Analiza techniczna

Analiza techniczna jest najstarszą formą analizy na rynku papierów wartościowych. Była używana już w XVII w przez japońskich handlarzy ryżu i służyła do analizy trendu cen ryżu. Korzenie współczesnej analizy technicznej wywodzą się z teorii Dowa sformułowanej przez Charlesa Dowa około roku 1900. Wywodząc się bezpośrednio lub pośrednio z teorii Dowa korzenie te obejmują takie podstawowe zasady analizy technicznej jak: kształtowanie się cen w trendach, dyskontowanie w cenie wszystkich dostępnych informacji o danym papierze wartościowym, analiza formacji, zmiany wolumenu odpowiadające zmianom poziomu cen oraz zasadę poziomów podtrzymywania i oporu. Indeks giełdowy Dow Jones Industrial Average obserwowany współcześnie przez wielu analityków jest właśnie wynikiem wcielenie w życie teorii Dowa.

TL;DR

Analiza techniczna to metoda badająca zachowanie cen papierów wartościowych na podstawie analizy ich zmian w przeszłości. Analiza ta opiera się na badaniu trendów, formacji, wolumenu obrotu i odczuć inwestorów. Celem analizy technicznej jest przewidywanie przyszłych zmian cen oraz zminimalizowanie strat i zwiększenie zysków. Metoda ta jest krytykowana przez przedstawicieli finansów behawioralnych, którzy twierdzą, że nie da się przewidzieć zmian cen na podstawie analizy historycznych danych.

Definicja

Analiza techniczna bada, głównie przy użyciu wykresów graficznych, w jaki sposób ukształtują się ceny papierów wartościowych na podstawie analizy ich zmian w przeszłości. Technika ta polega na porównywaniu aktualnych ruchów cen z analogicznymi zmianami cen w przeszłości w celu przewidzenia prawdopodobnych następstw takich ruchów cen. Mówiąc o analizie technicznej, mamy na myśli badanie zachowania kursów akcji w celu zminimalizowania strat oraz zmaksymalizowania zysków. Celem tej analizy jest dostosowywanie się do bieżącej sytuacji po to aby jak najwięcej zarobić. Analiza ta opiera się na analizie ludzkich zachowań. Dlatego też inwestorzy i spekulanci reagują za każdym razem w taki sam sposób na takie same rodzaje wydarzeń. Analiza techniczna jest poniekąd zanegowaniem hipotezy efektywności rynków finansowych, która mówi, że nie możliwe jest przewidzenie zmian cen papierów wartościowych na podstawie analizy ich zmian wcześniejszych. Wielu inwestorów nie zważa jednak na wyniki badań empirycznych. Popularność tej metody można więc traktować jako wyraz wątpliwości inwestorów, czy zmiany cen na rynkach finansowych rzeczywiście są nieprzewidywalne. Zagorzali zwolennicy analizy technicznej twierdzą, że historia lubi się powtarzać, inni zaś zadowalają się stwierdzeniem, iż z przeszłości możemy się wiele nauczyć. Według analizy technicznej zmiany cen na rynku kształtują się pod wpływem pewnych prawidłowości. Zakłada się, że z wykresów przedstawiających bieżące trendy można odczytać dalszy bieg zdarzeń np. pojawienie się formacji głowy i ramion świadczy o tym, że słabnie siła trendu, a formacje flagi i prostokąta zapowiadają utrzymanie się trendu. Dlatego dealerzy na rynku walutowym i inwestorzy na rynku akcji starają się, przy użyciu analizy technicznej, odgadnąć, co mogą zrobić inni uczestnicy rynku.

Filary analizy technicznej

Do opracowania strategii inwestycyjnej, analitycy mogą wykorzystywać cztery główne czynniki:

• cena
• wolumen obrotu
• czas
• odczucia

Cena jest najważniejszym obszarem analizy. Możemy mierzyć zyski oraz straty powstające z różnic cenowych między zakupem a sprzedażą.

Analiza wolumenu obrotów to przede wszystkim dystrybucja i akumulacja, szerokość rynku, liczba otwartych pozycji oraz zawartych transakcji.

Czas to inaczej sezonowość, długość cyklu, a także wzajemny układ formacji i trendu.

