Formy zatrudnienia: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (Czyszczenie tekstu) |
||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
'''Formy zatrudnienia''' - są to różnego rodzaju umowy ze stosunku pracy zawarte między pracownikiem, a pracodawcą. W polskim prawie wyróżnia się pracownicze formy zatrudnienia oraz niepracownicze formy zatrudnienia. | '''Formy zatrudnienia''' - są to różnego rodzaju umowy ze stosunku pracy zawarte między pracownikiem, a pracodawcą. W polskim prawie wyróżnia się pracownicze formy zatrudnienia oraz niepracownicze formy zatrudnienia. | ||
== Pracownicze formy zatrudnienia == | ==Pracownicze formy zatrudnienia== | ||
Polegają one na zatrudnieniu w ramach stosunku pracy. "Podlegają one przepisom kodeksu pracy oraz innym przepisom regulującym kwestie prawa pracy. | Polegają one na zatrudnieniu w ramach stosunku pracy. "Podlegają one przepisom kodeksu pracy oraz innym przepisom regulującym kwestie prawa pracy".<ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 147 </ref> Wyróżniamy umowy pracownicze takie jak np. | ||
* "na czas określony, | * "na czas określony, | ||
* na czas nieokreślony, | * na czas nieokreślony, | ||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
* wybór, | * wybór, | ||
* mianowanie, | * mianowanie, | ||
* spółdzielcza [[umowa]] o pracę. | * spółdzielcza [[umowa]] o pracę".<ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 149 </ref> | ||
<google>t</google> | <google>t</google> | ||
== Niepracownicze formy zatrudnienia == | ==Niepracownicze formy zatrudnienia== | ||
Niepracownicze formy zatrudnienia polegają na zatrudnieniu na podstawie umów prawa cywilnego lub prawa handlowego. Do nich możemy zaliczyć między innymi: | Niepracownicze formy zatrudnienia polegają na zatrudnieniu na podstawie umów prawa cywilnego lub prawa handlowego. Do nich możemy zaliczyć między innymi: | ||
* "umowę zlecenie, | * "umowę zlecenie, | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
* umowę o pracę nakładczą, | * umowę o pracę nakładczą, | ||
* umowę o [[zarządzanie]], | * umowę o [[zarządzanie]], | ||
* samozatrudnienie. | * samozatrudnienie".<ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 149 </ref> | ||
== Rodzaje form zatrudnienia == | ==Rodzaje form zatrudnienia== | ||
'''[[Umowa o pracę]]''' - regulowana jest przez przepisy Kodeksu Pracy. Są tu dwie strony umowy, a mianowicie [[pracownik]] i [[pracodawca]]. Pracownik w umowie o pracę “zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. <ref> Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo [[Wiedza]] i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 3 </ref>Natomiast pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia wynagrodzenia zatrudnionemu pracownikowi. Możemy wyróżnić umowę o pracę: | |||
'''[[Umowa o pracę]]'''- regulowana jest przez przepisy Kodeksu Pracy. Są tu dwie strony umowy, a mianowicie [[pracownik]] i [[pracodawca]]. Pracownik w umowie o pracę “zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. <ref> Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia- konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo [[Wiedza]] i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 3 </ref>Natomiast pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia wynagrodzenia zatrudnionemu pracownikowi. Możemy wyróżnić umowę o pracę: | |||
* na czas nieokreślony | * na czas nieokreślony | ||
* na czas określony | * na czas określony | ||
* na czas wykonywania określonej pracy. | * na czas wykonywania określonej pracy. | ||
'''[[Umowa zlecenie]]'''- w tej umowie zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej w określonym terminie dla zleceniodawcy. Zazwyczaj tego typu umowy stosuje się do umów o świadczenie różnego rodzaju usług. Trzeba pamiętać, że w w umowie zlecenie, zleceniodawca winien opłacić [[składki ZUS]] i [[ubezpieczenie]] zdrowotne. <ref> Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 172-173 </ref> | '''[[Umowa zlecenie]]''' - w tej umowie zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej w określonym terminie dla zleceniodawcy. Zazwyczaj tego typu umowy stosuje się do umów o świadczenie różnego rodzaju usług. Trzeba pamiętać, że w w umowie zlecenie, zleceniodawca winien opłacić [[składki ZUS]] i [[ubezpieczenie]] zdrowotne. <ref> Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 172-173 </ref> | ||
