Interreg

Interreg to programy europejskiej współpracy terytorialnej. Jest to wspólnotowa inicjatywa uruchomiona przez Komisję Europejską podlegająca pod Dyrekcję Generalną ds. Polityki Regionalnej (Regional Policy Directorate General).Inicjatywa ta ma pomóc wewnętrznym rejonom przygranicznym Wspólnoty oraz promować tworzenie i rozwój sieci współpracy wzdłuż wewnętrznych granic. Początkowo program obejmował wyłącznie współpracę transgraniczną jednak w późniejszym okresie został rozszerzony i do chwili obecnej opiera się na współpracy ponadnarodowej i międzyregionalnej. Inicjatywa wspólnotowa obejmuje trzy komponenty:

• Komponent A - dotyczy współpracy transgranicznej i oraz ma na celu promocje zintegrowanego rozwoju regionalnego pomiędzy sąsiadującymi regionami przygranicznymi.
• Komponent B - obejmuje szerszą współpracę ponadnarodową (transnarodowej), która ma doprowadzić do integracji terytorialnej w całej Unii Europejskiej.
• Komponent C - dotyczy współpracy międzyregionalnej. Jej zadaniem jest podniesienie skuteczności prowadzonych polityk, narzędzi rozwoju regionalnego oraz spójności. [[[komisja Europejska]], Dyrekcja Regionalna Polityka Regionalna, 2000]

TL;DR

Programy Interreg są inicjatywą Komisji Europejskiej mającą na celu promowanie współpracy terytorialnej w Europie. Program obejmuje współpracę transgraniczną, ponadnarodową i międzyregionalną. Celem programów jest wzmocnienie spójności społeczno-gospodarczej regionów, promowanie zrównoważonego rozwoju, pomoc regionom przygranicznym w pokonywaniu trudności oraz tworzenie sieci współpracy. Programy Interreg są podzielone na różne komponenty i mają różne cele, takie jak rozwój regionalny, integracja terytorialna, harmonijny rozwój i wspieranie kultury współpracy. Programy są realizowane w różnych obszarach i obejmują różne rodzaje współpracy, np. transgraniczną, transnarodową i międzyregionalną.

Cele ogólne programów Interreg

• pobudzanie do współpracy regionów za płaszczyźnie transgranicznej, transnarodowej i międzyregionalnej,
• wzmocnienie spójności społeczno-gospodarczej regionów oraz zrównoważenie rozwoju, [Strzelecki Z., s. 286]
• pomoc wewnętrznym regionom przygranicznym Wspólnoty w pokonywaniu barier rozwojowych wynikających z relatywnej izolacji wewnątrz narodowych gospodarek oraz Wspólnoty jako całości w interesie lokalnej ludności oraz w zgodzie z ochroną środowiska,
• promocja, tworzenie i rozwój sieci współpracy wzdłuż wewnętrznych granic i w stosownych przypadkach połączenia tych sieci z szerszymi wspólnotowymi sieciami w kontekście finalizacji wprowadzania wspólnego rynku w 1992r.[Pietrzyk I., 2002],
• budowanie więzi i wspólnej tożsamości oraz wspieranie kultury współpracy,
• efektywne i szybkie działania oparte na współpracy wobec transgranicznych zagrożeń takich jak zagrożenia naturalne, epidemie, wypadki.

