SORBNET

SORBNET system międzybankowych rozliczeń wysokokwotowych.

• Uruchomiony w kwietniu 1993 roku przez Narodowy Bank Polski (NBP) o pierwotnej nazwie SORB.
• W roku 1996 nastąpiło wprowadzenie nowej wersji systemu RTGS (Real Time Gross Settlement) jako SORBNET (System Obsługi Rachunków Bankowych). Najważniejszą zmianą jaka została wprowadzona, jest możliwość składania zleceń drogą elektroniczną w czasie rzeczywistym, bez konieczności oczekiwania na sesje, a nie jak dotychczas w formie papierowej lub przy użyciu dyskietki, był to duży przełom w polskiej bankowości.
• Od 2005 roku dodatkowo wprowadzono możliwość dokonywania transakcji nominowanych w euro, za pomocą systemu SORBNET-EURO działającego analogicznie do SORBNETu, działał do końca grudnia 2011 roku. Aby transakcje mogły być realizowane, system został powiązany z platformą Europejskiego Banku Centralnego.
• W roku 2013 wyszła udoskonalona wersja systemu pod nazwą SORBNET2. Zgodnie z danymi z dnia 30 listopada 2017 roku w systemie uczestniczyło 45 banków komercyjnych, Narodowy Bank Polski, Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR), Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) oraz Izba Rozliczeniowa KDPW CCP. System działa od poniedziałku do piątku od 7:30 do 18:00 jeżeli chodzi o zlecenia międzybankowe, dla klientów maksymalnie do 16:15. Pieniądze w ciągu godziny mogą trafić do odbiorcy, konieczne jest jednak dokonanie opłaty za przelew środków. Po wprowadzeniu zlecenia do systemu nie ma możliwości wycofania się z transakcji zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Zalety i korzyści wynikające z korzystania z systemu Sorbnet

System Sorbnet oferuje wiele zalet i korzyści dla banków oraz ich klientów. Przede wszystkim, jedną z najważniejszych zalet jest szybkość i natychmiastowość rozliczeń. Dzięki temu, transakcje są przetwarzane niemalże w czasie rzeczywistym, co przyspiesza cały proces płatności i uniezależnia go od tradycyjnych godzin pracy banków. Kolejną istotną korzyścią jest bezpieczeństwo i poufność transakcji. System Sorbnet zapewnia wysoki poziom ochrony danych oraz kontrolę nad transakcjami, co daje klientom pewność, że ich środki są przekazywane bezpiecznie i poufnie. System Sorbnet umożliwia także przeprowadzanie transakcji w różnych walutach. To oznacza, że banki i ich klienci mają możliwość dokonywania płatności w euro, dolarach czy innych walutach obcych. Jest to szczególnie ważne dla firm prowadzących transakcje zagraniczne, które mogą uniknąć konieczności korzystania z innych systemów płatności. Kolejną korzyścią jest redukcja kosztów operacyjnych związanych z rozliczeniami. System Sorbnet automatyzuje procesy rozliczeniowe, eliminując błędy ludzkie i minimalizując koszty związane z przetwarzaniem płatności. Dzięki temu, banki mogą zaoszczędzić czas i środki, które mogą przeznaczyć na inne cele.

Real Time Gross Settlement (RTGS)

Real Time Gross Settlement, znany również jako RTGS, to technologia, która jest wykorzystywana w systemie Sorbnet do przetwarzania transakcji międzybankowych. RTGS charakteryzuje się natychmiastowym rozliczaniem transakcji, co oznacza, że środki są przekazywane niemalże w czasie rzeczywistym. Jedną z głównych zalet RTGS jest możliwość natychmiastowego rozliczania transakcji, co minimalizuje ryzyko wystąpienia opóźnień czy problemów płatniczych. Ponadto, RTGS zapewnia bezpieczeństwo i nieodwracalność transakcji, co jest szczególnie ważne dla transakcji wysokokwotowych. Porównując RTGS z innymi systemami rozliczeniowymi, takimi jak Elixir, RTGS wyróżnia się swoją szybkością i nieodwracalnością transakcji. W przypadku Elixir, transakcje są przetwarzane zbiorczo w określonych interwałach czasowych, co może prowadzić do pewnego opóźnienia w rozliczeniach. Proces przetwarzania transakcji w systemie RTGS polega na natychmiastowym przekazywaniu środków między bankami. Bezpieczeństwo transakcji jest zapewnione poprzez zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń i kontroli.

