Funkcje ergonomii

Wyróżnia się 3 podstawowe funkcje ergonomii, które wzajemnie się dopełniają w procesie tworzenia takiego układu człowiek - maszyna - środowisko, że pracownik będzie zdrowy, produktywny i zadowolony z pracy, co będzie się przekładało na skalę społeczną oraz przynosiło pożądane rezultaty ekonomiczne:

Funkcja humanizacyjna

Funkcja humanizacyjna jest związana z tworzeniem warunków pracy dostosowanych do człowieka, aby umożliwiać jego rozwój, zapewnić zdrowie fizyczne i psychiczne.

W ramach humanizacji pracy zapewnia się bezpieczeństwo i podmiotową rolę człowieka, eliminując lub zapobiegając (ergonomia korekcyjna i koncepcyjna) nieodpowiednim rozwiązaniom technicznym i organizacyjnym: dostosowanie urządzeń i maszyn do człowieka, eliminacja ciężkiej pracy fizycznej (minimalizacja kosztu biologicznego), zapobieganie wyalienowaniu człowieka, umożliwianie pracownikowi spełnienia zawodowego - w sensie wykorzystywania jego uzdolnień i możliwości.

Funkcje humanizacyjne można określić jako zapewnianie człowiekowi swego rodzaju komfortu - psychicznego i fizycznego - na stanowisku pracy, aby on sam wyzwolił swój potencjał, pracował chętnie i dobrze.

Funkcja społeczno-polityczna

Funkcja społeczno - polityczna - kładzie nacisk na skumulowane efekty reakcji jednostek na pracę: pozytywne (wzrost postaw aktywnych) i negatywne (wzrost absencji, fluktuacji - spowodowane najczęściej złymi warunkami pracy; wzrost wypadkowości i zachorowalności, które obciążają fundusze państwowe). Działania mające na celu stosowanie zasad ergonomii są postrzegane przez pracujących jako wyraz ukierunkowanej na nich polityki społecznej, a to oddziałuje pozytywnie na ich postawy.

Funkcja ekonomiczna

Funkcja ekonomiczna - związana jest ze wzrostem efektywności pracy i niezawodności układu człowiek - maszyna, pod wpływem zaleceń ergonomii, których stosowanie, według licznych badań, powoduje m.in. zmniejszenie liczby wypadków, poprawę jakości, itp. Te zjawiska poprawiają charakterystyki ekonomiczne: zwiększają produkcję przy tych samych zasobach, obniżają koszty pracy (mniej roboczogodzin potrzebnych na wykonanie zadania), odszkodowań czy rent powypadkowych, mniejsza wadliwość produktów zmniejsza koszty z tytułu zwrotów i reklamacji.

Należy również zauważyć, że produkty projektowane w myśl ergonomii (a więc wygodne, bezpieczne, nowoczesne) są bardziej konkurencyjne.

Ergonomia w projektowaniu interfejsów użytkownika

Ergonomia odgrywa kluczową rolę w projektowaniu interfejsów użytkownika, ponieważ ma bezpośredni wpływ na komfort i wydajność użytkownika. Projektowanie ergonomicznych interfejsów jest niezbędne w minimalizowaniu błędów użytkowników i poprawianiu ich doświadczenia.

Ważnym aspektem ergonomicznego projektowania interfejsów użytkownika jest uwzględnienie intuicyjności. Ergonomia wpływa na projektowanie interfejsów w taki sposób, aby były one łatwe w obsłudze i zapewniały użytkownikom szybki dostęp do potrzebnych funkcji. Uwzględnienie ergonomicznych czynników pozwala na zminimalizowanie czasu potrzebnego do opanowania interfejsu oraz zmniejszenie liczby błędów popełnianych przez użytkowników.

W projekcie ergonomicznego interfejsu użytkownika należy uwzględnić wiele czynników. Należy zwrócić uwagę na rozmiar i kształt przycisków oraz ich umiejscowienie, aby zapewnić wygodne i intuicyjne korzystanie z interfejsu. Ważne jest również odpowiednie rozmieszczenie elementów interfejsu, takich jak menu, ikony czy pola tekstowe, aby użytkownik mógł łatwo je znaleźć i korzystać z nich.

Ergonomiczne interfejsy użytkownika mają pozytywny wpływ na wydajność i komfort pracy użytkowników. Dobre zaprojektowane interfejsy pozwolą użytkownikom szybko wykonywać zadania, co przekłada się na zwiększenie produktywności. Dodatkowo, ergonomiczne interfejsy zapewniają komfort pracy, redukując napięcie mięśniowe i zmęczenie, co ma pozytywny wpływ na zdrowie użytkowników.

Przykłady dobrych praktyk w projektowaniu ergonomicznych interfejsów użytkownika można znaleźć w różnych branżach. Na przykład, w branży medycznej interfejsy urządzeń medycznych powinny być zaprojektowane tak, aby personel medyczny mógł łatwo i szybko poruszać się po różnych funkcjach urządzenia w trudnych warunkach. W branży e-commerce z kolei interfejsy sklepów internetowych powinny być intuicyjne i łatwe w nawigacji, aby klienci mogli łatwo i szybko znaleźć potrzebne produkty.

Odpowiednie projektowanie interfejsów użytkownika z perspektywy ergonomii przynosi wiele korzyści zarówno dla użytkowników, jak i organizacji. Dla użytkowników oznacza to wygodę, zwiększoną wydajność i satysfakcję z korzystania z interfejsu. Dla organizacji oznacza to zwiększenie efektywności pracy, zmniejszenie liczby błędów użytkowników oraz zadowolenie klientów. Poprawienie ergonomii interfejsów użytkownika może przyczynić się również do wzrostu konkurencyjności organizacji na rynku.

