Kredyt
| Kredyt |
|---|
| Polecane artykuły |
Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym między kredytodawcą a kredytobiorcą. Operacja udzielenia kredytu polega na postawieniu przez kredytodawcę do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych na określony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu (Jaworski; Zawadzka, 2002, s. 271). Kredytodawcą z reguły jest bank.
Pochodzenie nazwy
Termin kredyt wywodzi się od łacińskiego słowa credere oznaczającego ufać, wierzyć. Kredyt oznacza zatem udostępnienie w użytkowanie składników majątku na podstawie zaufania.
Znaczenie kredytu
Udzielanie kredytów jest jedną z podstawowych form działalności bankowej. Należności banków z tytułu udzielonych kredytów konsumpcyjnych i gospodarczych to grupa aktywów o dominującym udziale w sumie bilansowej banków komercyjnych, generująca najwyższe dochody i związana z najwyższym ryzykiem (Jaworski; Zawadzka, 2002, s. 728). Bank jest stroną dominującą w stosunku kredytowym wobec kredytobiorcy: określa warunki kredytu oraz jest uprawniony do kontroli jego wykorzystania. Kredyt odgrywa ogromną rolę zarówno jako instrument finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa jak i sposób pozyskania środków na inwestycje. Stał się istotnym elementem życia gospodarczego i niejednokrotnie jest niezbędny do prowadzenia i rozwoju przedsiębiorstwa (Begg, Fisher, Dornbush 2007, s. 241).
Umowa kredytu
Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie, a przy tym precyzyjnie określać w szczególności:
- strony umowy
- kwotę kredytu oraz jego walutę
- cel, na który kredyt został udzielony
- zasady i termin spłaty kredytu
- wysokość oprocentowania kredytu, jak również warunki jego zmiany
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu
- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu
- terminy i sposób przekazania kredytobiorcy środków pieniężnych
- wysokość prowizji (jeżeli umowa ją przewiduje)
- warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy
- w przypadku kredytów walutowych również zasady określania kursu waluty obcej
Rodzaje kredytów
Podziału kredytów można dokonać ze względu na:
- okres kredytowania,
- przedmiot kredytu (cel),
- forma kredytu,
- sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
- waluta kredytu,
- zasada oprocentowania.
Funkcje kredytu
Kredyt pełni trzy następujące funkcje:
- emisyjną (polegającą na wprowadzeniu pieniądza do obiegu),
- stymulacyjną (wykorzystanie instrumentów polityki kredytowej na kierunki rozwoju gospodarczego),
- dochodową (kredyt zastosowany w produkcji uruchamia mechanizm przyrostu dochodów dzięki rozwinięciu działalności wytwórczej).
Udzielenie kredytu
Bank decyduje o udzieleniu kredytu kredytobiorcy. Na decyzję wpływa przede wszystkim posiadanie zdolności kredytowej. Ponadto również:
- wiek kredytobiorcy
- posiadany majątek
- forma zatrudnienia
- liczba osób na utrzymaniu
- miejsce zamieszkania
Jeśli kredytobiorca utraci zdolność kredytową bank może:
- obniżyć kwotę przyznanego kredytu
- wypowiedzieć umowę (M. Zaleska 2016)
Kredyt w walucie obcej
W umowie kredytowej powinno się zawrzeć zasady określania kursu waluty obcej. Spłaty tego rodzaju kredytu można bezpośrednio w walucie obcej. To prawo nie może się to wiązać z obowiązkiem poniesienia przez kredytobiorcę żadnych dodatkowych kosztów, bank nie może np. wymagać nabywania u niego waluty przeznaczonej na spłatę kredytu. (M. Zaleska 2016)
Kredyt a pożyczka
| Kredyt[1] | Pożyczka[2] | |
| forma zawarcia umowy | musi być sporządzona na piśmie | dowolna forma (gdy przedmiotem umowy jest kwota powyżej 1000 zł powinna być zawarta w formie pisemnej) |
| koszt | zazwyczaj odpłatny (prowizja, odsetki) | może być nieodpłatna |
| cel | określony w umowie | dowolny |
| przedmiot umowy | środki pieniężne | środki pieniężne jak i przedmioty (oznaczone co do gatunku) |
| strona udzielająca | bank | każdy, kto posiada środki finansowe |
| termin zwrotu | określony w umowie | sześć tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę |
Przypisy
Bibliografia
- Begg D., Fisher S., Dornbush R., Mikroekonomia, PWE Warszawa 2007,
- Jaworski W.L., Zawadzka Z.(red), Bankowość. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2002
- "Leksykon fin-bank". PWE str. 190- 194
- "Leksykon bank-giełd". Poltex, Z. Krzyzkiewicz
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939
- Zaleska M., Bankowość bez tajemnic, Difin, Warszawa 2016
Autor: Anna Krawiec, Paulina Szewczyk
