Przedsiębiorstwo produkcyjne

Przedsiębiorstwo produkcyjne to wyodrębniona prawnie i ekonomicznie jednostka gospodarcza (działająca na własny rachunek), produkująca wyroby materialne w celu osiągnięcia korzyści materialnych poprzez zaspokojenie potrzeb konsumentów. Jej zamierzeniem jest uzyskanie wysokiego poziomu produktywności oraz rozwoju, a także niskiego stopnia kosztów własnych.

"Przez przedsiębiorstwo produkcyjne(…) należy rozumieć każdy podmiot gospodarczy prowadzący działalność produkcyjną(…), niezależnie od jego formy prawnej (np. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, spółka cywilna)" (M. Bieżuński 2011, s.176)

"Produkcja stanowi jedną z głównych i najważniejszych działalności systemu produkcyjnego, ponieważ w jej wyniku powstają nowe wartości użytkowe. Z techniczno-organizacyjnego punktu widzenia jest ona przystosowaniem i przemianą przedmiotów pracy w wyrób, dokonaną za pomocą środków pracy, z udziałem ludzkiej siły roboczej. Czynniki te ściśle ze sobą związane i zmiana któregokolwiek powoduje zmianę innego elementu". (M. Brzeziński i in. 2002, s. 22)

TL;DR

Przedsiębiorstwo produkcyjne to jednostka gospodarcza, która produkuje wyroby materialne w celu zaspokojenia potrzeb konsumentów. Istnieje podział na przedsiębiorstwa wydobywcze, przetwórcze, obróbkowe i montażowe. Przedsiębiorstwo posiada asortyment produkcji, czyli zestawienie wytwarzanych wyrobów. Proces produkcji jest złożony i składa się z wielu kroków, a jego przebieg można podzielić ze względu na udział pracy ludzkiej oraz obszar oddziaływania i pełnione funkcje. Procesy zarządzania są związane ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa. Podstawowe cechy procesu produkcyjnego to celowość, dynamika i ekonomiczność.

Podział przedsiębiorstw produkcyjnych

Podział przedsiębiorstw produkcyjnych ze względu na charakter działalności:

• Przedsiębiorstwa wydobywcze - zajmują się wydobywaniem surowców mineralnych
• Przedsiębiorstwa przetwórcze - zajmują się przekształcaniem surowców i materiałów wyjściowych w produkty o zmienionych cechach - zmiana składu chemicznego, stanu fizycznego, właściwości mechanicznych oraz eksploatacyjnych.
• Przedsiębiorstwa obróbkowe - zajmują się nadawaniem nowych cech produktom, zgodnie z wytycznymi technologicznymi.
• Przedsiębiorstwa montażowe - zajmują się połączeniem gotowych elementów w celu utworzenia produktu finalnego.

Asortyment produkcji

Przedsiębiorstwo produkcyjne posiada tak zwany asortyment produkcji, czyli zestawienie wytwarzanych wyrobów oraz świadczonych usług. Asortyment produkcji składa się z rodzajów i grup wyrobów lub oddzielnych wyrobów. Odpowiednia organizacja asortymentowości produkcji skutkuje zbytem wyrobów oraz sprzyja spożytkowaniu surowców i materiałów, maszyn a także wiedzy i umiejętności pracowników. Podczas produkcji może dojść do wytworzenia wyrobów posiadających różne wady - taka sytuacja ma miejsce przede wszystkim w przemyśle artykułów konsumpcyjnych. Pojęcie gatunkowości produkcji wiąże się z jakością wykonanych wyrobów. Wyroby przyporządkowuje się do gatunków (np. drugiego, trzeciego), przyjmując, że gatunek pierwszy jest bez wad (D. Dębski 2010, s. 107)

Proces produkcji

Funkcjonowanie przedsiębiorstwa produkcyjnego uzależnione jest od procesu produkcji, w którym to pracownicy z wykorzystaniem maszyn, urządzeń i narzędzi wytwarzają wyroby. Jest to całokształt czynności, którego efektem jest gotowy produkt o określonej wartości użytkowej.

Proces produkcji złożony jest z wielu kroków. W celu odpowiedniego zorganizowania jego przebiegu, konieczne jest rozdzielenie go na części zgodnie z przyjętym założeniem:

1. Podział procesu produkcyjnego ze według kryterium udziału pracy ludzkiej:

• Procesy pracy - wykonywane przy udziale człowieka
• Procesy naturalne - odnosi się do zmian we własnościach przedmiotów pracy, występujące jako następstwo zdarzeń fizyko-chemicznych, bez udziału człowieka oraz dodatkowej energii (np. spadek temperatury, jako skutek oddziaływania zimnego powietrza)

2. Podział procesu produkcyjnego ze względu na obszar oddziaływania oraz pełnione funkcje:

• Procesy podstawowe - ściśle zawiązane z procesem technologicznym, mający na celu bezpośrednią realizację podstawowego zadania procesu produkcyjnego, czyli wytworzenie wyrobów.
• Procesy pomocnicze (obsługowe) - podlegają procesom podstawowym, wytwarzają wyroby niebędące wyrobami podstawowymi, gdzie ostatecznym efektem będzie produkt gotowy. Są nimi następujące operacje produkcyjne: transport, kontrola konserwacji, magazynowanie. Wyroby procesów pomocniczych nie są produkowane w celu uzyskania zysku lecz wykorzystywany jest wewnątrz przedsiębiorstwa.
• Procesy zarządzania (informacyjno-sterujące) - zachodzą w zakresie sprecyzowanej struktury organizacyjnej, w której to prezentowany jest uporządkowany układ komórek organizacyjnych i ich związki. Procesy informacyjno-decyzyjne dostarczają do organów decyzyjnych wyczerpujące informacje, które są podstawą podejmowanych decyzji (M. Brzeziński i in. 2002, s. 26-27)

Podstawowe cechy procesu produkcyjnego:

• celowość,
• dynamika,
• ekonomiczność.

Przedsiębiorstwo produkcyjne — artykuły polecane

System produkcyjny — Przedmiot działalności — Produkcja - formy organizacji — Zakład produkcyjny — Technologia — Proces produkcyjny — Zarządzanie produkcją — Segregacja odpadów — Proces gospodarczy

Bibliografia

• Bieżuński M., Bieżuński P. (2010), Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji: komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Borkowski S., Ulewicz R. (2008), Zarządzanie produkcją: systemy produkcyjne, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec
• Brzeziński M. (red.) (2002), Organizacja i sterowanie produkcją, Placet, Warszawa
• Dębski S. (2009), Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 1, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Paszek A. (2011), Budowa systemu zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Część II: przykład, Zarządzanie Przedsiębiorstwem, nr 1
• Rut J. Kulińska E. (2013), System informatyczny w przedsiębiorstwie produkcyjnym, Logistyka, nr 2
• Sudoł S. (2006), Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zakrzewski B., Zakrzewska D. (2014), Przedsiębiorstwo produkcyjne i procesy realizowane w sferze produkcji, Logistyka, nr 3, s. 6969-6970

Autor: Martyna Pirga