Małe i średnie przedsiębiorstwa

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 09:39, 19 maj 2020 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Infobox update)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Małe i średnie przedsiębiorstwa
Polecane artykuły


Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP, MŚP, po angielsku SMEs - Small and medium-sized enterprises) zdefiniowano w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 364 z dnia 25 lutego 2004r. Od 1 stycznia 2005 do tej grupy zostały zaliczone również mikroprzedsiębiorstwa. Małe firmy stanowią ponad 99% z 88 milionów przedsiębiorstw w Unii i 17 milionów firm w Stanach Zjednoczonych.

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mają w Polsce kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego Polski. Są one niezbędne dla zrównoważonego funkcjonowania gospodarki i przyczyniają się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego. Główne cechy sektora MSP to:

  • zdolność do bardzo szybkiego reagowania na potrzeby rynku,
  • otwartość na postęp techniczny i organizacyjny,
  • potencjalna zdolność do tworzenia nowych miejsc pracy,
  • niski koszt stanowiska pracy,
  • łatwość dostosowania się do miejsca, czasu i zasobów,
  • występowanie we wszystkich działach gospodarki.

Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią integralną część sił wewnętrznych regionu warunkujących jego rozwój. Firmy z sektora MSP mają charakter głównie lokalny i regionalny. Lokalny rynek jest dla nich podstawowym źródłem zaopatrzenia w zasoby pracy, materiały itp., a także podstawowym rynkiem zbytu dla większej części firm.

Rozwój małego i średniego przedsiębiorstwa polega na wprowadzeniu pozytywnych zmian procesowych, produktowych, technologicznych, strukturalnych, pozwalających firmie dostosować się do zachodzących zmian oraz zbudować przewagę konkurencyjną na runku.

Definicja MŚP i kryteria pozwalające zaliczyć przedsiębiorstwo do MŚP

{{#ev:youtube|bNQnXwkUQQ0|480|right|Modele struktur organizacyjnych (Sławomir Wawak)|frame}} Cechy, które musi posiadać przedsiębiorstwo aby zostało zaliczone do kategorii MŚP w Unii Europejskiej określono w rozporządzeniu nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu:

  • Do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw ("MŚP") należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR, lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów EUR.
  • W kategorii MŚP małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 milionów EUR.
  • W kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nieprzekracza 2 milionów EUR.

Struktura sektora MŚP w Polsce

Mówiąc o małych i średnich przedsiębiorstwach, na ogół bierze się pod uwagę firmy, które:

Z uwagi na niejednoznaczność wymienionych cech opisujących wielkość przedsiębiorstwa, najczęściej używane są kryteria ilościowe:

  • przeciętna liczba zatrudnionych,
  • średnia wielkość przychodu,
  • wartość majątku trwałego

Zgodnie z definicją unijną, przeniesioną również i do polskiego prawa gospodarczego, przyjmuje się następujące kryteria wyodrębnienia małych i średnich przedsiębiorstw z całego zbioru przedsiębiorstw:

a. mikro przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w ostatnim roku obrotowym w przeliczeniu na pełne etaty nie przekroczyło 10 osób,
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów i usług a także operacji finansowych w ostatnim roku obrotowym nie przekroczyła równowartości 2 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 2 mln euro.

b. małe przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w ostatnim roku obrotowym w przeliczeniu na pełne etaty nie przekroczyło 50 osób,
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów i usług a także operacji finansowych w ostatnim roku obrotowym nie przekroczyła równowartości 10 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 10 mln euro.

c. średnie przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty w ostatnim roku obrotowym mieściło się w przedziale od 50 do 250 pracowników
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług a także operacji finansowych nie przekroczyła równowartości 50 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyło równowartości 43 mln euro.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej definiuje również podział przedsiębiorstw wg struktury udziałów. Wyróżniane są przedsiębiorstwa:

  • niezależne - to znaczy nie uważa się za mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy, w którym inni przedsiębiorcy, Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego posiadają:
  • partnerskie - w którym udziały innego przedsiębiorstwa nie przekraczają 50%
  • związane - w którym ponad 50% udziałów lub równoważnej kontroli posiada inne przedsiębiorstwo.

