Cena brutto

Cena brutto - jest to cena towaru z uwzględnioną, zależną od stawki, kwotą podatku (Rogoda B, s. 81)

Cena brutto zawiera w sobie podatki pośrednie, takie jak:

• Podatek od towarów i usług VAT
• Podatek akcyzowy

(Chudzik i wspólnicy, s. 1)

TL;DR

Cena brutto to cena towaru z uwzględnionym podatkiem, obliczana jako cena netto plus stawka podatku. Stawki podatku VAT w Polsce to 23%, 8%, 5% i 0%. Zmiany stawek podatku VAT mogą spowodować wzrost ceny brutto, który może być przerzucany na klientów lub ponoszony przez przedsiębiorstwo. Przedsiębiorcy mają obowiązek jasnego i rzetelnego informowania o cenie towaru lub usługi, włączając w to podatek.

Obliczanie ceny brutto

Cena brutto = cena netto + cena netto * stawka podatku

Dla przykładu: Cena brutto = 100zł + 100zł * 0,23 = 123zł

Mając podaną cenę brutto można też obliczyć cenę netto produktu (znając stawkę podatku):

Cena netto = cena brutto: 1 + stawka podatku

Dla przykładu: Cena netto = 1845zł: 1 + 0,23 = 1845zł: 1,23 = 1500zł

Podstawy prawne

Zgodnie z Ustawą o cenach z dnia z dnia 5 lipca 2001 r. cena to "wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym". Taka definicja ceny oznacza, że mowa tutaj o cenie brutto. Oznacza to, że sprzedawca ma obowiązek podawania cen brutto sprzedawanych towarów lub usług. Artykuł 12 reguluje kwestię oznaczania ceny w sprzedaży detalicznej. Ceny jednostkowe towarów i usług muszą być przedstawione w sposób prosty i nie budzący wątpliwości

(Dz. U. 2001 r. Nr 97 poz. 1050 ze zm.)

Stawki podatku VAT

Stawka podatkowa to współczynnik, który pozwala obliczyć wysokość podatku. Stawki podatkowe przybierają formy:

• kwotowe - wyrażone poprzez ilość jednostek pieniężnych, np. 1zł od 1 metra powierzchni lokalu handlowego
• stosunkowe - wyrażone dzięki stosunkowi do podstawy opodatkowania, Wyróżnia się formy:
  • procentowe - np. 5% podstawy opodatkowania
  • ułamkowe - np. 1/3 podstawy opodatkowania
  • wielokrotnościowe - trzykrotność podstawy opodatkowania

(Augustyniak-Górniak T, s. 5)

W Polsce od początku 2011 roku obowiązują następujące stawki podatku VAT:

• 23% - podstawowa stawka podatku VAT
• 8% - zmniejszona stawka podatku VAT, możliwa do zastosowania w przypadku m.in: usług rolniczych czy budowlanych
• 5% - najniższa, dozwolona prawem Unii Europejskiej stawka VAT. Obejmuje następujące artykuły:
  • nieprzetworzona żywność
  • książki
  • czasopisma specjalistyczne
• 0% - stosowane co do zasady do obrotu międzynarodowego

(Ministerstwo Finansów, s. 2-3)

Zmiany stawki podatku VAT

Zmiany stawek podatku VAT lub nałożenie podatku VAT na produkt dotychczasowo zwolniony z opodatkowania stawiają przed przedsiębiorstwem problem decyzyjny przy ustalaniu strategii cenowej dla danego towaru lub usługi. Firma sprzedająca staje przed dylematem kto ma ponieść konsekwencje wzrostu ceny brutto (przez wzrost podatku) - przedsiębiorstwo czy klient. Istnieją dwie możliwości:

• Utrzymanie ceny produktu, czyli ponoszenie dodatkowego kosztu przez firmę sprzedającą
• Podniesienie ceny produktu poprzez przerzucenie podatku na klienta w celu uniknięcia spadku zysku

Optymalnym rozwiązaniem, przy założeniu konkurencyjnego rynku i elastycznego popytu, jest zmniejszenie marży jednostkowej produktu i odprowadzanie podatku jej kosztem. Cena brutto (cena, którą płaci klient) po zmianie stawki podatku powinna pozostać niezmienna. Przerzucenie podatku VAT na kupujących prowadzi do utraty części klientów oraz wyższego obciążenia pozostałych kupujących. Jest to rozwiązanie nieefektywne dla przedsiębiorstwa (Rogoda B, s. 81, 91)

Sposób przedstawiania ceny

Zgodnie z Ustawą o cenach z dnia z dnia 5 lipca 2001 r. oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) z dnia 19 maja 2015 "informacja o cenie towaru w wysokości (wartości) nie uwzględniającej podatku jest informacją nierzetelną, nieprawdziwą i niepełną, bo to na przedsiębiorcy leży obowiązek oznaczania cen towaru zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, zaś konsument ma prawo znać cenę towaru, a nie obliczać ją sam, bez względu na to czy przy cenie towaru umieszczono ogólnikową informację - cena netto, cena + VAT itp". Przedsiębiorca ma obowiązek jasnego i rzetelnego przedstawiania informacji o cenie towaru lub usługi. Nie chodzi tutaj tylko o treść informacji, ale także o sposób jej przedstawienia. Pod uwagę należy wziąć wszystkie okoliczności wprowadzenia produktu na rynek, aby konsument nie został wprowadzony w błąd. W ww. wyroku SOKiK z dnia 19 maja Sąd Okręgowy uznał podawanie cen netto przez dewelopera sprzedającego mieszkania za działanie wprowadzające konsumenta w błąd i podlega karze finansowej.

Cena brutto — artykuły polecane

Podatek VAT - naliczony — Rabat — Podatek VAT - należny — Amortyzacja jednorazowa — Zwolnienie z vat — Płatnik vat — Ustawa o podatku od towarów i usług — Koszty reprezentacji — Podatek dochodowy od firm

Bibliografia

• Agustyniak-Górniak T. Pojęcie podatku. Elementy Konstrukcji podatku, Wydział Prawa i Administracji UŁ, Łódź
• Chudzik i wspólnicy System podatkowy w Polsce, Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna, s. 1
• Rogoda B. (2008), Ceny optymalne a zmiany stawek podatku VAT w warunkach konkurencji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków, s. 81, 91
• Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług Dz.U. 2014 poz. 915

Autor: Aleksandra Miklasińska