Konsumpcja: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (Infobox5 upgrade) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Konsumpcja''' to [[proces]] zaspokajania ludzkich [[potrzeby|potrzeb]] poprzez użytkowanie posiadanych [[dobro konsumpcyjne|dóbr]]. | '''Konsumpcja''' to [[proces]] zaspokajania ludzkich [[potrzeby|potrzeb]] poprzez użytkowanie posiadanych [[dobro konsumpcyjne|dóbr]]. | ||
| Linia 93: | Linia 78: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references /> | <references /> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Krańcowa skłonność do oszczędzania]]}} — {{i5link|a=[[Rozwój regionalny]]}} — {{i5link|a=[[Popyt turystyczny]]}} — {{i5link|a=[[Gospodarstwo domowe]]}} — {{i5link|a=[[Skłonność do konsumpcji]]}} — {{i5link|a=[[Popyt konsumpcyjny]]}} — {{i5link|a=[[Nierówności społeczne]]}} — {{i5link|a=[[Podaż turystyczna]]}} — {{i5link|a=[[Rozwój gospodarczy]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Wersja z 19:20, 17 lis 2023
Konsumpcja to proces zaspokajania ludzkich potrzeb poprzez użytkowanie posiadanych dóbr.
W literaturze ekonomicznej wyróżnia się trzy definicje konsumpcji:
- konsumpcja jako akt biologiczno - psychiczny
- konsumpcja jako proces społeczny
- konsumpcja jako sfera reprodukcji społecznej.
- Konsumpcja jako akt biologiczno - psychiczny
W podstawowym znaczeniu konsumpcja oznacza bezpośredni akt zaspokojenia potrzeby człowieka poprzez użytkowanie określonego dobra materialnego lub usługi. Przykładowymi aktami konsumpcji są: spożycie posiłku, wizyta u fryzjera, przeczytanie gazety, obejrzenie filmu czy jazda samochodem. Efekty zaspokojenia potrzeby w tym przypadku są krótkotrwałe i po pewnym czasie następuje odnowienie się potrzeby, a wraz z tym konieczność ponownego jej zaspokojenia.
- Konsumpcja jako proces społeczny
W tym ujęciu konsumpcja dotyczy nie tylko zachowań konsumenta jako jednostki, ale także jest rozpatrywana jako proces obejmujący całe zbiorowości zaspokajające swoje potrzeby.
- Konsumpcja jako sfera reprodukcji społecznej
W kategoriach makroekonomicznych konsumpcję traktuje się jako fazę reprodukcji społecznej, czyli fazę kończącą cykl gospodarowania, kiedy wytworzone dobro znalazło użytkownika i stało się przedmiotem zaspokojenia jego potrzeb[1]
TL;DR
Konsumpcja to zaspokajanie potrzeb poprzez użytkowanie dóbr i usług. Jest definiowana jako akt biologiczno-psychiczny, proces społeczny i sfera reprodukcji społecznej. Wyróżnia się różne rodzaje konsumpcji, takie jak konsumpcja dóbr materialnych i usług, konsumpcja rynkowa, naturalna i społeczna, oraz konsumpcja prywatna i publiczna. Determinantami konsumpcji są czynniki biologiczne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe. Na skalę makro determinantami są poziom i tempo rozwoju gospodarczego, procesy demograficzno-społeczne i oddziaływanie państwa.
Rodzaje konsumpcji
W literaturze poświęconej konsumpcji i teorii wyboru konsumenta przedstawiono wiele podziałów konsumpcji.
Główny z nich, dotyczący przedmiotu konsumpcji, dzieli ją na konsumpcję:
- dóbr materialnych - w której skład wchodzi konsumpcja żywności oraz artykułów przemysłowych
- usług - zawierająca konsumpcję usług materialnych i niematerialnych.
Biorąc pod uwagę źródło pochodzenia dóbr konsumpcyjnych, wyróżnia się konsumpcję:
- rynkową (towarową) - występującą w przypadku gdy spożywane dobra pochodzą z rynku, czyli zostały zakupione przez konsumenta
- naturalną - oznaczającą konsumpcję artykułów, które zostały wytworzone przez konsumenta w jego gospodarstwie domowym
- społeczną - rozumianą jako konsumpcja dóbr finansowanych ze środków publicznych
Ze względu na źródło finansowania konsumpcję dzieli się na:
- prywatną - rozumianą jako konsumowanie dóbr i usług opłaconych lub wytworzonych przez daną jednostkę (np. zakup książki)
- publiczną - uznawaną jako konsumowanie dóbr i usług finansowanych ze środków publicznych (np. korzystanie ze zbiorów biblioteki publicznej)
Inny istotny podział klasyfikuje konsumpcję na:
- bezpośrednią - uznawaną jako analiza struktury rozkładów spożycia dóbr materialnych i usług (kryterium przedmiotowe).