Programy Interreg

• INTERREG I (realizowany w latach 1991-1993) - program stworzono w konsekwencji rozpoznania stosunkowo niekorzystnej sytuacji regionów granicznych i zaproponowano dla nich mechanizmy wsparcia.
• INTERREG II (realizowany w latach 1994-1999) - program określono szerzej niż poprzednio i pod względem treści podzielono na trzy części realizacji.
  • INTERREG IIA - obejmował inicjatywy wspólnotowe mające na celu promowanie transgranicznej współpracy (cross-border co-operation). Poprzez promowanie transgranicznej współpracy wspierał on poszczególne regiony w przezwyciężaniu trudności, jakie wynikają z ich przygranicznego położenia. Ponadto, program przyczyniał się do budowy i dalszego rozwoju sieci powiązań poza granicami krajowymi.
  • INTERREG IIB - obejmował współpracę w zakresie tworzenia transeuropejskich sieci energetycznych.
  • INTERREG IIC - promował transnarodową współpracę, w zakresie integracji przestrzennej mającej na celu harmoniczny i zbalansowany rozwój terytorium wewnętrznego Unii oraz promowanie współpracy regionów w zakresie gospodarki wodnej związanej z powodziami.
• INTERREG III (realizowany w latach 2000-2006) - miał na celu popieranie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju całego obszaru Unii Europejskiej.
  • INTERREG IIIA - program miał wzmacniać współpracę obszarów przygranicznych dla ich obustronnych korzyści oraz, niwelować negatywne skutki istnienia granic państwowych w rozwoju zrównoważonym i dalszej integracji Europy. Środki na realizację współpracy transgranicznej mogą być przeznaczone m.in. na: promocję rozwoju obszarów miejskich i wiejskich; wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw; wspieranie lokalnych inicjatyw przyczyniających się do wzrostu zatrudnienia; ochronę środowiska, poprawę wykorzystania źródeł energii, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
  • INTERREG IIIB - obejmował współpracę transnarodową między władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi w ramach dużych regionów paneuropejskich, mając na celu zrównoważony i skoordynowany rozwój przestrzenny.
  • INTERREG IIIC - obejmował współpracę międzyregionalną w skali europejskiej, której celem był rozwój powiązań sieciowych w zakresie polityki regionalnej, upowszechnianie systemowych przykładów właściwego rozwiązywania problemów, wymiana informacji i doświadczeń dotyczących rozwoju regionalnego.
• INTERREG IV (realizowany w latach 2007-2013)
  • INTERREG IVA - celem projektu było wsparcie nowych lub już istniejących kontaktów transgranicznych, które miały przełozyć się na poprawę wzjamnego porozumienia, które jest podstawą rozwoju współpracy w regionie. Planowane działania służyły głównie wzmocnieniu regionalnej identyfikacji i przyczynił się do poprawy porozumienia wśród mieszkańców pogranicza.
  • INTERREG IVB - wdrażana w ramach programu spójność terytorialna zawierała w sobie równy dostęp dla mieszkańców i podmiotów gospodarczych do podstawowych usług, bez względu na terytorium, do którego przynależą. Integracja miała na celu usunięcie barier ograniczających swobody ruch w rozumieniu zarówno fizycznym, prawnym, społecznym, gospodarczym jak i informacyjnym.
  • INTERREG IVC - celem była współpraca międzyregionalna, która służyła wzmocnieniu efektywność prowadzonej polityki rozwoju regionalnego w zakresie innowacyjności; gospodarki opartej na wiedzy; ochrony środowiska; zapobiegania zagrożeniom; modernizacji gospodarczej; wzrostu konkurencyjności w Europie.
• INTERREG V (realizowany w latach 2014-2020) - inicjatywa składa się z trzech programów:
  • programy transgraniczne: - to programy, których celem jest wspólne rozwiązywanie problemów w regionach przygranicznych. Pośród nich zidentyfikowano głównie taki jak: słaba dostępność, upadający lokalny przemysł, nieodpowiednie otoczenie biznesu, brak powiązań między lokalnymi i regionalnymi szczeblami administracji, zanieczyszczenie środowiska, niski poziom prowadzonych badań, brak innowacji oraz niewykorzystany potencjał wzrostu w obszarze przygranicznym.
    • Polska - Słowacja
    • Czechy - Polska
    • Polska - Saksonia
    • Brandenburgia - Polska
    • Meklemburgia - Pomorze Przednie - Brandenburgia - Polska
    • Południowy Bałtyk
    • Litwa - Polska
  • programy transnarodowe: - są to przedsięwzięcia wspierające zintegrowany rozwój terytorialny oparty na priorytetach polityki spójności. [[[Rozporządzenie]] EWT [1299/2013]. Projekty biorą pod uwagę wyzwania z którymi pojedyncze państwa nie są w stanie skutecznie się zmierzyć samodzielnie i które wymagają wspólnych działań partnerów z kilku regionów obszaru objętego programem lub, w uzasadnionych przypadkach, spoza obszaru.
    • Region Morza Bałtyckiego
    • Europa Środkowa
  • programy międzyregionalne: - program podnoszący skuteczność polityki spójności za pomocą wymiany doświadczeń między regionami. Celem projektu jest płynna wymiana doświadczeń i pogłębianie wiedzy wśród podmiotów regionalnych. Ponadto kładziony jest nacisk na poprawę polityki programów rozwoju regionalnego w tym mięzy innymi tworzenie warunków dla rozwoju innowacyjności czy wykorzystanie dziedzictwa kulturowego dla rozwoju ekonomicznego.[Burda A., 2016]
    • Interreg Europa
    • Interact
    • Urbact III
    • ESPON

Interreg — artykuły polecane

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego — Polityka spójności — Inteligentne systemy transportowe — Fundusze unijne — Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka — Rewitalizacja — Strategia Europa 2020 — Europejski Fundusz Społeczny — Fundusze norweskie

Bibliografia

• Barcz J. (2005), Prawo Unii Europejskiej, Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa
• Burda A. (2016), Programy Interreg: Europa, Europa Środkowa i Region Morza Bałtyckiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice
• Komisja Europejska (2000), Fundusze Strukturalne 2000-2006, Ewaluacja ex-ante oraz wskaźniki dla programu Interreg, Bruksela, Dokument roboczy nr 7
• Pietrzyk I. (2002), Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony państw członkowskich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Strona internetowa: www.ewt.gov.pl
• Strona internetowa: www.interreg.ch
• Strzelecki Z. (2008), Gospodarka regionalna i lokalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Anna Bieniasz, Anna Kubik