Znaczenie ergonomii

Wpływ warunków pracy na zdrowie i wydajność pracowników jest niezaprzeczalny. Dlatego ergonomia ma na celu zapewnienie optymalnych warunków pracy, które minimalizują ryzyko wystąpienia urazów i schorzeń związanych z pracą oraz poprawiają wydajność.

Warunki pracy mogą mieć istotny wpływ na zdrowie pracowników. Niewłaściwe ustawienie stanowiska pracy, niewłaściwe oświetlenie lub hałas mogą prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak bóle mięśni i stawów, problemy ze wzrokiem, a nawet stany zapalne. Ergonomia zajmuje się identyfikacją tych zagrożeń i opracowywaniem rozwiązań, które minimalizują ich wpływ.

Czynniki ryzyka zawodowego są istotnym elementem, który należy uwzględnić w ramach ergonomii. Ergonomia bada i eliminuje czynniki ryzyka, takie jak długotrwałe narażenie na monotonne ruchy, niewłaściwe pozycjonowanie ciała czy niewłaściwe obciążenie. Poprzez eliminację tych czynników ryzyka, ergonomia przyczynia się do zapewnienia bezpiecznych i zdrowych warunków pracy.

Metody monitorowania warunków pracy i oceny ich ergonomiczności są również istotnym elementem ergonomii. Ergonomia korzysta z różnych narzędzi i technik, takich jak badania obciążenia ciała, pomiary parametrów pracy czy analiza zadań, aby ocenić ergonomiczność stanowisk pracy i wprowadzić ewentualne poprawki w celu poprawy warunków pracy.

Brak uwzględnienia aspektów ergonomii w projektowaniu i analizie może mieć negatywne skutki. Pracownicy narażeni na niewłaściwe warunki pracy mogą doświadczać problemów zdrowotnych, co prowadzi do absencji i obniżenia wydajności. Ponadto, organizacje mogą ponosić koszty związane z leczeniem pracowników, a także związane z utratą produktywności.

Przykłady działań podejmowanych w celu poprawy ergonomii w miejscu pracy obejmują dostosowanie stanowisk pracy do indywidualnych potrzeb pracowników, szkolenia w zakresie właściwych postaw i technik pracy oraz zapewnienie odpowiednich narzędzi i wyposażenia ergonomicznego. Te działania przyczyniają się do poprawy warunków pracy, zdrowia i wydajności pracowników.

Ergonomia w zarządzaniu zasobami ludzkimi

Ergonomia odgrywa istotną rolę również w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Jest ona integralną częścią strategii zarządzania zasobami ludzkimi, ponieważ wpływa na różne aspekty pracy i związane z nią czynniki.

Ergonomia ma duże znaczenie w procesie rekrutacji i selekcji pracowników. Przy projektowaniu stanowisk pracy należy uwzględnić ergonomiczne wymagania, aby dostosować je do umiejętności i możliwości kandydatów. Ergonomiczne stanowiska pracy przyciągają odpowiednich kandydatów i zapewniają im odpowiednie warunki do wykonywania pracy.

Szkolenia i rozwój pracowników to kolejny obszar, w którym ergonomia odgrywa ważną rolę. Szkolenia powinny uwzględniać aspekty ergonomiczne, takie jak właściwe techniki pracy, prawidłowe ustawienie stanowiska pracy czy dbanie o zdrowie i bezpieczeństwo w pracy. Poprzez uwzględnienie tych aspektów, szkolenia przyczyniają się do poprawy wydajności i zdrowia pracowników.

Motywowanie pracowników poprzez uwzględnianie aspektów ergonomicznych jest również istotne. Zapewnienie pracownikom komfortowych i bezpiecznych warunków pracy, które uwzględniają ergonomię, może zwiększyć ich zaangażowanie i zadowolenie z pracy. Pracownicy, którzy czują się docenieni i mają dobre warunki pracy, są bardziej skłonni do osiągania lepszych wyników.

Ergonomia może być również wykorzystywana w ocenie wydajności i zadowolenia pracowników. Monitorowanie i analiza warunków pracy w kontekście ergonomii może dostarczyć cennych informacji na temat efektywności stanowisk pracy i wpływu na pracowników. Właściwe uwzględnianie tych aspektów w procesie oceny wydajności może przyczynić się do poprawy wyników organizacji.

Przykłady organizacji, które skutecznie wykorzystują ergonomię w zarządzaniu zasobami ludzkimi, można znaleźć w różnych sektorach. Firmy, które inwestują w ergonomiczne stanowiska pracy, szkolenia i monitoring warunków pracy, zazwyczaj cieszą się lojalnością pracowników, wysoką wydajnością i pozytywną atmosferą pracy.

Funkcje ergonomii — artykuły polecane

Kierunki wdrażania ergonomii — Warunki pracy - fizyczno-chemiczne — Interdyscyplinarność ergonomii — Eksploatacja — Psychologia pracy — Szkoła behawioralna — Controlling produkcji — System motywacyjny w kontekście zarządzania jakością — Automatyzacja

Bibliografia

• Kowal E. (2002), Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań
• Stabryła A., Trzcieniecki J. (red.) (1982), Organizacja i zarządzanie. Zarys problematyki, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
• Stachowski, W. (2013), Metody organizatorskie w nauczaniu ergonomii

Autor: Justyna Kuźma