Organizacja fraktalna: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
'''Organizacja fraktalna'''- jest to jeden ze sposobów [[organizacja|organizacji]] przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji '''fraktali'''. | '''[[Organizacja]] fraktalna'''- jest to jeden ze sposobów [[organizacja|organizacji]] przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji '''fraktali'''. | ||
==Koncepcja Fraktalna== | ==Koncepcja Fraktalna== | ||
Fraktal ''(łac. fractus- złamany, czątkowy)'' oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, | [[Fraktal]] ''(łac. fractus- złamany, czątkowy)'' oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglą[[dane]] w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”<ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3902416</ref> | ||
Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej. | Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej. | ||
Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której cele i wydajność mogą być jednoznacznie opisane”<ref>H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109</ref>. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy. | Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której [[cele]] i [[wydajność]] mogą być jednoznacznie opisane”<ref>H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. [[Przedsiębiorstwo]] fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109</ref>. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy. | ||
<google>text</google> | <google>text</google> | ||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę. | 1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę. | ||
2. Samoorganizacja- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu | 2. [[Samoorganizacja]]- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu | ||
3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian. | 3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian. | ||
4. Samooptymalizacja- poprzez działanie "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr. | 4. Samooptymalizacja- poprzez [[działanie]] "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr. | ||
5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa. | 5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa. | ||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
==Zalety organizacji fraktalnej== | ==Zalety organizacji fraktalnej== | ||
* przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót) | * przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót) | ||
* szybkość działania i elastyczność (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego) | * szybkość działania i [[elastyczność]] (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego) | ||
* pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się więź i wzajemne zaufanie) | * pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się [[więź]] i wzajemne [[zaufanie]]) | ||
* dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki) | * dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki) | ||
==Wady organizacji fraktalnej== | ==Wady organizacji fraktalnej== | ||
* dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy) | * dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy) | ||
* wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają czas pracy i środki pieniężne) | * wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają [[czas pracy]] i środki pieniężne) | ||
* poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian) | * poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian) | ||
| Linia 60: | Linia 60: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 | * H.J. Warnecke ''Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 | ||
* M. Hopej, Struktura organizacyjna fraktalnego przedsiębiorstwa, ''Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstw''Wrocław, 2001, nr 3, s. 10–11. | * M. Hopej, [[Struktura organizacyjna]] fraktalnego przedsiębiorstwa, ''[[Ekonomika]] i Organizacja Przedsiębiorstw''Wrocław, 2001, nr 3, s. 10–11. | ||
* J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica [http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/122.pdf ''Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw.''], Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r. | * J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica [http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/122.pdf ''Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw.''], Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r. | ||
* A. Wieczorek-Szymańska [http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t1-91.pdf ''Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej''] Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r. | * A. Wieczorek-Szymańska [http://www.wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip39-2015/SiP-39-t1-91.pdf ''Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej''] Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r. | ||
* M. Majewska, Organizacja fraktalna jako strategia rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, ''Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu''2013, nr 747, s. 167 | * M. Majewska, Organizacja fraktalna jako [[strategia]] rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, ''Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu''2013, nr 747, s. 167 | ||
* Zeszyty naukowe WWSZiP [http://www.pracenaukowe.wwszip.pl/prace/zeszyty-naukowe-15.pdf ''Refleksje społeczno gospodarcze''], Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27 | * Zeszyty naukowe WWSZiP [http://www.pracenaukowe.wwszip.pl/prace/zeszyty-naukowe-15.pdf ''Refleksje społeczno gospodarcze''], Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27 | ||
Wersja z 23:50, 20 maj 2020
| Organizacja fraktalna |
|---|
| Polecane artykuły |
Organizacja fraktalna- jest to jeden ze sposobów organizacji przedsiębiorstw, który opiera się na koncepcji fraktali.
Koncepcja Fraktalna
Fraktal (łac. fractus- złamany, czątkowy) oznacza "rodzaj figury geometrycznej, płaskiej lub przestrzennej, zazwyczaj charakteryzującej się własnością samopodobieństwa – małe fragmenty fraktala, oglądane w odpowiednim powiększeniu, wyglądają tak samo jak obiekt pierwotny”[1]
Opisane fraktale zostały wprowadzone w roku 1975, przez Benoita Mandelbrot'a do badań matematycznych, a to dało zalążek do ekonomicznego wykorzystania geometrii fraktalnej.