'''[[Umowa agencji]]'''- są tutaj dwie strony umowy: [[agent]] i zleceniodawca. Agent, czyli osoba przyjmująca zlecenie obarcza się do stałego pośredniczenia w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa za świadczenie pieniężne przy zawieraniu umów z klientami na rzecz zleceniodawcy. Agent dostaje [[wynagrodzenie]] za pozytywny [[wynik]] swojej pracy. <ref> Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia- konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 6 </ref> | '''[[Umowa agencji]]''' - są tutaj dwie strony umowy: [[agent]] i zleceniodawca. Agent, czyli osoba przyjmująca zlecenie obarcza się do stałego pośredniczenia w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa za świadczenie pieniężne przy zawieraniu umów z klientami na rzecz zleceniodawcy. Agent dostaje [[wynagrodzenie]] za pozytywny [[wynik]] swojej pracy. <ref> Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 6 </ref> | ||
'''[[Umowa o dzieło]]'''- podlega ona przepisom Kodeksu Cywilnego w art. 627-646. Przedmiotem tej umowy jest dzieło materialne lub niematerialne. Ma ona charakter jednorazowy, ponieważ jest umową rezultatu. <ref> Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 173-174</ref> | '''[[Umowa o dzieło]]''' - podlega ona przepisom Kodeksu Cywilnego w art. 627-646. Przedmiotem tej umowy jest dzieło materialne lub niematerialne. Ma ona charakter jednorazowy, ponieważ jest umową rezultatu. <ref> Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 173-174</ref> | ||
'''[[Kontrakt]] menadżerski'''- inaczej zwany '''umową o zarządzanie''' lub '''kontraktem kierowniczym'''. Ten rodzaj umowy nie został uregulowany ani przepisami Kodeksu Pracy, ani też przepisami Kodeksu Cywilnego. Umowa ta funkcjonuje jednak w obrocie gospodarczym. Na jej mocy [[właściciel]] powierza menadżerowi zarządzanie całym przedsiębiorstwem lub dowolną częścią przedsiębiorstwa. <ref> Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia- konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 7 </ref> | '''[[Kontrakt]] menadżerski''' - inaczej zwany '''umową o zarządzanie''' lub '''kontraktem kierowniczym'''. Ten rodzaj umowy nie został uregulowany ani przepisami Kodeksu Pracy, ani też przepisami Kodeksu Cywilnego. Umowa ta funkcjonuje jednak w obrocie gospodarczym. Na jej mocy [[właściciel]] powierza menadżerowi zarządzanie całym przedsiębiorstwem lub dowolną częścią przedsiębiorstwa. <ref> Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 7 </ref> | ||
'''Samozatrudnienie'''- jest formą wykonywania pracy zleconej na rzecz pracodawcy, który wcześniej zatrudniał pracownika, ale w wyniku zmian organizacyjnych doszło do usamodzielnienia się pracowników. Umowa samozatrudnienia dla osoby, która wykonuje usługę, ma charakter profesjonalny, czyli świadczenia wykonywane są w zakresie prowadzonej działalności. <ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 176-177 </ref> | '''Samozatrudnienie''' - jest formą wykonywania pracy zleconej na rzecz pracodawcy, który wcześniej zatrudniał pracownika, ale w wyniku zmian organizacyjnych doszło do usamodzielnienia się pracowników. Umowa samozatrudnienia dla osoby, która wykonuje usługę, ma charakter profesjonalny, czyli świadczenia wykonywane są w zakresie prowadzonej działalności. <ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 176-177 </ref> | ||
== Modele zatrudnienia == | ==Modele zatrudnienia== | ||
* '''stały''' - oparty jest on na umowach na czas nieokreślony. Jest też najbardziej kosztownym modelem zatrudnienia dla pracodawcy, ponieważ ponosi on [[koszty]] takie jak: rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń pracowniczych, świadczeń i wynagrodzeń, zwolnień od strony pracodawcy. | * '''stały''' - oparty jest on na umowach na czas nieokreślony. Jest też najbardziej kosztownym modelem zatrudnienia dla pracodawcy, ponieważ ponosi on [[koszty]] takie jak: rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń pracowniczych, świadczeń i wynagrodzeń, zwolnień od strony pracodawcy. | ||
* '''zmienny'''- uwzględnia on niestabilność gospodarczą i popytową, które ciągle się zmieniają. [[Model]] ten zakłada [[elastyczność]] funkcjonalną, ilościową i czasową. | * '''zmienny''' - uwzględnia on niestabilność gospodarczą i popytową, które ciągle się zmieniają. [[Model]] ten zakłada [[elastyczność]] funkcjonalną, ilościową i czasową. | ||
