunkowany na zwiększanie konkurencyjności i atrakcyjności regionów, jak również zatrudnienia poprzez przewidywanie zmian gospodarczych i społecznych, w tym związanych z liberalizacją handlu, poprzez zwiększenie i poprawę jakości inwestycji w [[kapitał ludzki]], [[innowacyjność]] i promowanie społeczeństwa opartego na wiedzy, [[przedsiębiorczość]], ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego oraz poprawę dostępności, [[zdolności]] adaptacyjnych [[pracownik]]ów i podmiotów gospodarczych, jak również [[rozwój]] rynków pracy sprzyjających integracji społecznej; | ||
# '''Celu Europejska współ[[praca]] terytorialna''', który jest ukierunkowany na umacnianie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne, umacnianie współpracy transnarodowej za pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu powiązanemu z priorytetami Wspólnoty oraz umacnianie współpracy międzyregionalnej i wymiany doświadczeń na właściwym szczeblu terytorialnym. | # '''Celu Europejska współ[[praca]] terytorialna''', który jest ukierunkowany na umacnianie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne, umacnianie współpracy transnarodowej za pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu powiązanemu z priorytetami Wspólnoty oraz umacnianie współpracy międzyregionalnej i wymiany doświadczeń na właściwym szczeblu terytorialnym. | ||
Linia 93: | Linia 79: | ||
Poziom życia wschodnich Europejczyków jest nieco niższy, ale poprzez możliwości stwarzane dzięki integracji europejskiej, z roku na rok odczuwane są duże zmiany. | Poziom życia wschodnich Europejczyków jest nieco niższy, ale poprzez możliwości stwarzane dzięki integracji europejskiej, z roku na rok odczuwane są duże zmiany. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Fundusze unijne]]}} — {{i5link|a=[[Strategia Europa 2020]]}} — {{i5link|a=[[Interreg]]}} — {{i5link|a=[[Cele zrównoważonego rozwoju]]}} — {{i5link|a=[[Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego]]}} — {{i5link|a=[[Europejski Fundusz Społeczny]]}} — {{i5link|a=[[Turystyka zrównoważona]]}} — {{i5link|a=[[Program Operacyjny Kapitał Ludzki]]}} — {{i5link|a=[[Polityka regionalna]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Greta M, Tomczak Woźniak E. (2013), ''[https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/968/1/01_Marianna%20GRETA.pdf Problem spójności w nowej polityce regionalnej UE na lata 2014-2020]'', Optimum. Studia ekonomiczne, Nr 4, s. 3-12 | * Greta M, Tomczak Woźniak E. (2013), ''[https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/968/1/01_Marianna%20GRETA.pdf Problem spójności w nowej polityce regionalnej UE na lata 2014-2020]'', Optimum. Studia ekonomiczne, Nr 4, s. 3-12 | ||
* Malendowski W. (2010), ''Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej'', Przegląd Politologiczny, nr 4 | |||
* McCormick J. (2010), ''Zrozumieć Unię Europejską'', PWN, Warszawa | |||
* Malendowski W. (2010) ''Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej'', | * ''Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006'' [https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32013R1303 Document 32013R1303] | ||
* McCormick J. (2010) | * ''Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94'' [https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32006R1084 Document 32006R1084] | ||
* ''Rozporządzenie Rady ( | * ''Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999'' [https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32006R1080 Document 32006R1080] | ||
* ''Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94.'' | * ''Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999'' [https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32006R1081 Document 32006R1081] | ||
* ''Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999.'' | * Strona internetowa: ''[https://www.mos.gov.pl/ Ministerstwo Środowiska]'' | ||
* Zielińska-Głębocka A. (1999), ''[https://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/3-1999_Zielinska-Glebocka.pdf Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji]'', Studia Europejskie, Nr 3 | * Zielińska-Głębocka A. (1999), ''[https://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/3-1999_Zielinska-Glebocka.pdf Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji]'', Studia Europejskie, Nr 3 | ||
</noautolinks> | </noautolinks> |
Aktualna wersja na dzień 23:16, 16 gru 2023
Polityka spójności polega na wzmocnieniu spójności gospodarczej i społecznej Wspólnoty Europejskiej, poprzez zmniejszenie dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich. Celem polityki spójności jest przyczynianie się do wzrostu gospodarczego, zwiększanie konkurencyjności i zatrudnienia poprzez włączenie priorytetów Wspólnoty dotyczących trwałego rozwoju określonych na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r. i na posiedzeniu Rady Europejskiej w Geteborgu w dniach 15 i 16 czerwca 2001 r. Założenia polityki spójności zmierzają do osiągnięcia harmonijnego, równoważonego i trwałego rozwoju Wspólnoty.
