Wyroby

Wyroby gotowe stanowią one końcowy etap w trójstopniowym procesie produkcji. Zalicza się je do najłatwiej zbywalnej, czyli najbardziej płynnej kategorii zapasów. W procesie operacyjnym w momencie sprzedaży ulegają przekształceniu w należności z tytułu dostaw i usług. Wyroby gotowe podlegają wycenie według kosztu historycznego uwzględniając jednocześnie rozliczoną na nie część kosztów ogólnych produkcji. Istotne jest, aby obrót nimi był zharmonizowany z istniejącym w danym okresie popytem rynkowym. Zbyt długie pozostawanie wyrobów gotowych na składzie jest niepokojącym sygnałem pogorszenia się ich zbywalności. Może przyczynić się to do zmniejszenia ich wartości użytkowej lub handlowej, pogorszeniem jakości lub też być przyczyną słabości rynku. Zbycie takich wyrobów jest bardzo trudne i wymaga od działu sprzedaży zwiększonego wysiłku lub też w ostateczności obniżki ceny wyrobu.

Wyrób to inaczej produkt przemysłowy bądź usługa która jest materialnym, informatycznym lub energetycznym rezultatem powstającym w momencie funkcjonowania produkcyjnego systemu (E. Pająk, M. Klimkiewicz, A. Kosieradzka, 2014).

Wyrobem nazywa się również produkty, towary, asortymenty jak również artykuły. Jednym słowem wszystko:

• co zostało wytworzone
• co pojawi się na rynku w celu zyskania uwagi konsumenta
• co może być przez konsumenta użyte, skonsumowane,
• co zaspokoi potrzeby konsumenckie na różnych płaszczyznach (R. Knosola, 2017).

TL;DR

Artykuł omawia znaczenie i cykl życia wyrobów gotowych, analizuje fazy związane z czasem przebywania wyrobu na rynku oraz wartość wyrobu dla klienta. Opisuje również kryteria projektowania wyrobów oraz wymagania klienta. Przedstawia także, jak można finansować wyroby gotowe i jakie są ich cechy charakterystyczne.

Cykl życia wyrobu (ang. "Produkt live cycle")

Każdy produkt/wyrób ma swój czas w jakim jest od momentu wprowadzenia go na rynek do momentu wycofania go, i jest on różny w zależności od rodzaju wyrobu. Na dzień dzisiejszy można zaobserwować szybkie skracanie się cyklu życia produktu z powodu dynamicznego przyspieszenia postępu technicznego oraz bardzo dużą konkurencję producentów. Najbardziej tą tendencję można zauważyć na przykładzie elektronicznych urządzeń (komputery, telefony komórkowe - ich cykl życia można oszacowań na okres ok. dwóch lat). Natomiast cykl życia innych produktów np. artykułów żywnościowych dzięki zastosowaniom konserwującym, może już trwać nawet setki lat. Prognozy przestawiające długość życia wyrobu to podstawowe dane wyjściowe podczas sporządzania planu oraz przy określaniu strategii przedsiębiorstw (E. Pająk, M. Klimkiewicz, A. Kosieradzka, 2014).

Fazy związane z czasem przebywania wyrobu na rynku

Dla każdej fazy jest przeprowadzana analiza cen i kosztów jednostkowych danego wyrobu. Koszty jakie są ponoszone podczas jego powstawania są wysokie i stale rosną. Natomiast zyski pojawią się w dopiero w momencie gdy wyrób będzie już w sprzedaży.

• faza pierwsza - wprowadzenie nowego wyrobu na rynek - w tym czasie występuje niski wolumen sprzedaży, a wysokie koszty jednostkowe, dystrybucji i reklamy. Jednak cena nie może być wygórowana, ponieważ powinna zachęcać swoich pierwszych nabywców. Podczas tej fazy producent dostaje pierwsze informacje jak wyrób zachowuje się podczas eksploatacji. Jest to dla niego sygnał na wprowadzenie poprawek i ulepszeń, ale co za tym idzie jest narażony na wyższe koszty napraw gwarancyjnych, które są związane z niedopracowaną konstrukcją wyrobu oraz technologią wytwarzania.
• faza druga - wzrostu - następuje ona gdy zwiększa się sprzedaż wyrobu. W tym momencie można podnieść cenę i przedsiębiorca zacznie osiągać zyski.
• faza trzecia - dojrzałości - zaczyna rosnąć konkurencja, dzięki temu klienci mają wybór pomiędzy produktami o podobnych właściwościach. Można mówić o nasyceniu rynku. By osiągnąć jak najwyższy zysk, producenci podejmują działania promocyjne, i wdrażają nowe kanały dystrybucji.
• faza czwarta - spadku - gdy na rynku sprzedażowym pojawiają się nowe produkty o nowocześniejszej, ulepszonej formie - maleje wolumen sprzedaży, jego cena i zyski pomimo tego że koszty jednostkowe pozostają w dalszym ciągu takie same - można zauważyć fazę spadku. Przedsiębiorca może wprowadzać modyfikację w dany wyrobie aby wydłużyć jego cykl życia na rynku, jednak z reguły najlepiej się sprawdza wprowadzenie nowego ulepszonego wyrobu tak, aby stary model można było wycofać po pewnym czasie z rynku (M. Brzeziński, 2013).

