Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki został zatwierdzony przez Komisję Europejską we wrześniu 2007 roku. Jest on jednym z programów operacyjnych Narodowych Strategicznych Ram odniesienia 2007-2013, który to zaś wchodzi w skład Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce. Program jest odpowiedzią na cele stawiane przez Strategię Lizbońską, do jakich można głównie zaliczyć: rozwój wiedzy i umiejętności, poprawa konkurencyjności gospodarki, zwiększenie liczby miejsc pracy i spadek bezrobocia. Głównymi obszarami zainteresowań Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki będą: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, budowa administracji publicznej oraz sprawne rządzenie i organizacja zarządzania.

TL;DR

Program Operacyjny Kapitał Ludzki jest częścią Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce i ma na celu rozwój wiedzy i umiejętności, poprawę konkurencyjności gospodarki, zwiększenie liczby miejsc pracy i spadek bezrobocia. Program składa się z 10 priorytetów i będzie finansowany w 85% ze środków europejskich oraz w 15% ze środków krajowych. Priorytety obejmują zatrudnienie, edukację, integrację społeczną, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw, budowę administracji publicznej oraz sprawne rządzenie. Program ma również na celu promowanie równouprawnienia kobiet i mężczyzn. W ramach programu młodzi ludzie mogą brać udział w szkoleniach i stażach, starsze osoby mogą podnosić swoje umiejętności, a osoby pragnące założyć firmę mogą otrzymać dotacje i wsparcie szkoleniowe. Program ma wpływ na pozytywne zmiany w obszarach edukacji, zatrudnienia, integracji społecznej i innych.

Cele strategiczne i priorytety

Do celów strategicznych należą:

• wzrost poziomu aktywności zawodowej oraz wzrost zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych
• zmniejszanie obszarów wykluczenia zawodowego
• wzrost spójności terytorialnej
• zwiększenie potencjału administracji publicznej i ukierunkowanie jej na działania zmierzające do stworzenia gospodarki opartej na wiedzy
• zwiększenie poziomu adaptacji na zmiany w społeczeństwie i gospodarce
• upowszechnienie edukacji społeczeństwa

Program składa się z 10 priorytetów i będzie realizowany stopniowo zarówno na szczeblu regionalnym jak i krajowym. W 85% (9,7 mld euro) będzie finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego oraz w 15% (1,7 mld euro) ze środków krajowych. Kwota przeznaczona na realizację projektu wynosi ok. 11,4 mld euro. Podmiotami realizującymi projekty będą: przedsiębiorstwa, regiony, wojewódzkie, powiatowe i gminne jednostki administracji samorządowej, organizacje pozarządowe, instytucje szkoleniowe i tym podobne (J. W. Tkaczyński, R. Willa, M. Świstak 2009, s. 292).

Na lata 2007-2013 ustalono, iż 60% z całej puli środków będzie przeznaczona na priorytety regionalne. Środki te wykorzystane zostaną w szczególności na wspieranie grup społecznych i osób. Pozostałe 40% zostaną wykorzystane na cele krajowe, które będą wdrażane sektorowo przez należyte resorty i przeznaczone w głównej mierze na wsparcie dla systemów i struktur (Z. Bajko, B. Jóźwik, M. Szewczak 2009, s. 188).

Do priorytetów realizowanych centralnie wybranych zostało sześć obszarów (W. Miś 2007, s. 46):

1. Integracja społeczna i zatrudnienie,
2. Rozwój potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz zasobów ludzkich,
3. Poprawa jakości systemu oświaty,
4. Nauka i szkolnictwo wyższe,
5. Dobre rządzenie,
6. Promocja, profilaktyka oraz poprawa stanu zdrowia osób w wieku produkcyjnym.

Na szczeblu regionalnym zaplanowano realizację wykonanie czterech priorytetów (W. Miś 2007, s. 46):

1. Otwarty dla wszystkich rynek pracy i promocja integracji społecznej,
2. Regionalne kadry gospodarki,
3. Poprawa wykształcenia i polepszenie kompetencji w regionach,
4. Partnerstwo w celu rozwoju obszarów wiejskich.