Transakcje w euro

System Sorbnet umożliwia przeprowadzanie transakcji w euro. Jest to szczególnie ważne dla firm i klientów, którzy prowadzą transakcje zagraniczne lub mają konieczność dokonywania płatności w innej walucie. Przeprowadzanie transakcji w euro w systemie Sorbnet jest możliwe dzięki integracji z europejskim systemem płatności. Aby przeprowadzić transakcję w euro, banki i ich klienci muszą przestrzegać określonych procedur i zasad. Wymagania techniczne i organizacyjne dla banków obsługujących transakcje w euro są określone przez Narodowy Bank Polski, aby zagwarantować prawidłowe i bezproblemowe przetwarzanie płatności. Korzyści wynikające z możliwości dokonywania transakcji w euro są liczne. Przede wszystkim, umożliwia to uniknięcie konieczności korzystania z innych systemów płatności i przewalutowywania środków. Ponadto, transakcje w euro mogą być tańsze i bardziej efektywne, szczególnie dla firm prowadzących działalność międzynarodową. Monitoring i raportowanie transakcji w euro w systemie Sorbnet są również dostępne, co pozwala bankom i ich klientom na kontrolę i analizę przeprowadzonych płatności.

System Elixir

System Elixir jest jednym z systemów płatności w Polsce, który różni się od systemu Sorbnet. Elixir jest wykorzystywany głównie do przetwarzania płatności zbiorczych w złotych polskich. Liczba zleceń realizowanych przez systemy Elixir i Sorbnet w określonym czasie może się różnić ze względu na ich różne zastosowania. Elixir jest bardziej skoncentrowany na przetwarzaniu płatności zbiorczych, podczas gdy Sorbnet umożliwia natychmiastowe rozliczanie transakcji międzybankowych. System Elixir wpływa na rozwój rynku płatności w Polsce poprzez umożliwienie przetwarzania dużych ilości płatności zbiorczych. Dzięki temu, firmy i klienci mają możliwość dokonywania płatności w sposób bardziej efektywny i wygodny. Przewaga systemu Elixir w porównaniu do Sorbnet wynika głównie z możliwości przetwarzania płatności zbiorczych. Dla firm i klientów, którzy mają duże ilości płatności do przetworzenia, Elixir może być bardziej odpowiednim rozwiązaniem. Jednak dla transakcji międzybankowych i natychmiastowego rozliczania płatności, Sorbnet oferuje lepsze możliwości.

Godziny działania systemu Sorbnet

System Sorbnet działa w określonych godzinach, zarówno dla zleceń międzybankowych, jak i dla klientów. Codzienne godziny działania systemu są określone przez Narodowy Bank Polski. Dla zleceń międzybankowych, system Sorbnet jest dostępny w wyznaczonych godzinach, które umożliwiają przetwarzanie płatności między bankami. Godziny te są dostosowane do potrzeb banków i zapewniają płynne funkcjonowanie systemu. Dla klientów indywidualnych i firm, godziny działania systemu Sorbnet są również określone. To oznacza, że klienci mogą dokonywać płatności w określonym przedziale czasowym, który jest dostępny w systemie. Czas potrzebny na przetworzenie zleceń w systemie Sorbnet jest zależny od różnych czynników, takich jak obciążenie systemu i rodzaj transakcji. Jednak system Sorbnet dąży do jak najszybszego przetwarzania płatności, aby zapewnić natychmiastowe rozliczanie transakcji. Planowane rozszerzenie godzin działania systemu Sorbnet ma na celu umożliwienie bankom i ich klientom korzystania z systemu w bardziej elastyczny sposób. To oznacza, że w przyszłości system Sorbnet może być dostępny przez całą dobę, co z pewnością przyczyni się do jeszcze większej efektywności procesów płatności.