TL;DR
Polityka spójności Unii Europejskiej ma na celu wyrównywanie dysproporcji w rozwoju różnych regionów poprzez inwestowanie w uboższe obszary i promowanie zatrudnienia. Działania realizowane są poprzez trzy cele: konwergencję, konkurencyjność regionalną i zatrudnienie oraz europejską współpracę terytorialną. Fundusze takie jak EFRR, EFS i Fundusz Spójności są wykorzystywane do realizacji polityki. Programy operacyjne, takie jak Infrastruktura i Środowisko czy Innowacyjna Gospodarka, są głównymi instrumentami realizacji. Rada ustala strategiczne wytyczne dla spójności, a państwa członkowskie przedstawiają narodowe strategiczne ramy odniesienia. Polityka spójności ma na celu poprawę warunków życia w Europie, jednak nadal istnieją różnice w poziomie życia między wschodnimi i zachodnimi Europejczykami.
Polityka regionalna i socjalna
Polityka spójności podzielona jest na dwie części (J.McCormick 2010, s. 283-284):
1. Polityka regionalna:
Jest jedynym z najważniejszych obszarów działań Unii Europejskiej.
Polityka regionalna skupia się na:
- wyrównywaniu dysproporcji w poziomie zasobności danego regionu,
- wyrównywaniu dysproporcji w poziomie dochodu, poprzez inwestowanie w regiony uboższe,
- polepszenie warunków życia,
- promowanie aktywności zawodowej.
Głównym celem polityki regionalnej jest wzmocnienie rynku europejskiego.
2. Polityka socjalna:
Nadrzędnym celem polityki socjalnej jest walka z bezrobociem poprzez:
- kreowanie nowych miejsc pracy,
- poprawę warunków pracy,
- umożliwianie swobodnego przepływu siły roboczej,
- ochronę praw pracowników.
Cele polityki spójności
Działania w ramach polityki spójności mają na celu zmniejszenie dysproporcji gospodarczych, społecznych i terytorialnych, które powstają zwłaszcza w państwach i regionach opóźnionych w rozwoju i w związku z restrukturyzacją gospodarczą i społeczną oraz z procesem starzenia się ludności.
Polityka spójności polega na realizacji trzech najważniejszych celów:
- Celu Konwergencja, który jest ukierunkowany na przyspieszenie konwergencji najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów poprzez poprawę warunków wzrostu i zatrudnienia dzięki zwiększaniu ilości i poprawie jakości inwestycji w kapitał rzeczowy i ludzki, rozwojowi innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy, zdolnościom adaptacyjnym do zmian gospodarczych i społecznych, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego oraz zwiększaniu wydajności administracji. Cel ten stanowi priorytet funduszy,
- Celu Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, który, poza najsłabiej rozwiniętymi regionami, jest ukierunkowany na zwiększanie konkurencyjności i atrakcyjności regionów, jak również zatrudnienia poprzez przewidywanie zmian gospodarczych i społecznych, w tym związanych z liberalizacją handlu, poprzez zwiększenie i poprawę jakości inwestycji w kapitał ludzki, innowacyjność i promowanie społeczeństwa opartego na wiedzy, przedsiębiorczość, ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego oraz poprawę dostępności, zdolności adaptacyjnych pracowników i podmiotów gospodarczych, jak również rozwój rynków pracy sprzyjających integracji społecznej;
- Celu Europejska współpraca terytorialna, który jest ukierunkowany na umacnianie współpracy transgranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne i regionalne, umacnianie współpracy transnarodowej za pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu powiązanemu z priorytetami Wspólnoty oraz umacnianie współpracy międzyregionalnej i wymiany doświadczeń na właściwym szczeblu terytorialnym.
Pomoc funduszy w ramach trzech celów, uwzględnia, zgodnie z ich charakterem, z jednej strony szczególne uwarunkowania gospodarcze i społeczne, a z drugiej - szczególne uwarunkowania terytorialne. Pomoc służy wspieraniu, w odpowiedni sposób, zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, w szczególności jako elementu rozwoju regionalnego, oraz odnowy obszarów wiejskich i obszarów zależnych od rybołówstwa poprzez dywersyfikację gospodarczą. Pomoc służy również wspieraniu obszarów o niekorzystnym położeniu geograficznym lub warunkach przyrodniczych, które pogłębiają ich problemy rozwojowe, w szczególności regionów najbardziej oddalonych, jak również obszarów północnych o bardzo niskiej gęstości zaludnienia, określonych wysp i państw członkowskich będących wyspami oraz obszarów górskich.
Podmioty realizujące politykę spójności
Podstawowe fundusze, realizujące cele polityki spójności oraz udzielające pomocy w jej ramach to:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR),
- Europejski Fundusz Społecznego (EFS),
- Fundusz Spójności.
Cel Konwergencja realizują EFRR, EFS i Fundusz Spójności, cel Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - EFRR i ES, a cel Europejska współpraca terytorialna - EFRR.