Odczucia to zagadnienie subiektywne, określa czy większość inwestorów nie zmierza zbyt daleko w jednym kierunku

Trend

Trend to kluczowe pojęcie dla inwestorów posługujących się analizą techniczną. Istnieje przekonanie, iż akcje poruszają się właśnie trendami.

Wyróżniamy trzy rodzaje trendów:

• trend wzrostowy
• trend spadkowy
• trend horyzontalny

Przewidywany poziom cen a przyszłe zyski

W rzeczywistości niewielu analityków technicznych jest w stanie przewidzieć jaki poziom osiągną ceny w przyszłości, jednak nawet bez precyzyjnego określenia ich wartości dzięki analizie technicznej można zredukować skalę ryzyka i zwiększyć dochodowość inwestycji. Kiedy inwestor kupuje papier wartościowy nie ma żadnej pewności czy jego cena wzrośnie. Ale posługując się prostą inteligencją może wywnioskować, że gdy kupi go w okresie trwania trendu wzrostowego, po niewielkiej korekcie technicznej, w okresie spadku stóp procentowych, prawdopodobieństwo osiągnięcia zysku jest dużo większe. Aby osiągnąć zysk wcale nie trzeba znać dokładnej, przyszłej ceny papieru wartościowego. Celem inwestora powinno być po prostu zwiększenie prawdopodobieństwa zawarcia zyskownej transakcji. Nawet jeśli dokonywana analiza ogranicza się do określenia trendów długo-, średnio - i krótkoterminowych dla danego papieru wartościowego, uzyskuje się przewagę w stosunku do osób nie stosujących żadnych narzędzi analizy technicznej.

Założenia analizy technicznej

Założenie 1

Rynek jest mechanizmem dyskontującym. Formacje i wzory ewoluują wraz z grą popytu i podaży na rynku. Rynek porusza się pomiędzy dwoma ekstremami szczytem i dnem. Szczyt mamy wtedy, gdy dominującą przewagę zdobywają sprzedający, dno - gdy rynek staje się zdominowany przez popyt.

Założenie 2

Dla każdej sprzedawanej akcji istnieje kupujący, otwartą kwestią pozostaje tylko cena. Jeśli podczas obrotu cena akcji spada, wówczas mówimy, że przewagę mają sprzedający, gdyż sprzedając są skłonni zaakceptować niższą cenę. Jeśli sprzedawane bloki akcji są duże, to mamy do czynienia z efektem dystrybucji i mówimy, że akcje przechodzą z mocnych rąk do słabych rąk. Z kolei jeśli akcje przechodzą ze słabych rąk do rąk mocnych, wówczas mamy do czynienia z procesem akumulacji. Proces dystrybucji poprzedza zwykle silny szczyt rynku, proces akumulacji trwa podczas tworzenia się tzw. podstawy, i poprzedza zwykle następujący po nim rynek byka. Analiza faz dystrybucji i akumulacji pozwala na przewidzenie faz i ruchów rynku, co jest bardziej zyskowne niż czekanie na przełamanie linii oporu.

Założenie 3

Ruchy rynku są ze sobą powiązane. Co więcej im dłużej trwa pewna faza rynku, tym silniejsza i dłuższa będzie następna jego faza.

Rodzaje wykresów

Analiza techniczna to inaczej analiza wykresów. Wykresy kursów akcji to najbardziej popularne źródło informacji dla analityków. Ze względu na rodzaj wykresu można wyróżnić trzy podstawowe typy:

• wykres słupkowy - zamieszczone są na nim: cena otwarcia (jeśli jest dostępna), cena maksymalna, cena minimalna i cena zamknięcia dla danego papieru. Dla danego okresu obserwacji wykreśla się słupek, którego dolny koniec znajduje się na poziomie ceny najniższej, górny na poziomie ceny najwyższej, cenę zamknięcia zaznacza się jako wypustkę z prawej strony słupka zaś cenę otwarcia jako wypustkę z lewej strony słupka. To najpopularniejszy typ wykresów kursów papierów wartościowych.