Transakcje wysokokwotowe

Transakcje wysokokwotowe to transakcje, które obejmują duże kwoty pieniężne. W systemie Sorbnet istnieje możliwość przeprowadzania takich transakcji, co jest szczególnie ważne dla firm i klientów, którzy mają konieczność dokonywania płatności o dużych wartościach. Istnieje wiele zalet związanych z przeprowadzaniem transakcji wysokokwotowych w systemie Sorbnet. Przede wszystkim, system Sorbnet zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa i poufności transakcji, co jest szczególnie ważne dla dużych płatności. Ponadto, transakcje wysokokwotowe mogą być przetwarzane w sposób natychmiastowy, co minimalizuje ryzyko opóźnień i problemów płatniczych. Przy przeprowadzaniu transakcji wysokokwotowych, istnieją pewne procedury i zasady, które muszą być przestrzegane. Banki i ich klienci muszą spełniać określone wymagania dotyczące weryfikacji tożsamości i autoryzacji płatności. Dodatkowo, banki mają obowiązek monitorowania i raportowania transakcji wysokokwotowych w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa. System Sorbnet zapewnia odpowiednie zabezpieczenia i kontrole, aby zapewnić bezpieczeństwo i poufność transakcji wysokokwotowych. Dzięki temu, firmy i klienci mogą mieć pewność, że ich duże płatności są przekazywane w sposób bezpieczny i nieodwracalny.

Zlecenia elektroniczne

Zlecenia elektroniczne są coraz bardziej popularne w systemie Sorbnet. Korzystanie z zleceń elektronicznych ma wiele korzyści i ułatwień dla banków i ich klientów. Przede wszystkim, korzyścią wynikającą z korzystania z zleceń elektronicznych jest ich łatwość i wygoda. Zlecenia elektroniczne mogą być składane za pomocą systemu online, co eliminuje potrzebę fizycznego dostarczania dokumentów czy wizyt w banku. To oszczędza czas i środki zarówno dla banków, jak i ich klientów. Procedury składania zleceń elektronicznych są dostosowane do wytycznych Narodowego Banku Polskiego. Banki muszą zapewnić odpowiednie zabezpieczenia i kontrole, aby zapobiec nieautoryzowanemu dostępowi do zleceń. Automatyzacja procesu składania i przetwarzania zleceń elektronicznych jest jedną z głównych zalet tego rozwiązania. Dzięki temu, banki mogą zautomatyzować cały proces płatności i uniknąć błędów ludzkich. Zabezpieczenia i kontrole związane z zleceniami elektronicznymi są ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa i poufności transakcji. Banki muszą stosować odpowiednie zabezpieczenia techniczne, takie jak szyfrowanie danych i autoryzację dostępu. Możliwości monitorowania i raportowania zleceń elektronicznych w systemie Sorbnet są dostępne, co umożliwia bankom i ich klientom kontrolę nad przeprowadzonymi płatnościami. Banki mają możliwość generowania raportów i analizowania danych w celu monitorowania i oceny efektywności zleceń elektronicznych.

SORBNET — artykuły polecane

ELIXIR — Przelew — Karta magnetyczna — Forma płatności — BLIK — Bankomat — Terminal POS — Epłatności — Krajowa Izba Rozliczeniowa

Bibliografia

• Górka J. (2013), Ryzyko w systemie płatniczym, Problemy Zarządzania, Wydział Zarządzania UW, Warszawa, nr 2
• Świerdza A. (2007), Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami płatniczymi innych krajów Unii Europejskiej, Materiały i Studia, Zeszyt nr 222
• Żukowska H., Żukowski M. (red.) (2013), Obrót bezgotówkowy w Polsce, Wydawnictwo KUL, Lublin

Autor: Sylwia Tokarz