Rynek międzybankowy

Rynek międzybankowy jest to jeden z segmentów rynku pieniężnego, na którym stronami transakcji są instytucje bankowe, a przedmiotem transakcji są depozyty międzybankowe w walucie krajowej i zagranicznej oraz krótkoterminowe instrumenty finansowe. Rynek ten jest uważany za najważniejszą część rynku pieniężnego. Jest to rynek, na którym banki mają możliwość pożyczania sobie nawzajem swoich aktywów płynnych. Jest to także rynek zamknięty, gdyż transakcje instrumentami finansowymi mogą być zawierane tylko przez banki komercyjne i bank centralny. Pośrednikami w transakcjach na tym rynku występują maklerzy, którzy za to otrzymują prowizję. Korzyściami uzyskanymi przez banki komercyjne poprzez rynek międzybankowy są:

• zwiększenie stopnia uniezależnienia od kredytu refinansowego banku centralnego
• możliwość spekulacji na instrumentach finansowych tego rynku, jako dodatkowe źródło dochodów.

TL;DR

Rynek międzybankowy to ważna część rynku pieniężnego, na którym banki pożyczają sobie nawzajem aktywa płynne. Depozyt międzybankowy to transakcja, w której jeden bank przekazuje drugiemu określoną kwotę pieniędzy na określony czas i z ustaloną stopą procentową. Na polskim rynku międzybankowym stosuje się stawki referencyjne WIBOR i WIBID. Konkurencja na rynku międzybankowym jest ważna, ale musi być uczciwa i opierać się na zasadach etyki. Banki konkurują m.in. poprzez innowacje, jakość usług i ceny.

Depozyty międzybankowe

Depozytem międzybankowym jest transakcja, która polega na przyjęciu bądź udzieleniu przez jeden bank drugiemu określonej kwoty środków pieniężnych, przy ustaleniu z góry terminu oraz stopy procentowej. Istnieje dwa rodzaje depozytów międzybankowych:

a) krótkoterminowe - są to depozyty o okresie zapadalności od jednego dnia do jednego miesiąca (takie jak np.: overnight O/N, tomorrow next T/N, spot next S/N)

b) długoterminowe - okres zapadalności wynosi od jednego miesiąca do jednego roku.

Ceną depozytu międzybankowego jest stopa procentowa, która jest zdeterminowana przez następujące czynniki:

- wysokość stóp procentowych, ustalanych przez bank centralny (bazowe stopy procentowe)

- podażą oraz popytem na pieniądz

- wiarygodnością kontrahenta transakcji na rynku międzybankowym (mierzona ryzykiem kredytowym).

Najbardziej popularnymi są stopa LIBOR (London Interbank Offered Rate), oraz stopa LIBID (London Interbank Bid Rate). Na międzynarodowych rynkach finansowych stawki te służą za odniesienie do określania cen różnych instrumentów finansowych.

Rodzaje rynków międzybankowych

Rynek międzybankowy dzieli się na dwa rodzaje:

- międzybankowy rynek transakcji w funtach szterlingach

- międzybankowy rynek transakcji walutowych.

Polski rynek międzybankowy

Na polskim rynku międzybankowym stawkami referencyjnymi są stopy WIBOR® (Warsaw Interbank Offered Rate) oraz WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate). Są one ustalane dla depozytów na następujące terminy: O/N, T/N, 1W, 2W, 1M, 3M, 6M, 9M, 12M. Zaczynając od 2005 roku na polskim rynku funkcjonuje też nowa stawka referencyjna POLONIA (Polish Overnight Index Average). Jest ona obliczana, tak samo jak i WIBOR® oraz LIBOR dla depozytów złotowych. Natomiast, organizacją fixingu, podobnie jak dla stawek WIBOR® i WIBID® zajmuje się Polskie Stowarzyszenie Dealerów Bankowych ACI Polska.

