Kenetha Arrowa teoria przedsiębiorstwa

Teoria przedsiębiorstwa K. Arrowa opiera się na zawodności rynku. Z punktu widzenia tej teorii celem jest minimalizacja kosztów redukcji zawodności rynku przez przedsiębiorstwo, państwo i konsumentów. Współtwórcą teorii jest K.Arrow wraz z G.Debreu.

• Zgodnie z teorią przedsiębiorstwo jest to autorytarna organizacja, która w pewnych granicach potrafi doprowadzić do zbieżności oczekiwań interesariuszy i wtedy efektywniej niż rybek potrafi opanować niepewność, niepodzielność, oportunizm i brak zaufania, efekty zewnętrzne, specyfikę kapitału, nierówność społeczną oraz przepływ informacji. Przedsiębiorstwo pełni role regulatora gospodarki (obok państwa), eliminując zawodność rynku.
• Przedsiębiorstwo w konkurencji oraz organizacji gospodarki, wprawdzie nie funkcjonuje w warunkach konkurencji doskonałej, która jest niezbędna do osiągnięcia optimum równowagi ogólnej Arowa - Debreu, ale A. Arrow wykorzystując postępy w teorii organizacji gałęzi gospodarczej, wskazuje, że poza ewidentnymi ekstremalnymi przypadkami stopień koncentracji na rynku nie jest groźny dla gospodarki.

• Korzyści przedsiębiorstw w stosunku do korzyści ogólnogospodarczych tzw. teorematy dobrobytu. Autor pokazuje, że rozwiązanie tego zagadnienia, które dotyczy supersztucznej, wymyślonej na potrzeby matematyki gospodarki. W gospodarce realnej organizacje przedsiębiorstw i państwa są w stanie zapewnić w pewnych częściach gospodarki (optymalnych rozmiarach autorytarnej gospodarki) lepsze rozwiązania dobrobytu ogólnego niż system cen (rynek).
• Współtwórca teorii mocno podkreśla rolę właściciela i menadżera, prezentując ich relacje w matematycznym ujęciu (w teorii ryzyka i teorii informacji) problemu mocodawca - pełnomocnik. Włącza do swojej teorii przedsiębiorcę i klienta (konsumenta). Tworzy twarde instrumentarium dla teoretycznego i praktycznego wprowadzenia ich do przedsiębiorstwa jako kreatora uczenia się przez działanie oraz kreowanie zaufania.
• Zanim przedsiębiorstwo dojdzie do korzyści z przewago organizacji autorytarnej nad rynkiem (system cen), głównym motywem założenia przedsiębiorstwa jest wyróżnienie się odmiennością na rynku, zwiększenie heterogeniczności gospodarki oraz powiększenie heterogeniczności oczekiwań.
• Zarządzanie przedsiębiorstwem. Sprawą priorytetową przedsiębiorstwa jest zmniejszenie pokusy do nadużycia w działaniu oraz selekcji negatywnej informacji (wiedzy) szczebli niższych organizacji autorytarnej. K Arrow sceptycznie opisuje skuteczne kierowanie organizacją przez koszty monitoringu niższych szczebli oraz rozpiętości kierowania zarządzających wyższych szczebli. Skuteczne zarządzanie widzi w matematycznym ujęciu.
• Związki przedsiębiorstwa z makroekonomicznymi zmianami i polityka makroekonomiczną. Autor uważa, że nie ma czegoś dodatkowego w postaci makro. Są sumy działań heterogenicznych przedsiębiorstw, są działania państwa zastępujące niemożliwe do wyregulowania przez system cen zjawiska w gospodarce (efekty zewnętrze, dobra publiczne).
• Twórca teorii wykazuje silny wpływ przedsiębiorstwa na wzrost i rozwój gospodarczy przez zjawisko uczenia się przez działanie. Wiedza rozprzestrzenia się (spillover) między przedsiębiorstwami i jest ucieleśniona w kapitale wszystkich firm. Pomimo występujących malejących przychodów względem skali w poszczególnych przedsiębiorstwach, występuje zjawisko spillover - rosnące przychody w skali całej gospodarki.

Główni przedstawiciele teorii

• Arrow (1962, 1969,1971,1985a,1985b,1985c,1987,1991)
• Romer (1986,1990)
• Arrow, Debreu (1954)
• Argyris, Schon (1978)
• Collins (1994)
• Argyris (1996)
• Argyris, Liebeskind (1999)
• Orgote (1999)

Przykłady przedsiębiorstw najlepiej wyjaśnione przez teorie

• Quicken
• Loans
• Swiss Reinsurance
• Warta
• Elektrownia Bełchatów
• PKE

Zobacz także inne: Teorie przedsiębiorstwa

Kenetha Arrowa teoria przedsiębiorstwa — artykuły polecane

Menedżerska teoria przedsiębiorstwa — Behawioralna teoria przedsiębiorstwa — Interwencjonizm — Fordowsko-Marksowska teoria przedsiębiorstwa — Etatyzm — Monopol naturalny — Podatek Pigou — Teoria internalizacji — Teoria praw własności

Bibliografia

• Gruszecki T. (2002), Współczesne teorie przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Piotr Włodarski