Epłatności

Aby systemy epłatności mogły być stosowane, powinny spełniać następujące warunki:

• być bezpieczne - to sprawa oczywista, nikt nie chce zostać oszukany i stracić swoich pieniędzy
• zapewniać anonimowość - użytkownicy cenią sobie to, aby nikt niepowołany nie wiedział co i za ile kupują
• być łatwo rozszerzalne - wymaganie to jest niezwykle istotne, jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że społeczność internetowa liczy miliony użytkowników i ta liczba cały czas wzrasta.

Wszystkie obecnie proponowane systemy płatności możemy podzielić na cztery grupy: (Wielki J., 2000)

• systemy oparte na użyciu inteligentnych kart płatniczych (smart card based systems). Karty te mają wbudowany mikroprocesor, który przechowuje dane na temat ilości pieniędzy posiadanych na karcie
• systemy oparte na użyciu kart kredytowych (credit card-based systems). Podstawą działania tych systemów jest zapewnienie bezpiecznej i efektywnej metody przesyłania informacji o karcie.
• systemy oparte na użyciu pieniędzy elektronicznych (digitized e-casch systems). Systemy te działają w oparciu o przesyłanie, w zakodowanej formie, swego rodzaju cyfrowych "żetonów" będących odpowiednikami kwot pieniężnych.
• systemy clearingowe (payment clearing systems). W tym wypadku kupujący i sprzedający korzysta przy wymianie informacji z pomocy trzeciej strony (payment clearer) dokonującą ich odpowiedniej weryfikacji.

TL;DR

Artykuł omawia różne formy płatności w Internecie, takie jak przelewy internetowe, płatności kartami płatniczymi, płatności przy użyciu portfeli internetowych oraz płatności gotówkowe. Omawia również działalność integratorów płatności, którzy pomagają sklepom internetowym w przyjmowaniu płatności i przekierowują klientów na witrynę płatności.

Formy płatności w Internecie

Najpowszechniejsze formy płatności w Internecie to:

• przelewy internetowe
• płatności przy pomocy kart płatniczych
• płatności wykorzystujące portfele internetowe
• gotówkowe płatności w Internecie.

Przelewy internetowe - polecenie przelewu dotyczy pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych. Polegają one na tym, że kupujący wydaje dyspozycje swojemu bankowi na przelanie określonej kwoty na inny rachunek bankowy. Księgowanie przez bank odbywa się bardzo szybko - najczęściej trwa to nie dłużej niż 24 godziny. Przelewy te realizują się w drodze teletransmisji, a w "drodze" pieniędzy z jednego do drugiego banku pośredniczy Krajowa Izba Rozliczeniowa. Forma przelewów internetowych jest szybka, tania, sprawna i bezpieczna. Jedynym warunkiem korzystania z tej formy jest posiadanie internetowego konta bankowego oraz oczywiście dostęp do internetu. Dokładne opłaty za przelew są zależne od konkretnego banku - nie mniej jednak są to albo koszty symboliczne, albo żadne. Coraz więcej banków umożliwia bezpłatne korzystanie z możliwości wykonywania przelewów on-line. Warto zaznaczyć omawiając przelewy internetowe, że posiadają one pewne ograniczenie - aby przyjmować przelewy innych walut należy posiadać konto walutowe. Również przelewy zagraniczne niestety charakteryzują się stosunkowo wysokim kosztem i dłuższym niż standardowo czasem oczekiwania na jego dostarczenie do odbiorcy.

Płatności przy pomocy kart płatniczych - umożliwiają dostęp w formie on-line do pieniędzy posiadanych na bankowym koncie. Do niedawna karta płatnicza umożliwiała przede wszystkim wybierania gotówki z bankomatu czy płatność w sklepach. Obecnie płatności kartą możliwe są także w sieci. Aby ich dokonać trzeba podać określone dane karty w specjalnym formularzu dostępnym on-line. Następuje autoryzacja karty, obciążenie jej wybraną kwotą oraz "transport" kwoty do odbiorcy. Transakcje dokonywane w ten sposób są bardzo szybkie, ale nierzadko wiążą się z dodatkowymi opłatami w formie określonej prowizji. Bezpieczeństwo tej formy płatności w Internecie nadzorowane jest przez centra rozliczeniowe, które dokonują autoryzacji transakcji. Nie mniej jednak istnieje też pewne ryzyko w kwestii bezpieczeństwa - sprzedawca musi liczyć się z tym, że karta może być kradziona i dane nie są podawane przez faktycznego jej właściciela. W Polsce nie jest to wyjątkowo popularna metoda dokonywania transakcji, nie mniej jednak w niektórych krajach przekonała już do siebie swoich użytkowników.