• wykres liniowy - to najprostszy typ wykresu, pojedyncza linia przedstawia ceny zamknięcia dla poszczególnych dni, najpopularniejszy do analizy zmian cen na giełdzie warszawskiej

• wykres typu kółko i krzyżyk (Point & Figure charts) - nie uwzględnia osi czasu, lecz wyłącznie zakres zmian. Jeśli przez bardzo długi okres np. kilka miesięcy, zmiana ceny nie była większa od pewnej wielkości zwanej paczka lub kratką, wówczas wykres pozostanie niezmieniony. Wykresy tego typu często generują o wiele bardziej czytelne sygnały niż poprzednie typy wykresów, a także służą do precyzyjnego ustawiania sell-stopów.

Ze względu na okres przypadający na jedną obserwację można wyróżnić:

• wykresy intra-day
• wykresy dzienne
• wykresy tygodniowe
• wykresy miesięczne
• wykresy roczne

Ze względu na rodzaj użytej skali wyróżniamy:

• wykresy o skali liniowej
• wykresy o skali logarytmicznej

Wskaźniki

Wskaźniki analizy technicznej (techniczne) potrafią informować nas o różnych cechach rynku - zmienności, wykupieniu itp. Dzięki temu, łatwiej nam ocenić czego możemy oczekiwać w przyszłości oraz jaką decyzję inwestycyjną podjąć.

Główna klasyfikacja wskaźników:

Wskaźniki impetu

• Indeks relatywnej siły (RSI)
• Wskaźnik konwergencji/dywergencji średnich ruchomych
• Oscylator stochastycznych

Wskaźniki zmienności

• Avarage True Range (ATR)

Wskaźniki trendowości rynku

• Avarage Direcional Index (ADX)

Wskaźniki wolumenu

• Our Balance Volume (OBV)

Wybór stylu inwestowania

Wyróżniamy dwa podejścia:

Trend following czyli metoda podążania za trendem, metoda długoterminowa. Za pomocą tej metody, inwestorzy rozpoznają trend rynkowy, a następnie starają się go trzymać, nie zważając na wszystkie pomniejsze dołki i górki.

Swing trading w przeciwieństwie do trend following, styl ten polega na wyłapaniu wszystkich istotnych dołków i górek i bazowaniu tylko na takich sytuacjach

Krytyka analizy technicznej

Analiza techniczna jest częstym obiektem krytyki ze strony przedstawicieli finansów behawioralnych. Zastanawiają się oni dlaczego ludzie chcą odnaleźć prawidłowość w losowym biegu zdarzeń. Twierdzą, że nie da się odróżnić wykresów z rzeczywistymi zmianami indeksów na giełdzie od wykresów będących produktem generatorów liczb losowych, gdyż na tych ostatnich także występują trendy i można dopatrzyć się w nich wszystkich formacji, jakie wymienia analiza techniczna.

Analiza techniczna — artykuły polecane

MACD — Indeks — Strategia Forex — Indeks giełdowy — Portfel — Analiza trendu — Współczynnik beta — Ciąg Fibonacciego — Model Blacka Scholesa

Bibliografia

• Achelis S. (1998), Analiza techniczna od A do Z, Oficyna Wydawnicza LT&P, Warszawa
• Banasiak K. (2010), Zastosowanie wybranych narzędzi analizy technicznej w prognozowaniu cen kontraktów terminowych na pszenicę, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, nr 85
• Borowski K. (2017), Analiza techniczna. Średnie ruchome wskaźniki i oscylatory, Difin, Warszawa
• Kahn M. (2011), Analiza techniczna. Wprowadzenie do analizy wykresów giełdowych, Wolters Kluwer, Warszawa
• Marcinkiewicz E. (2016), Tendencje na współczesnych rynkach giełdowych a wykorzystanie analizy technicznej, Zeszyty naukowe Politechniki Łódzkiej, Politechnika Łódzka
• Marcjanowicz D. (2010), Analiza techniczna sektora bankowego na GPW, Kapitałowy
• Rybiński K. (1995), Wykłady z analizy technicznej, Wydawnictwo AWA-press, Warszawa
• Sławiński A. (2006), Rynki finansowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zaremba A. (2014), Giełda podstawy inwestowania, Wydawnictwo Helion, Gliwice

Autor: Anna Rusinek, Katarzyna Chryczyk