Przeglądarka internetowa

Przeglądarka internetowa (z ang. web browser) jest to program komputerowy służący do wyświetlania stron internetowych opartych na serwerach WWW, pobierania ich oraz odtwarzania multimediów zawartych na tych stronach. Jest to możliwe dzięki zainstalowanym tam wtyczkom (z ang. plug-in)

Przeglądarka komunikuje się z serwerem za pomocą protokołów takich jak HTTP, HTTPS czy FTP. Dzięki obecności komponentów umożliwia m.in. korzystanie z poczty elektronicznej, serwerów plików czy grup dyskusyjnych. Ponadto program ten oferuje wiele przydatnych funkcji typu: menedżery pobierania plików, wtyczki, zastosowanie skórek (zmiana wyglądu graficznego przeglądarki), zarządzanie prywatnymi danymi, zakładki czy filtry reklam.

Z punktu widzenia wykorzystywanej technologii przeglądarki internetowe obsługują przykładowo: język JavaScript, ciasteczka (z ang. pliki cookies), Adobe Flash, HTTP i HTTPS, style CSS, pliki graficzne czy aplety Java.

TL;DR

Przeglądarki internetowe to programy komputerowe służące do wyświetlania stron internetowych. Przeglądarki komunikują się z serwerami za pomocą protokołów takich jak HTTP czy FTP. Przeglądarki, takie jak Firefox, Chrome, Opera i Microsoft Edge, mają różne funkcje i charakterystyki, a ich popularność i rozwój zmieniały się na przestrzeni lat. Przeglądarki różnią się między sobą pod względem silników, licencji i dostępności kodu źródłowego.

Historia przeglądarek internetowych

• WorldWideWeb - Pierwsza w historii przeglądarka internetowa. Została stworzona przez Tima Barnesa-Lee w 1990 roku. Program ten był tworzony z myślą o platformie NextStep. W 1991 roku został przesłany do grupy pracowników CERN.
• Erwise - Powstała w kwietniu 1992 roku. Projekt studentów Helsińskiego Uniwersytetu Technicznego. Jako pierwsza zawierała graficzny interfejs.
• Mosaic - Pierwsza z przeglądarek, która szczyciła się sporą popularnością wśród użytkowników. Zaprojektowana została w lutym 1993 roku. Początkowo przeznaczeniem był X Windows System - system UNIX, w późniejszych miesiącach powstała także wersja dla Macintosha. Program ten potrafił zinterpretować grafikę, pliki video, formularze, dźwięk, posiadał także zakładki oraz pliki historii. Z chwilą przekazania praw do Mosaica firmie Spyglass, przeglądarka to została skomercjalizowana i udostępniona innym firmom. 1997 uznaje się za rok zakończenia jej działania. Jest pierwowzorem m.in. Internet Explorer.
• Opera - Norweska przeglądarka, napisana w 1994 roku przez pracowników firmy telekomunikacyjnej Telenor. Komercyjna wersja programu Opera 2 ukazała się latem 1996. Począwszy od wersji 8.50 przeglądarka ta nie zawiera żadnych reklam.
• Netscape Navigator - Powstała w 1994 roku. Jest uznawana za pierwszą komercyjną przeglądarkę. Po publicznym udostępnieniu kodu źródłowego w późniejszych latach na jego bazie powstała Mozilla Application Suite.
• Internet Explorer - Udostępniony w 1995 roku. Był przystosowany i podłączony jest do systemu Windows 95. W ciągu pierwszego roku funkcjonowania na rynku zyskał 1/3 użytkowników. W 2015 roku producent zmienił nazwę programu - domyślną przeglądarką nowszych wersji systemu Windows jest teraz Microsft Edge.
• Mozilla Application Suite - Została stworzona na bazie kodu źródłowego udostępnionego przez Netscape Communications Corporation. Na początku przeznaczeniem tej przeglądarki było badanie nowych rozwiązań, które po pozytywnym zdaniu testów, miały zostać wcielone do Netscape Navigatora. Po zamknięciu programu Netscape utworzono Fundację Mozilla. Dzięki jej pracom stworzono samodzielną Mozillę Firefox. Firefox doskonale radzi sobie na rynku do dnia obecnego.