Płatności wykorzystujące portfele internetowe - korzystanie z takiej formy płatności w Internecie warunkowane jest pewnymi czynnościami - należy zarejestrować się w określonym systemie, zakładając wirtualny portfel oraz zasilić konto w swoim e-portfelu (na przykład poprzez przelew bankowy lub SMS Premium). W takiej transakcji sprzedawca otrzymuje pieniądze bardzo szybko - praktycznie automatycznie po ich wysłaniu. W Polsce nie jest to popularna forma płatności, w dużej mierze dlatego, że wiele sklepów jeszcze nie udostępnia kupującym tej formy płatności. Dodatkową zaletą płatności poprzez portfele internetowe jest fakt, że umożliwiają przesyłanie pieniędzy w różnych walutach.

Płatności gotówkowe w Internecie - wbrew pozorom możliwe jest płacenie gotówką w Internecie. Przykładem takich transakcji jest chociażby przelew w stacjonarnej siedzibie określonego banku czy też płatność na poczcie wykorzystująca blankiet pocztowy (Keller K., 2004)

Integratorzy płatności

Działalność integratorów płatności została uregulowana w ramach Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. Przed uchwaleniem Ustawy, większość tego typu podmiotów funkcjonowała jako agenci rozliczeniowi. Obecnie integratorzy płatności mogą działać na obszarze Unii Europejskiej jako instytucje płatnicze. Zgodnie z ustawą o usługach płatniczych, żeby świadczyć usługi płatnicze w charakterze krajowej instytucji płatniczej trzeba być osobą prawną i uzyskać zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie tego typu działalności. Instytucje płatnicze muszą posiadać odpowiedni kapitał i objęte są stałym nadzorem Komisji. Głównym obszarem działania instytucji płatniczej jest świadczenie usług płatniczych, które rozumiane są jako: przyjmowanie wpłat i dokonywanie wypłat gotówki, wykonywanie transakcji płatniczych przy użyciu polecenia zapłaty, karty płatniczej oraz polecenia przelewu, wydawanie instrumentów płatniczych, transfer środków pieniężnych pomiędzy rachunkami bankowymi, świadczenie usługi przekazu pieniężnego. Zgodnie z regulacjami wprowadzonymi przez ustawę instytucja płatnicza może wykonywać większość funkcji związanych z płatnościami, które wcześniej wykonywane były przez banki. Instytucje płatnicze są stale monitorowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, która w przypadku stwierdzenia istnienia nieprawidłowości może nałożyć karę pieniężną lub cofnąć licencję. Warto podkreślić, iż instytucje płatnicze mogą świadczyć usługi za pośrednictwem agentów, na podstawie umowy pisemnej z innym przedsiębiorcą lub oddziałem. Uzyskane zezwolenie pozwala na prowadzenie działalności na terenie całego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Model współpracy sklepu internetowego z integratorem płatności jest stosunkowo prosty. W pierwszej kolejności podpisywana jest umowa ramowa. Następnie sprzedawca integruje swoją witrynę z systemem informatycznym integratora. Dzięki połączeniu systemów jeden dostawca usług płatniczych oferuje użytkownikom wybór spośród wielu metod płatności. Klient sklepu internetowego po dokonaniu zakupu i wyborze metody płatności automatycznie przenoszony jest na witrynę integratora płatności. Następnie niezbędne jest uzupełnienie danych do prawidłowego przeprowadzenia transakcji. Po pozytywnym procesie autoryzacji i potwierdzeniu przeprowadzenia płatności następuje powrót na witrynę sprzedawcy, który otrzymuje od integratora informacje o dokonaniu płatności przez klienta. Środki pieniężne trafiają na konto sklepu internetowego po kilku dniach. Model rozliczeniowy z reguły opiera się na prowizji od transakcji (Kunkowski J. 2013)

Epłatności — artykuły polecane

Forma płatności — BLIK — Bankowość internetowa — Instrument płatniczy — Mobilny portfel — Ebanking — Karta magnetyczna — Płatność — Karta kredytowa

Bibliografia

• Keller K. (2004), Internetowe systemy płatności dostępne w Polsce, Inspired by Internet, Poznań
• Klimontowicz M. (2013), Determinanty rozwoju płatności mobilnych w Polsce i na świecie, Annales H - Oeconomia
• Kunkowski J. (2013), Rola i zadania integratorów płatności w polskim e-handlu, Copernican Journal of Finance & Accounting, nr 2
• Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych Dz.U. 2011 nr 199 poz. 1175
• Wielki J. (2000), Elektroniczny marketing poprzez Internet, PWN, Warszawa

Autor: Elżbieta Małysiak