Wartość wyrobu dla klienta

Funkcje można określić za pomocą przeznaczenia danego wyrobu. Produkt z reguły spełnia funkcje:

• podstawowe
• podrzędne
• zbędne

Przykładem może być lampka biurowa:

• funkcja podstawowa - oświetlenie roboczej powierzchni
• funkcja podrzędna - upiększenie pokoju
• funkcja zbędna - ogrzewanie powierzchni oświetlanej biurka

Kryteria projektowania wyrobów

Wyrób powinien być:

• funkcjonalny - powinien spełniać wyznaczone zadania, do jakich został stworzony
• atrakcyjny - powinien wyglądem spełniać preferencje klienta
• łatwy w obsłudze

Za jakość produktu odpowiada jakość projektu - powinny być w nim zawarte wymagania klienta/użytkownika. Planowanie wyrobu zawiera w dobie decyzje które dotyczą wprowadzenia na rynek nowych wyrobów oraz zmian w wytwarzanych już, jak i wycofania z rynku przestarzałych produktów. Planowanie ma na celu zapewnić, że dane przedsiębiorstwo będzie dostarczać na rynek oczekiwany produkt przez nabywców. Producent musi także ocenić popyt na wyrób. W momencie gdy go nie ma musi swoimi działaniami go wywołać o ile chce wprowadzić produkt innowacyjny. Bardzo ważna jest również współpraca z klientem celu poznania ich wymagań i upodobań.

Wymagania klienta można poznać za pomocą:

• wywiadu
• ankiety (drogą elektroniczną, telefoniczną, pocztową
• przeprowadzenia bezpośredniego wywiadu podczas obsługi klienta.

Program produkcyjny wyrobu

Pojęcie to, bierze pod uwagę rodzaj asortymentu jak również ilość wyprodukowanych usług, wyrobów, w danym okresie czasowym. Jego wielkość odnosi się przeważnie do roku i wyraża się ją za pomocą naturalnych mierników (kilogramy, metry, sztuki itp.). Program produkcyjny może być ustalany na podstawie prognoz zapotrzebowania bądź zamówień jakie otrzyma firma na dany wyrób. Zaleceniem jest by dany program był tworzony z dużą dokładnością - do tygodnia na okres trzech najbliższych miesięcy. Dlatego wszystkie plany zaopatrzeniowe, produkcyjne i montażowe są oparte na tym programie. Jest to główny powód dla którego musi być rzetelnie zrobiony i być przybliżony do rzeczywistego zapotrzebowania. Na dzień dzisiejszy udogodnieniem są programy komputerowe w których tworzy się takie programy produkcyjne tzw. MRP/ERP (planowanie materiałowych potrzeb/ planowanie zasobów przedsiębiorstwa)(R. Knosala, 2017).

Wyroby gotowe można finansować kapitałem obrotowym lub w przypadku wystarczającej ich płynności zadłużeniem bankowym.

Cechy charakterystyczne wyrobów gotowych:

• ich przeznaczeniem jest sprzedaż na rynku
• posiadanie ich odpowiedniej ilości jest gwarantem uniknięcia niedoborów
• w przypadku zakupów spontanicznych zwiększają sprzedaż

Wyroby — artykuły polecane

Rachunek kosztów docelowych — Jakość projektowana — Procedura rozwoju nowego produktu — Cykl życia produktu — Dojrzałość rynkowa — Planowanie sprzedaży — Kastomizacja — Rodzaje polityk cenowych — Strategia zbierania śmietanki

Bibliografia

• Antosz K., Stadnicka D. (2010), Doskonalenie procesu produkcji mieszadeł z wykorzystaniem mapowania strumienia wartości, Technologia i automatyzacja montażu, nr 4
• Bonham M (red.)., Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach, tom 4, Wydawnictwo prawnicze LexisNexis Sp. z o.o, International Gaap 2005, s. 81-83
• Brzeziński M. (2013), Organizacja produkcji w przedsiębiorstwie, Difin, Warszawa
• Dębska-Rup A. (1999), Rachunkowość kapitałowa spółek handlowych, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły biznesu, Kraków
• Knosala R. (red.) (2017), Inżynieria produkcji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kraszewska M. (2008) Wielopoziomowy system planowania produkcji na przykładzie wybranego przedsiębiorstwa Automatyka, Tom 12, Zeszyt 2
• Luty P. (2018) Kształtowanie wybranych mierników finansowych przez spółki przejmujące w okresie poprzedzającym połączenia jednostek gospodarczych. Analiza spółek sektora produkcyjnego Zeszyty teoretyczne rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), Zarząd Główny, Rada Naukowa, nr 96
• Olchowicz I. (2016), Podstawy rachunkowości. Wykład, Difin, Warszawa
• Pająk E., Klimkiewicz M., Kosieradzka A. (2014), Zarządzanie produkcją i usługami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Patterson R. (2002), Kompendium terminów z zakresu rachunkowości i finansów, Fundacja rozwoju rachunkowości w Polsce, Warszawa
• Waśniewski T., Gos W. (2002), Rachunkowość przedsiębiorstw, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa

Autor: Renata Sądelska, Małgorzata Wyczesana