- pośrednią - traktowaną jako wskaźnik zmian społecznych (np. poziomu i jakości życia)
Warty odnotowania jest także terminologiczny podział na konsumpcję:
- bieżącą - rozumianą jako przeznaczenie środków przez jednostkę na zakup określonego dobra lub usługi w danym momencie
- przyszłą - uznawaną jako powiększenie oszczędności i skonsumowanie ich dopiero po upływie pewnego czasu
Determinanty konsumpcji w skali mikro
Konsumpcja w skali mikro dotyczy konsumpcji jednostki lub gospodarstwa domowego. Determinują ją czynniki biologiczne, ekonomiczne, społeczne oraz kulturowe.
- Czynniki biologiczne:
Właściwości anatomiczne i fizjologiczne (wiek, wzrost, waga, sprawność fizyczna ogólna i sprawność poszczególnych organów, struktura psychiczna) determinujące potrzeby żywieniowe, potrzeby odzieżowe i mieszkaniowe oraz potrzeby rekreacji (odpoczynku, rozrywki)
- Czynniki ekonomiczne:
- zasoby majątkowe gospodarstwa domowego oraz jego dostęp do dóbr publicznych
- dochody bieżące gospodarstw domowych
- poziom i relacje cen artykułów konsumpcyjnych
- podaż dóbr konsumpcyjnych oraz sposoby ich dystrybucji
- Czynniki społeczne:
- skład gospodarstwa domowego, tzn. liczbę jego członków, ich płeć oraz wiek
- aktywność i pozycję zawodową członków gospodarstwa domowego
- poziom i rodzaj wykształcenia członków gospodarstwa domowego
- więzi gospodarstwa domowego z otoczeniem
- Czynniki kulturowe:
- przyzwyczajenia, zwyczaje i tradycje - narodowe, lokalne i rodzinne
- systemy wartości
- oddziaływanie wzorców konsumpcji,
- edukacja konsumenta
Determinanty konsumpcji w skali makro
Konsumpcja w skali makro rozumiana jest jako konsumpcja całego społeczeństwa danego kraju. Jej podstawowymi determinantami są:
- poziom i tempo rozwoju gospodarczego - poziom rozwoju gospodarczego danego kraju mierzony jest wielkością produktu krajowego brutto (PKB), natomiast dynamikę rozwoju wyraża się wskaźnikami jego zmian (przyrosty lub spadki).
- procesy demograficzno - społeczne - biorące pod uwagę liczbę ludności, jej dynamikę i źródła rozwoju demograficznego, zmiany w strukturach ludności według płci i wieku, aktywności zawodowej, wykształcenia oraz zmiany w systemach wartości, aspiracjach i wzorcach zachowań społeczeństwa.
- oddziaływanie państwa.
Przypisy
| Konsumpcja — artykuły polecane |
| Krańcowa skłonność do oszczędzania — Rozwój regionalny — Popyt turystyczny — Gospodarstwo domowe — Skłonność do konsumpcji — Popyt konsumpcyjny — Nierówności społeczne — Podaż turystyczna — Rozwój gospodarczy |
Bibliografia
- Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Bywalec C. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa
- Bywalec C., Rudnicki L.(2002), Konsumpcja, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 13-44
- Cyrson E. (red.) (1996). Kompendium wiedzy o gospodarce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Poznań, s. 25
- Dąbrowska A. (2015), Postawy polskich konsumentów - od konsumpcjonizmu do zrównoważonej konsumpcji, Handel Wewnętrzny, nr 2
- Kramer J. (2011). Konsumpcja - ewolucja ról i znaczeń, Konsumpcja i Rozwój, nr 1, s. 5-15
- Mruk H. (2011), Związki konsumpcji z rozwojem społeczno-gospodarczym, Konsumpcja i Rozwój, nr 1
Autor: Karolina Kruszczak