* '''mieszany'''- są tu pracownicy stali i tymczasowi.<ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 150-151 </ref> | * '''mieszany''' - są tu pracownicy stali i tymczasowi.<ref> Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 150-151 </ref> | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| Linia 64: | Linia 63: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Baron-Wiaterek M. (2008) [https://delibra.bg.polsl.pl/Content/27252/BCPS_30961_-_Organizacja-zatrudni_0000.pdf ''Organizacja zatrudnienia tymczasowego i telepracy- warunki i cechy charakterystyczne''] Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania, Katedra Administracji i Prawa, Gliwice | * Baron-Wiaterek M. (2008) [https://delibra.bg.polsl.pl/Content/27252/BCPS_30961_-_Organizacja-zatrudni_0000.pdf ''Organizacja zatrudnienia tymczasowego i telepracy - warunki i cechy charakterystyczne''] Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania, Katedra Administracji i Prawa, Gliwice | ||
* Brezka A. (2012) [https://wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip28-2012/SiP-28-97.pdf ''Nietypowe formy zatrudnienia w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej''], Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 28, Uniwersytet Szczeciński | * Brezka A. (2012) [https://wneiz.pl/nauka_wneiz/sip/sip28-2012/SiP-28-97.pdf ''Nietypowe formy zatrudnienia w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej''], Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 28, Uniwersytet Szczeciński | ||
* Grzonka L. (2013) ''Alternatywne formy zatrudnienia z wzorami umów i pism'', Polskie Wydawnictwo Prawnicze, Poznań | * Grzonka L. (2013) ''Alternatywne formy zatrudnienia z wzorami umów i pism'', Polskie Wydawnictwo Prawnicze, Poznań | ||
* Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia- konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa | * Jędrzejewska M. (2012) ''Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe'', Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa | ||
* Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń | * Myjak T. (2011) ''Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne'', Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń | ||
* Szulz B. (2013) [https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/2279/document%281%29.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Telepraca - nowoczesna, elastyczna forma zatrudnienia i organizacji pracy. Szansa czy zagrożenie?''], Repozytorium UR | * Szulz B. (2013) [https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/2279/document%281%29.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Telepraca - nowoczesna, elastyczna forma zatrudnienia i organizacji pracy. Szansa czy zagrożenie?''], Repozytorium UR | ||
Wersja z 13:23, 2 lis 2023
| Formy zatrudnienia |
|---|
| Polecane artykuły |
Formy zatrudnienia - są to różnego rodzaju umowy ze stosunku pracy zawarte między pracownikiem, a pracodawcą. W polskim prawie wyróżnia się pracownicze formy zatrudnienia oraz niepracownicze formy zatrudnienia.
Pracownicze formy zatrudnienia
Polegają one na zatrudnieniu w ramach stosunku pracy. "Podlegają one przepisom kodeksu pracy oraz innym przepisom regulującym kwestie prawa pracy".[1] Wyróżniamy umowy pracownicze takie jak np.
- "na czas określony,
- na czas nieokreślony,
- na okres próbny,
- na czas wykonania określonej pracy,
- powołanie,
- wybór,
- mianowanie,
- spółdzielcza umowa o pracę".[2]
Niepracownicze formy zatrudnienia
Niepracownicze formy zatrudnienia polegają na zatrudnieniu na podstawie umów prawa cywilnego lub prawa handlowego. Do nich możemy zaliczyć między innymi:
- "umowę zlecenie,
- umowę o dzieło,
- umowę agencyjną,
- umowę o pracę nakładczą,
- umowę o zarządzanie,
- samozatrudnienie".[3]
Rodzaje form zatrudnienia
Umowa o pracę - regulowana jest przez przepisy Kodeksu Pracy. Są tu dwie strony umowy, a mianowicie pracownik i pracodawca. Pracownik w umowie o pracę “zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. [4]Natomiast pracodawca zobowiązuje się do wypłacenia wynagrodzenia zatrudnionemu pracownikowi. Możemy wyróżnić umowę o pracę:
- na czas nieokreślony
- na czas określony
- na czas wykonywania określonej pracy.