Koncepcja organizacji fraktalnej została opisana przez Hansa-Jürgena Warneckego, który tłumaczył to jako "samodzielnie działającą jednostkę przedsiębiorstwa, której cele i wydajność mogą być jednoznacznie opisane”[2]. Wyodrębniono wówczas makrofraktalne poziomy fabryk, które stanowić miały całość organizacji, oraz mikrofraktalne, czyli poszczególne jednostki czy procesy.
Właściwości fraktali
1. Samopodobieństwo- oznacza to, że każdy z nawet najmniejszych elementów jest podobny do całości. W praktyce rozumieć to można, jako sposób rozwiązywania dowolnego problemu przez dowolną jednostkę.
2. Samoorganizacja- poprzez tą właściwość organizacje mają autonomiczność w rozwiązywaniu wyznaczonych im celów. W ten sposób organizacje omijają ścieżkę aprobaty pomysłu u managera makrofraktala oraz mikrofraktala, ponieważ każdy może mieć swój własny sposób na osiągnięcie dobrego efektu
3. Dynamika i witalność- ta właściwość zapewnia nieustanne doskonalenie się, oraz możliwość wyprzedzania tempa zmian.
4. Samooptymalizacja- poprzez działanie "na własną rękę” mają możliwość wykorzystania wszystkich podanych dóbr.
5. Samonawigowanie- dzięki analizie po przeprowadzonych procesach określają poziom osiągnięcia celu a dzięki analizie sprzężeń zwrotnych można sterować kierunek działania przedsiębiorstwa.
Cechy organizacji fraktalnej
W ramach organizacji fraktalnej powołane zostają nieliczne grupy, które zajmują się tworzeniem celów i kierowaniem, w którą stronę powinny działać poszczególne jednostki. Wyróżnić można tutaj dwupoziomowość, ponieważ na poziomie makrofraktali kierownicy zajmują się organizacją całego przedsiębiorstwa, natomiast na poziomie mikrofraktali koordynuje tylko część grupy i to oni określają sposoby działania i rozwiązywania problemów danych sieci. Charakterystyczną cechą jest samodzielność danych fraktali, ponieważ mimo że jednostki otwarte są na inne grupy, to zanim sięgną po zasoby innych, wykorzystują najpierw swoje. W organizacji fraktalnej ważna też jest praca zespołowa.
Zalety organizacji fraktalnej
- przejrzystość (poszczególne grupy działają na rzecz całości i na odwrót)
- szybkość działania i elastyczność (dzięki temu, że dane grupy same mogą podejmować decyzję, oszczędza się czas przy pominięciu szczebla kierowniczego)
- pozytywne relacje z pracownikami (dzięki otwartości i zaufaniu buduje się więź i wzajemne zaufanie)
- dostęp do ogólnej informacji (poprzez autonomię każdy jest odpowiednio poinformowany i bardziej rozumie cele działania jednostki)
Wady organizacji fraktalnej
- dublowanie się komórek (poprzez autonomiczność mogą powielać się niektóre procesy)
- wysokie wymagania (aby uniknąć pomyłek personel musi być odpowiednio wykwalifikowany- wiąże się to ze szkoleniami, które pochłaniają czas pracy i środki pieniężne)
- poczucie pracy tymczasowej (istnieje ciągły chaos spowodowany dostosowywaniem się do nieustannych zmian)
Bibliografia
- H.J. Warnecke Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
- M. Hopej, Struktura organizacyjna fraktalnego przedsiębiorstwa, Ekonomika i Organizacja PrzedsiębiorstwWrocław, 2001, nr 3, s. 10–11.
- J. Sobieska-Karpińska, A. Kotwica Organizacja fraktalna dla małych i średnich przedsiębiorstw., Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław, 2007r.
- A. Wieczorek-Szymańska Organizacja fraktalna w gospodarce sieciowej Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2015r.
- M. Majewska, Organizacja fraktalna jako strategia rozwoju współczesnego przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu2013, nr 747, s. 167
- Zeszyty naukowe WWSZiP Refleksje społeczno gospodarcze, Wydawnictwo Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości w Wałbrzychu, nr 15, 2011, str. 21-27
Przypisy
- ↑ http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3902416
- ↑ H.J. Warnecke Rewolucja kultury przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo fraktalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 109
Autor: Julita Stysiał