Dodatkowo realizowany był ogólnokrajowy priorytet 11 o nazwie pomoc techniczna. Głównym jego zamierzeniem było zapewnienie odpowiedniego wdrażania zarządzania, a także promocji Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce (W. Miś 2007, s. 47).

Równouprawnienie kobiet i mężczyzn

Strategia komunikacyjna projektu stanowczo akcentuje że "celem projektu Program Operacyjny Kapitał Ludzki jest przyczynianie się do zniesienia nierówności płci i zapobieganie dyskryminacji". W oficjalnych materiałach promocyjnych jak i również dokumentach zawarte są odniesienia eksponujące wagę równości kobiet oraz mężczyzn w celu powodzenia projektu. Projekt wyraźnie zachęca grupy mniejszościowe oraz te znajdujące się w gorszej sytuacji do czynnego brania udziału w działaniach projektowych za sprawą bezpośrednich sformułowań typu: "W naszym projekcie dbamy o równość kobiet i mężczyzn. Dlatego do uczestnictwa w zajęciach zapraszamy zarówno studentów, jak i studentki naszej uczelni. W przypadku warsztatów z zakresu zaawansowanych technologii informatycznych w szczególnym stopniu zachęcamy studentki do skorzystania z naszej oferty (M. Branka, M. Rawłuszko, A. Siekiera 2008, s. 39).

Efekty Programu Kapitał Ludzki

W ramach Programu Kapitał Ludzki 2007-2013 młodzi ludzie mogli brać udział między innymi w płatnych szkoleniach oraz stażach, gdzie zdobywali nowe umiejętności i kompetencje użyteczne w momencie wejścia na rynek pracy. Starsze osoby mogły zyskać nowe umiejętności albo podnieść swoje kwalifikacje zawodowe, a ludzie pragnący rozwinąć własny biznes mogli otrzymać dotacje jak i wsparcie szkoleniowe przy zakładaniu firmy. Program wspomagał zróżnicowane grupy społeczne (takie jak osoby bezrobotne, osoby z niepełnosprawnościami, uczniowie) i instytucje (między innymi szkoły, firmy, organizacje pozarządowe). Ze wsparcia programu odniosło korzyść 9,6 mln Polaków. Z powodu realizacji projektów w programie Kapitał Ludzki należy mówić o pozytywnych i znaczących zmianach w obszarach edukacji, nauki i szkolnictwa wyższego, zatrudnienia, adaptacyjności przedsiębiorstw oraz ich pracowników, ochrony zdrowia, integracji społecznej i dobrego rządzenia. Co ważne, efekty programu mają wpływ na miejsca pracy i pozytywne zmiany (Efekty Programu... 2015).

Program Operacyjny Kapitał Ludzki — artykuły polecane

Europejski Fundusz Społeczny — Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka — Program operacyjny — Wykluczenie cyfrowe — Dotacje na rozwój firmy — EQUAL — Polityka spójności — Zarządzanie kompetencjami — Centrum transferu technologii

Bibliografia

• Bajko Z., Jóźwik B., Szewczak M. (2009), Fundusze Unii Europejskiej w Polsce na lata 2007-2013, Wydawnictwo KUL, Lublin
• Branka M., Rawłuszko M., Siekiera A. (2008). Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym, Warszawa, s. 39
• Miś W. (2007), Kapitał ludzki w gospodarce rynkowej, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej, Warszawa
• Paciepnik M. (2010), Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w projektach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
• Strona internetowa: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013
• Strona internetowa: Efekty Programu Kapitał Ludzki 2007-2013
• Tkaczyński J., Willa R., Świstak M. (2009), Leksykon funduszy Unii Europejskiej, C.H. Beck, Warszawa

Autor: Ewa Komorowska, Piotr Wyżga