Umowa zlecenie - w tej umowie zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej w określonym terminie dla zleceniodawcy. Zazwyczaj tego typu umowy stosuje się do umów o świadczenie różnego rodzaju usług. Trzeba pamiętać, że w w umowie zlecenie, zleceniodawca winien opłacić składki ZUS i ubezpieczenie zdrowotne. [5]
Umowa agencji - są tutaj dwie strony umowy: agent i zleceniodawca. Agent, czyli osoba przyjmująca zlecenie obarcza się do stałego pośredniczenia w ramach działalności własnego przedsiębiorstwa za świadczenie pieniężne przy zawieraniu umów z klientami na rzecz zleceniodawcy. Agent dostaje wynagrodzenie za pozytywny wynik swojej pracy. [6]
Umowa o dzieło - podlega ona przepisom Kodeksu Cywilnego w art. 627-646. Przedmiotem tej umowy jest dzieło materialne lub niematerialne. Ma ona charakter jednorazowy, ponieważ jest umową rezultatu. [7]
Kontrakt menadżerski - inaczej zwany umową o zarządzanie lub kontraktem kierowniczym. Ten rodzaj umowy nie został uregulowany ani przepisami Kodeksu Pracy, ani też przepisami Kodeksu Cywilnego. Umowa ta funkcjonuje jednak w obrocie gospodarczym. Na jej mocy właściciel powierza menadżerowi zarządzanie całym przedsiębiorstwem lub dowolną częścią przedsiębiorstwa. [8]
Samozatrudnienie - jest formą wykonywania pracy zleconej na rzecz pracodawcy, który wcześniej zatrudniał pracownika, ale w wyniku zmian organizacyjnych doszło do usamodzielnienia się pracowników. Umowa samozatrudnienia dla osoby, która wykonuje usługę, ma charakter profesjonalny, czyli świadczenia wykonywane są w zakresie prowadzonej działalności. [9]
Modele zatrudnienia
- stały - oparty jest on na umowach na czas nieokreślony. Jest też najbardziej kosztownym modelem zatrudnienia dla pracodawcy, ponieważ ponosi on koszty takie jak: rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń pracowniczych, świadczeń i wynagrodzeń, zwolnień od strony pracodawcy.
- zmienny - uwzględnia on niestabilność gospodarczą i popytową, które ciągle się zmieniają. Model ten zakłada elastyczność funkcjonalną, ilościową i czasową.
- mieszany - są tu pracownicy stali i tymczasowi.[10]
Przypisy
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 147
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 149
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 149
- ↑ Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 3
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 172-173
- ↑ Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 6
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 173-174
- ↑ Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa, s. 7
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 176-177
- ↑ Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 150-151
Bibliografia
- Baron-Wiaterek M. (2008) Organizacja zatrudnienia tymczasowego i telepracy - warunki i cechy charakterystyczne Politechnika Śląska, Wydział Organizacji i Zarządzania, Katedra Administracji i Prawa, Gliwice
- Brezka A. (2012) Nietypowe formy zatrudnienia w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 28, Uniwersytet Szczeciński
- Grzonka L. (2013) Alternatywne formy zatrudnienia z wzorami umów i pism, Polskie Wydawnictwo Prawnicze, Poznań
- Jędrzejewska M. (2012) Różne formy zatrudnienia - konsekwencje składkowe, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa
- Myjak T. (2011) Wpływ formy zatrudnienia na zachowania organizacyjne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń
- Szulz B. (2013) Telepraca - nowoczesna, elastyczna forma zatrudnienia i organizacji pracy. Szansa czy zagrożenie?, Repozytorium UR
- Wiśniewski J. (2010) Różnorodne formy zatrudnienia, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń
Autor: Małgorzata Sołtys