Konkurencja na rynku bankowym

Konkurencja zazwyczaj znaczy stosunki między uczestnikami rynku, którzy chcą zrealizować dane cele przy użyciu działań gospodarczych i rywalizujących między sobą. Jest to dynamiczny proces rynkowy, w którym banki używają różnych instrumentów polityki rynkowej, w celu zwiększenia sprzedaży usług, kosztem kontrpartnerów. Proces ten polega na walce o klienta bankowego. Konkurencyjność jest uważana za naturalny proces w gospodarce rynkowej i uważana jest również za jeden z czynników, który pobudza podmioty gospodarcze.

Konkurencja na rynku międzybankowym jest specyficzna, ponieważ w sektorze bankowym może być niebezpieczna dla działania wybranych banków z uwagi na wyjątkową wrażliwość spowodowanych zmian w w nastrojach klientów. Jednak to nie jest czynnik, który mógłby ograniczyć konkurencję w sektorze bankowym. Działanie banków powinno być uwarunkowany zasadą uczciwej konkurencji, tzn bazującej na ogólnych przyjętych zasadach etyki. Konkurencja jest uważana za podstawowy bodziec do rozpoczęcia innowacji, ponieważ powoduje zmiany w sposobie świadczenia usług i w ogólnym zachowaniu się otoczenia. Zasada ta, uważana jest za czynnik, który powoduje prawidłowość działania oraz rozwoju systemu między bankami. Każdy z banków działających na rynku, ma dany wpływ na konkurencję.

Istnieje teoria konkurencji doskonałej, która polega na tym, że gdy jest więcej banków i więcej klientów, to wtedy rynek zbliża się do ideału wolnej konkurencji. Cena, która powstaje na rynku jest akceptowalna dla kredytobiorców oraz deponent. Jednak dana teoria, okazała się nie do końca zgodna z realiami gospodarki krajów bardzo rozwiniętych.

Dlatego, zastąpiona była kolejną teorią, zwaną teorią konkurencji zdolnej do działania. Na podstawie niej, uważano, że decydenci nie mają poszukiwać najlepszych według nich rozwiązań, ale rozwiązań ich satysfakcjonujących. Jakość banków, a nie ilość, decyduje o tym, czy są jakiekolwiek warunki do konkurencji jakością, ceną, innowacjami oraz inną częścią usług finansowych. Cena nie jest najważniejszą częścią konkurencji w bankowości. Deponenci i kredytobiorcy nie są dobierani według zasady "kto da więcej’’, ale na podstawie zaufania, że będą w stanie wywiązać się z danych im zobowiązań. Dlatego znacząca jest konkurencja pozacenowa, która ma na celu znalezienie zespołu cech, które wyróżniają wybrane produkty, które sprawią, że będą one atrakcyjniejsze od pozostałych oraz mimo wyższej ceny, produkty te będą wybierane.

Klient w obecnych czasach oczekuje od banku, aby ten dopasował usługi do jego potrzeb. Przy rozwijającej się konkurencji jakościowej banki mają za zadanie wyróżniać się przede wszystkim jakością obsługi i dalszym wprowadzaniem nowych elementów produktów, ponieważ oferty banków w szybkim tempie ujednolicają się, gdyż produkty finansowe nie mają zabezpieczeń przed ich kopiowaniem. Fundamentalną konkurencją na krajowym rynku międzybankowym jest konkurencja produktowa razem z konkurencją cenową oraz jakością obsługi.

Rynek międzybankowy — artykuły polecane

Kredyt redyskontowy — Instrumenty polityki pieniężnej — Agregat M0 — Operacje otwartego rynku — Stopa procentowa — Rezerwy obowiązkowe — Forex — Repo — Bony pieniężne

Bibliografia

• Brett M. (1999), Świat finansów u progu XXI wieku, Biblioteka menedżera i bankowca, Warszawa
• Dobosiewicz Z. (2011), Bankowość, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Lubiński M. (2013), Międzybankowy rynek pieniężny i zarażenie, "Gospodarka Narodowa", Nr 5-6
• Niczyporuk P., Talecka A. (2011), Bankowość. Podstawowe zagadnienia, Temida2, Białystok
• Pietrzak E., Markiewicz M. (red.) (2007), Finanse, bankowość i rynki finansowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Autor: Anastazja Samarska, Weronika Jaśkowska