Charakterystyka wybranych przeglądarek internetowych

Firefox

Jest to przeglądarka, która od początku swojego istnienia ma ogromny wpływ na rozwój Internetu i technologii w nim używanych. Od czasu debiutu w 2002 roku jest sukcesywnie rozwijana, dostosowywana do wymagań użytkowników i rozbudowywana o nowe funkcje. Nad jej rozwojem czuwa Mozilla Foundation, Mozilla Corporation oraz liczni wolontariusze. Firefox pracuje na silniku Gecko. Silnik podobnie jak sam program, jest zgodny z założeniami oprogramowania OpenSource. Kod źródłowy silnika, a co za tym idzie również Firefoxa, jest otwarty i dostępny dla każdego. Najnowsza wersja przeglądarki to 63.0.1 - wydana 31 października 2018 roku. W ostatnich latach przełomową była wersja 57.0, nazwana Quantum. Jedną z wielu zmian był zupełnie nowy interfejs użytkownika, noszący nazwę Photon a także całkowicie nowe logo. Firefox rozpowszechniany jest na licencji MPL.

Chrome

Przeglądarka autorstwa firmy Google. Jest to produkt stosunkowo młody, powstał w 2008 roku. Program ten od samego początku nastawiony jest na minimalizm oraz bardzo szybkie działanie. W związku z nieprzychylnymi recenzjami użytkowników dotyczących zmniejszającej się szybkości działania programu twórcy odeszli od dotychczasowego silnika WebKit i na jego podstawie stworzyli silnik Blink. Silnik ten, przy okazji nowych wersji Chrome jest sukcesywnie odchudzany. Cały program nie ma struktury otwartej, tak jak jest to w Mozilli. Charakteryzuje go zamknięty kod. Istnieje, co prawda wersja otwarta znana jako Chromium, jednak tylko Chrome jest wyposażone w pewne zamknięte i unikatowe moduły. Przeglądarka z dnia na dzień zyskuje coraz więcej zwolenników zarówno wśród użytkowników komputerów stacjonarnych jak i posiadaczy smartfonów, tabletów i innych urządzeń mobilnych.

Opera

Legendarna przeglądarka. Nigdy nie zdobyła ogromnej popularności, mimo że często była pionierem nowych technologii i oferowała więcej niż konkurencja. Obecnie dystrybuowana jest na licencji freeware. Jest aplikacją własnościową o zamkniętym kodzie źródłowym. Indywidualną cechą tego programu są gesty myszy, które w konkurentach działają tylko po zastosowaniu właściwego dodatku. Są to swojego rodzaju skróty, które Opera odbiera od użytkownika poprzez charakterystyczne ruchy kursorem myszy. Od 2013 roku przeglądarka działa na silniku Blink oraz silniku Java - V8.

Microsoft Edge

Przeglądarka internetowa firmy Microsoft, która zastąpiła Internet Explorer 11. Jednym z wielu powodów tej decyzji producenta była słabnąca pozycja na rynku starej wersji przeglądarki i spadek jej popularności wśród użytkowników. Microsoft Edge jest domyślną przeglądarką dla systemu Windows 10, jednak bez możliwości obsługi starszych wersji tego systemu. Przystosowany został pod obsługę komputerów PC, tabletów, smartfonów oraz konsoli Xbox One. Oficjalna premiera miała miejsce 21 stycznia 2015 roku, a pierwszy raz wydana w wersji testowej wydana została 30 marca 2015 roku. Firma Microsoft ujawniła, że ważnym elementem nowej przeglądarki jest zwiększenie jej bezpieczeństwa. Jest ona zintegrowana z częścią ochrony Windows 10. Przejawia się to w łatwiejszym weryfikowaniu tożsamości oraz zwiększeniu szczelności procesu sieciowego logowania.

Przeglądarka internetowa — artykuły polecane

PHP — Komunikator internetowy — Visual Basic — Java — JavaScript — Licencja BSD — Automatyczna indeksacja — Litecoin — Technologia FLASH

Bibliografia

• Baysal O., Davis I., Godfrey M.W. (2011). A tale of two browsers MSR '11 Proceedings of the 8th Working Conference on Mining Software Repositories, s. 238-241
• Szewczyk A. (2015). Analiza porównawcza przeglądarek internetowych Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 874, s. 143-154
• Trejderowski T. (2001), Po prostu Internet, Helion, Warszawa
• Węckowski D. (2013), Automatyzacja działań użytkownika w przeglądarkach internetowych wspomagająca procesy biznesowe, Studia Oeconomica Posnaniensia, nr 2(251)

Autor: Lidia Ryczek