Planowanie logistyczne

Planowanie logistyczne jest procesem podejmowania znaczących decyzji odnoszących się do procesów i zasobów logistycznych, funkcjonowania systemu logistycznego przedsiębiorstwa oraz współpracy w łańcuchach dostaw, prowadzących do osiągnięcia zamierzonego celu logistyki, wynikającego z celu przedsiębiorstwa.

Metoda planowania logistycznego to technika organizacji i reguł postępowania, dobrana celowo do przedmiotu i celu planowania, zmierzająca do podejmowania decyzji planistycznych. Jest powinna być stosowana świadomie i precyzyjnie dopasowana do wymagań warunków, jak i obszarów planowania.

W dziale logistyki występują liczne obszary planowania. Planowanie występuje na takich obszarach jak: obsługa klienta, dystrybucja, logistyka produkcji, zaopatrzenia i gospodarki materiałowej, magazynu i gospodarki magazynowej, transportu i spedycji, zapasów, skoordynowanego przepływu materiałów.

Istnieje więc wiele różnorodnych metod planowania. Przykładowymi metodami są: planowanie zaopatrzenia materiałów w zaopatrzeniu, planowanie wykorzystania przestrzeni składowej w magazynie, planowanie tras transportowych w obszarze transportu i spedycji. Planowane są zarówno zasoby logistyki - plan wykorzystania urządzeń, budynków czy środków finansowych, jak i operacje logistyczne. Do każdej z tych grup przypisane są inne metody planowania (B. Śliwczyński, 2007, s. 14-16)

TL;DR

Planowanie logistyczne to proces podejmowania decyzji dotyczących procesów i zasobów logistycznych w celu osiągnięcia zamierzonego celu przedsiębiorstwa. Istnieje wiele różnych metod planowania, takich jak planowanie w przód i wstecz. Metody planowania logistycznego mają na celu utrzymywanie optymalnych poziomów zapasów, precyzyjne definiowanie czasów dostaw i realizacji produktów, kontrolę kosztów oraz lepsze wykorzystanie zasobów. Planowanie potrzeb w sieci dystrybucji i zaopatrzenia odbywa się za pomocą metod DRP I i MRP I. Planowanie kosztów logistyki ma na celu osiągnięcie określonego przychodu.

Metody planowania logistycznego

Planowanie w przód

Jest to technika tworzenia planu działań polegająca na ustaleniu z odbiorcą zamówienia początkowego możliwego do wykonania terminu rozpoczęcia całego toku, wszystkich operacji składających się na realizację zamówienia.

Poprzez sukcesywne obliczanie terminów rozpoczęcia i zakończenia kolejnych operacji, wyliczany jest czas finalizacji zamówienia klienta. Wyznaczony termin zakończenia realizacji zamówienia jest przedstawiony jako propozycja do zaakceptowania przez klienta. Nazwa metody wynika z obliczania"w przód" terminu zakończenia zamówienia.

Planowanie wstecz

Technika tworzenia planu działań polegająca na uzgodnieniu z odbiorcą końcowego terminu zakończenia całego toku, wszystkich operacji składających się na realizację zamówienia. Poprzez sukcesywne obliczanie wstecz terminów zakończenia i rozpoczęcia kolejnych operacji istnieje możliwość wyznaczenia czasu rozpoczęcia zamówienia klienta. Wyliczony termin rozpoczęcia wykonania zamówienia jest przedstawiony jako jedna z możliwości do zaakceptowania przez klienta. Nazwa metody wynika z obliczania "wstecz" terminu rozpoczęcia zamówienia.

