Wadium

Wadium to suma pieniężna lub odpowiednie zabezpieczenie zapłaty tej sumy, wnoszone przez Wykonawcę w warunkach aukcji lub przetargu. Pełni tam rolę zabezpieczenia przed czynnościami Wykonawcy, które mogłyby spowodować negatywne dla Zamawiającego skutki, np. poniesienie dodatkowych kosztów związanych z ponowną organizacją postępowania przetargowego. Jest również zabezpieczeniem interesów Zamawiającego Uregulowania dotyczące wadium znajdują się w Kodeksie Cywilnym (art. 70) oraz Ustawie Prawo Zamówień Publicznych (art. 45 i 46).

TL;DR

Wadium to suma pieniężna lub zabezpieczenie, które Wykonawca musi wpłacić przed aukcją lub przetargiem. Jest to zabezpieczenie przed negatywnymi skutkami działań Wykonawcy oraz gwarancja dla Zamawiającego. Wysokość wadium nie może przekroczyć 3% wartości zamówienia. Wadium można wnosić w różnych formach, np. w pieniądzu, poręczeniach bankowych, gwarancjach ubezpieczeniowych. Możliwe jest także zlecenie wystawienia gwarancji wadialnej. Wadium musi być zwrócone wykonawcom w odpowiednich sytuacjach. Istnieją również podstawy zatrzymania wadium.

Kiedy Zamawiający może żądać wniesienia wadium?

Zamawiający zobowiązany jest żądać wadium, jeżeli wartość zamówienia jest większa lub równa od tzw. progów, które to są określone przez Ministra właściwego do spraw gospodarki. W przypadku gdy wartość zamówienia jest niższa Zamawiający może, ale nie musi żądać wniesienia wadium. Od 29.12.2015 r. progi te wynoszą:

Dla zamówień udzielanych przez zamawiających z sektora finansów publicznych:

• 135 000 euro dla dostaw i usług
• 5 225 000 euro dla robót budowlanych

Dla zamówień sektorowych:

• 418 000 euro dla dostaw i usług
• 5 225 000 euro dla robót budowlanych

Dla zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa:

• 418 000 euro dla dostaw i usług
• 5 225 000 euro dla robót budowlanych

Dla innych zamówień udzielanych przez zamawiających:

• 209 000 euro dla dostaw i usług
• 5 225 000 euro dla robót budowlanych

Funkcje wadium

Funkcje wadium:

• warunku udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
• zabezpieczająca
• gwarantująca zawarcie umowy (M. Sieradzka 2015)

Wysokość wadium

Kwota wadium nie może przekraczać 3% wartości zamówienia, a w przypadku gdy Zamawiający dopuszcza składanie ofert częściowych, kwotę wadium należy podzielić i podawać osobno dla każdej części zamówienia

Prawidłowe i skuteczne wniesienie wadium

Wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert . Jest to bardzo rygorystycznie przestrzegane.

Przykład: Jeżeli termin składania wyznaczony jest na 22.04 godz. 10.00, to wniesione przez Wykonawcę wadium musi znaleźć się u Zamawiającego PRZED godziną 10.00 danego dnia. Wadium wniesione po terminie (czyli np. o godz. 10.01) będzie skutkowało odrzuceniem oferty.

Wadium może być wnoszone w jednej lub kilku następujących formach. :

• pieniądzu (wpłaca się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez zamawiającego)
• poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, z tym że poręczenie kasy jest zawsze poręczeniem pieniężnym
• gwarancjach bankowych
• gwarancjach ubezpieczeniowych
• poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w Ustawie o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości

Gwarancja wadialna

Możliwe jest zlecenie wystawienie gwarancji wadialnej, jeśli wykonawca nie chce wpłacać wadium w pieniądzu. W tym wypadku należy zwrócić uwagę na to, czy Zamawiający prawidłowo wypełnij dokument. Jest to istotne, ponieważ wadliwego dokumentu wadium nie można uzupełnić, a Wykonawca, który taki dokument złoży, podlega wykluczeniu z postępowania. Dlatego w otrzymanym wadium Wykonawca powinien sprawdzić:

• nazwę zamawiającego
• nazwę wykonawcy
• nazwę postępowania
• kwotę wadium
• okoliczności zatrzymania wadium zgodne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych
• termin obowiązywania gwarancji
• czy gwarancja jest bezwarunkowa i nieodwołalna oraz płatna na pierwsze wezwanie zamawiającego (K. Saja-Żwirkowska i in. 2015)

Zwrot wadium

• obowiązek niezwłocznego zwrotu wadium podwykonawcom po wyborze najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępowania (z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza)
• obowiązek niezwłocznego zwrotu wadium na wniosek wykonawcy, który wycofał ofertę przed upływem terminu składania ofert
• ponowne wniesienie wadium przez wykonawcę, któremu zwrócono wadium, po ponownej ocenie ofert, jeżeli jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza
• jeżeli wadium wniesiono w pieniądzu, zamawiający zwraca je wraz z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszty prowadzenia rachunku bankowego oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy wskazany przez wykonawcę (M. Sieradzka 2015)

Podstawy zatrzymania wadium

• odmówienie podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego na warunkach określonych w ofercie
• nie wniesienie wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy
• zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy
• warunki udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
• niezłożenie dokumentów lub oświadczeń potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu - poglądy orzecznictwa i doktryny przed nowelizacją z 2014 roku
• nieuzupełnienie brakujących dokumentów i oświadczeń w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego
• brak przedstawienia listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej lub informacji o tym, że nie należy do takiej grupy jako nowa podstawa zatrzymania wadium
• brak wyrażenia zgody na poprawienie omyłki polegającej na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia publicznego, niepowodujących istotnych zmian w treści umowy

Przypisy

Wadium — artykuły polecane

Przetarg nieograniczony — Odsetki podatkowe — Odsetki ustawowe — Gwarancja — Nakaz zapłaty — Zaległość podatkowa — Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego — Licytacja — Zamówienia publiczne

Bibliografia

• Drabik L. (red.) (2019), Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2015 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej Dz. U. z 2015 r. poz. 2263
• Saja-Żwirkowska K. (2015) Zamówienia publiczne w 3 krokach Wiedza i Praktyka, Warszawa
• Sieradzka M. (2015) Instytucja wadium w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego C.H.BECK, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych Dz.U. 2004 nr 19 poz. 177

Autor: Joanna Szatan, Paulina Szewczyk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.