Wieloletnie programowanie ukierunkowane jest na osiąganie celów funduszy poprzez zapewnienie dostępności niezbędnych zasobów finansowych oraz spójności i ciągłości wspólnych działań Wspólnoty i państw członkowskich.
Instrumenty realizacji polityki spójności
Podstawowymi instrumentami realizacji polityki spójności są następujące programy operacyjne:
- Program Infrastruktura i Środowisko - współfinansowany z EFRR i Funduszu Spójności,
- Program Innowacyjna Gospodarka - współfinansowany z EFRR,
- Program Kapitał Ludzki - współfinansowany z EFS,
- 16 Programów Regionalnych - finansowane z EFRR,
- Program Rozwój Polski Wschodniej - finansowany z EFRR,
- Program Pomoc Techniczna - finansowany z EFRR,
- Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej - finansowany z EFRR.
Strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności
Rada ustanawia na poziomie Wspólnoty zwięzłe strategiczne wytyczne dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, określające indykatywne ramy interwencji funduszy, z uwzględnieniem innych stosownych polityk Wspólnoty. Dla każdego z celów funduszy wytyczne te nadają w szczególności moc priorytetom Wspólnoty w celu promowania harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju Wspólnoty.
Narodowe strategiczne ramy odniesienia
Państwo członkowskie przedstawia Komisji narodowe strategiczne ramy odniesienia, które zapewniają, aby pomocy funduszy była zgodna ze strategicznymi wytycznymi Wspólnoty dla spójności i które określają związek pomiędzy priorytetami Wspólnoty, z jednej strony, a krajowym programem reform, z drugiej strony. Aby uruchomić środki z funduszy Unii Europejskiej każde państwo członkowskie powinno przygotować NSRO oraz uzyskać\ akceptację tego dokumentu przez Komisję Europejską.
Na podstawie wytycznych UE określających główne cele polityki spójności oraz uwzględniając uwarunkowania społeczno-gospodarcze Polski przygotowano Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie. Dokument określa kierunki wsparcia ze środków finansowych dostępnych z budżetu UE w okresie 7 najbliższych lat w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności.
Traktat z Amsterdamu, a polityka spójności
Włączenie klauzuli o zatrudnienie było jedną ze zmian nałożoną na mocy traktatu z Amsterdamu. Wzywała ona wszystkie państwa członkowskie UE do współpracy na rzecz zatrudnienia.
"Jedynym wymaganiem, jakie zawiera klauzula, jest obowiązek nałożony na Komisję i państwa członkowskie dotyczące raportowania nawzajem, natomiast w większości odpowiedzialność za politykę zatrudnienia ponoszą państwa członkowskie"(J.McCormick 2010, s. 293)
Poziom życia w Europie
W każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej istnieje własny system opieki zdrowotnej, edukacji, czy socjalnej. Jednak polityka socjalna nie w każdym kraju idzie zgodnie z założeniami. Ubóstwo nie zniknęło, a w niektórych regionach się poszerzyło co prowadzi do jeszcze większych podziałów w Europie. Zadaniem polityki spójności jest więc monitorowanie i wprowadzanie działań, które będą polepszać warunki życia w całej UE. (J.McCormick 2010, s. 287-288)
Według większości kryteriów poziom życia zachodnich Europejczyków jest jednym z najwyższych wśród ludzi na całym świecie. Związane jest to z łatwym dostępem do wysokiej jakości służby medycznej, edukacji, opieki socjalnej, transportu i komunikacji. Poziom umieralności u noworodków jest coraz niższy, a przeciętny Europejczyk żyje 75 lat. Wśród zachodnich Europejczyków występuje znikomy analfabetyzm, a warunki pracy są jednymi z najlepszych na świecie.
Poziom życia wschodnich Europejczyków jest nieco niższy, ale poprzez możliwości stwarzane dzięki integracji europejskiej, z roku na rok odczuwane są duże zmiany.
Polityka spójności — artykuły polecane |
Fundusze unijne — Strategia Europa 2020 — Interreg — Cele zrównoważonego rozwoju — Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego — Europejski Fundusz Społeczny — Turystyka zrównoważona — Program Operacyjny Kapitał Ludzki — Polityka regionalna |
Bibliografia
- Greta M, Tomczak Woźniak E. (2013), Problem spójności w nowej polityce regionalnej UE na lata 2014-2020, Optimum. Studia ekonomiczne, Nr 4, s. 3-12
- Malendowski W. (2010), Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej, Przegląd Politologiczny, nr 4
- McCormick J. (2010), Zrozumieć Unię Europejską, PWN, Warszawa
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 Document 32013R1303
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94 Document 32006R1084
- Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 Document 32006R1080
- Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 Document 32006R1081
- Strona internetowa: Ministerstwo Środowiska
- Zielińska-Głębocka A. (1999), Dynamika Unii Europejskiej w świetle teorii integracji, Studia Europejskie, Nr 3
Autor: Jolanta Rusin, Agnieszka Wójcik