Decyzje o wyborze terminów rozpoczęcia lub zakończenia realizacji zamówienia są podejmowane przez klientów. Po wprowadzeniu ich do systemu planowania istnieje możliwość przeliczenia terminu najwcześniejszego zakończenia lub najpóźniejszego rozpoczęcia poszczególnych operacji, z uwzględnieniem: dostępności zapasów, poziomu możliwego obciążenia ludzi oraz maszyn i urządzeń. Dzięki zastosowaniu w procesie planowania wielu przedstawionych metod obliczeniowych, istnieje możliwość wykrycia braku sposobności realizacji planu w wymaganym czasie ("wąskie gardło") oraz sygnalizowane są czasy efektywne poszczególnych operacji (B. Śliwczyński, 2007, s. 30)

Metody planowania w logistyce stosowane są w celu

• utrzymywania optymalnych poziomów zapasów,
• precyzyjnego definiowania czasów dostaw surowców i półproduktów otrzymywanych od podwykonawców,
• definiowanie konkretnych czasów realizacji produktów finalnych dla odbiorców,
• dokładnego wyznaczania kosztów działań logistycznych, takich jak koszty operacji zaopatrzenia, czy koszty dostaw wyrobów gotowych do ostatecznego odbiorcy,
• lepszego zagospodarowania zasobów ludzkich, środków finansowych, pracy maszyn, urządzeń produkcyjnych, magazynów, floty transportowej,
• przyśpieszonej reakcji na zmiany zachodzące w otoczeniu przedsiębiorstwa, dzięki możliwości szybkiej reorganizacji i wprowadzenia zmian w planie ciągu operacji zamówienia,
• możliwości kontroli realizacji poszczególnych operacji, a tym samym etapów realizacji zamówień odbiorców (B. Śliwczyński, 2007, s. 31)

Planowanie potrzeb w sieci dystrybucji

Do planowania potrzeb w sieci dystrybucji stosowana jest metoda DRP I. Polega ona na przewidywaniu potrzeb w końcowych punktach sieci dystrybucji oraz kumulowaniu ich na kolejnych poziomach w strukturze sieci dystrybucji, osiągając skumulowane potrzeby dystrybucji na poziomie spływu wyrobów gotowych z produkcji. W danej metodzie uwzględnia się także czasy realizacji zamówień pomiędzy poszczególnymi szczeblami dystrybucji. Syntetyczne potrzeby dystrybucji są zsumowane i przesunięte w czasie (B. Śliwczyński, 2007, s. 118)

Planowanie potrzeb w sieci zaopatrzenia i kooperacji produkcji

Metoda MRP I używana jest do planowania potrzeb w sieci zaopatrzenia oraz w produkcji. Tworzy harmonogram zaopatrzenia materiałowego wynikającego z asortymentu oraz wielkości i terminu wykonywania partii produkcyjnej. Oblicza terminy dostawy elementów, surowców i materiałów, koniecznych do wytworzenia wyrobu gotowego zgodnie z harmonogramem produkcji. Planowanie potrzeb materiałowych angażuje wszystkie elementy wyrobu finalnego, w każdej fazie procesu wytwarzania. Planowanie logistyczne oparte na metodzie MRP I umożliwia powstanie harmonogramu dostaw, który stanowi podstawę planowania zaopatrzenia przedsiębiorstwa produkcyjnego (B. Śliwczyński, 2007, s. 123)

Planowanie kosztów logistyki

Koszty logistyki to wyrażone w jednostkach pieniężnych celowe zużycie zasobów przedsiębiorstwa oraz wydatki finansowe wynikające z przepływu dóbr materialnych, utrzymania zapasów oraz przetwarzaniem informacji związanych z działaniami logistycznymi w przedsiębiorstwie i jego łańcuchach dostaw (B. Śliwczyński, 2007, s. 261)

Powstanie kosztów logistyki spowodowane jest zużyciem zasobów logistyki, a nie ich nabyciem. Planowanie kosztów działań logistycznych pozwala osiągnąć określony przychód, a tym samym wynik przedsiębiorstwa (B. Śliwczyński, 2007, s. 262)

Planowanie logistyczne — artykuły polecane

OPT — System MRP — System MRP II — Logistyka produkcji — System APS — Controlling produkcji — Proces logistyczny — Koncepcje controllingu — Planowanie produkcji

Bibliografia

• Hermann K. (2014), Prognozowanie popytu niezależnego jako element wspomagający planowanie potrzeb materiałowych w zakładach produkcyjnych
• Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z. (2012), Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa
• Śliwczyński B. (2007), Planowanie logistyczne, Biblioteka logistyka, Poznań

Autor: Marta Etryk