Słabe i mocne strony MSP

Mocne strony:

  • niski poziom kosztów produkcji
  • zdolność do szybkiej zmiany rodzaju działalności
  • duży dynamizm i szybki rozwój
  • silna motywacja do pracy zarówno pracowników, jak i pracodawców
  • zdolność do szybkiego uczenia się
  • realizacja inwestycji sposobem gospodarczym, znacznie obniżającym koszty

Słabe strony:

  • konkurencyjność cenowa
  • niewielki nowatorski i innowacyjny charakter produktów
  • niski potencjał ekonomiczny
  • przewaga mikroprzedsiębiorstw
  • koncentracja na rynku lokalnym i mała zdolność eksportowa
  • niski poziom kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami
  • brak doświadczenia przedsiębiorców
  • niski poziom wiedzy na temat zarządzania i marketingu
  • brak strategi działania, koncentracja na działalności bieżącej
  • niski poziom inwestycji
  • niedostrzeganie kapitału intelektualnego pracowników

Źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw

Sposoby finansowania przedsiębiorstwa:

Oprócz wyżej wyszczególnionych źródeł finansowania w praktyce gospodarczej środki finansowe mogą również pochodzić z:

Zewnętrzne uwarunkowania zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw MŚP

Konstruktywne czynniki - możliwości i szanse:

  • rosnące zapotrzebowanie na zindywidualizowane towary i usługi
  • polityka Unii Europejskiej w zakresie wspierania rozwoju przedsiębiorczości i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw
  • programy wykorzystania funduszy europejskich
  • otoczenie międzynarodowe jako źródło czerpania zasobów, dobrych praktyk w prowadzeniu biznesu
  • szeroki dostęp do nowych technologi
  • ułatwione prowadzenie działalności biznesowej
  • ułatwiony dostęp do finansowania przeznaczonego na rozpoczęcie i rozwój działalności MSP

Destruktywne czynniki - zagrożenia i bariery:

  • wysoka zmienność koniunktury w gospodarce
  • zjawiska kryzysowe, stagnacja gospodarki
  • silna presja konkurencji
  • spowolnienie gospodarcze
  • koszty pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania
  • trudności w znalezieniu nowych rynków zbytu
  • uciążliwe i długotrwałe procedury administracyjne
  • wymagane sposoby zabezpieczenia zwrotu obcych kapitałów
  • niski prestiż społeczny przedsiębiorcy

Bibliografia

  • Art. 104–106 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
  • Dach Z. (2001). "Sektor małych i średnich przedsiębiorstw w perspektywie przystąpienia do Unii Europejskiej", Zeszyty Naukowe AE, Kraków
  • Kamińska A. (2011). "Regionalne determinanty rozwoju małych o średnich przedsiębiorstw", Difin, Warszawa
  • Lewandowski H., Malik K., Miszewski M. (2000). "Małe i średnie przedsiębiorstwa w obliczu integracji europejskiej", Politechnika Opolska w Opolu, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Bytom, s. 13-14
  • MGiP, (2005), Przedsiębiorczość w Polsce
  • Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym.
  • Skowronek-Mielczarek A. (2016). "Reakcja małych i średnich przedsiębiorstw na kryzys", Cedewu.pl, Warszawa
  • Waga M. (2014). Źródła finansowania działalności MSP w kontekście ich sytuacji finansowej, Studia BAS, Nr 1(37) 2014, s. 27-48
  • Waniak-Michalak H. (2015). "Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw przez organizacje niedziałające dla zysku", Difin, Warszawa

Autor: Trębacz Justyna, Flig Aleksandra

Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Małe_i_średnie_przedsiębiorstwa&oldid=111054”