Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym

Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym towarów (CMR) została sporządzona w Genewie dnia 19 maja 1956 r. Stworzono ją, aby ujednolicić stosunki umowy międzynarodowego przewozu drogowego towarów. Głównie chodziło o używane dokumenty do przewozu towarów oraz o odpowiedzialność przewoźnika (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238)

Państwo Polskie podpisało konwencję o międzynarodowym przewozie drogowym, dnia 19 maja 1956 r. i złożyła stosowną notę ratyfikacyjną w dniu 13 czerwca 1962 r. Od tego dnia Polska jest związana treścią konwencji CMR. (Wesołowski K., 2013)

Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym ma charakter kontynentalny, jest wielostronną konwencją międzynarodową, posiada merytoryczne (materialnoprawne i nieliczne procesowe) normy cywilnoprawne, ujednolica umowę międzynarodowego przewozu drogowego towarów (Wesołowski K., 2013)

Konwencja CMR czyli konwencja o międzynarodowym przewozie jest międzynarodowym aktem prawnym. Podstawą tego aktu jest list przewozowy CMR, sporządzono w go w trzech egzemplarzach. Są one podpisane przez nadawcę i przewoźnika, podpisy mogą być zastąpione pieczątką lub mogą być wydrukowane, ale tylko wtedy, jeśli w danym kraju ustawy na to pozwalają. Pierwsza kopia listu wręczana jest nadawcy, druga jest przy przesyłce, a trzecią ma przewoźnik. Czasami zdarza się, że wystawiana jest czwarta kopia zwana czarną kopią i powstaje w celu statystycznym. Jeśli przewożony towar ma być przeładowywane na różne pojazdy albo jeśli są to różne rodzaje produktów lub inne partie, przewoźnik/nadawca może wymagać wystawienia tylu listów, ile będzie przeładunków lub ile rodzajów partii produktu znajdzie się w zamówieniu (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238, Rozdział III, Art. 5)

TL;DR

Konwencja CMR to umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów, ujednolica stosunki umowy między państwami. List przewozowy CMR jest podstawą umowy, a przewoźnik odpowiada za zaginięcie, uszkodzenia i opóźnienia towaru. Konwencja nie obejmuje transportu zwłok ani pocztowego.

Zastosowania konwencji o międzynarodowym przewozie drogowym

Stosuje się do:

• Do wszystkich umów zarobkowych przewozu drogowego towarów pojazdami, między dwoma różnymi państwami (przynajmniej jedno państwo jest państwem umawiającym się)
• Do przewozów spełnianych przez kraje, rządowe instytucje bądź przez organizacje

Nie stosuje się do:

• Do transportu zwłok
• Do transportu rzeczy przesiedlenia
• Do transportu międzynarodowych umów pocztowych (Dz.U. 1962 Nr 49 poz. 238, Rozdział I, Art. 1)

List przewozowy

List powinien zawierać następujące dane:

1. datę i miejsce wystawienia listu
2. nazwisko i adres nadawcy, przewoźnika i odbiorcy
3. datę i miejsce przyjęcia towaru i przewidziane miejsce jego wydania
4. określenie rodzaju towaru, sposób opakowania, a towary niebezpieczne ogólne uznane określenia
5. ceny, numery i ilość sztuk
6. wagę brutto, czyli wyrażoną ilość towaru
7. koszty związane z przewozem
8. instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych
9. oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom niniejszej Konwencji

W niektórych przypadkach powinien zawierać również:

1. zakaz przeładunku
2. koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie
3. kwotę zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru
4. zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedstawiającą interes specjalny w jego dostawie
5. ubezpieczenia przesyłki i instrukcje od nadawcy
6. umówiony termin na wykonanie przewozu
7. wykaz dokumentów dla przewoźnikowi

Do listu przewozowego można załączać wszystkie potrzebne nam dane, któe uznamy za istotne (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238, Rozdział III, Art. 6)

Odpowiedzialność przewoźnika

1. Odpowiada za zaginięcie towaru oraz za uszkodzenia, które wydarzyły się podczas posiadania przesyłki przez przewoźnika.
2. Odpowiada za opóźnienia w dostawie.
3. Przewoźnik nie jest odpowiedzialny za wcześniej wymienione przyczyny, jeśli zostały spowodowane przez osobę uprawnioną, jej zleceniem nie przez przewoźnika, wadą własną towaru albo okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć ani zapobiec.
4. Przewoźnik nie ma prawa powoływać się na zwolnienie od odpowiedzialności również na wady pojazdu, którego używa do przewozu, ani na winę pracowników, osób od których wynajął pojazd.
5. Jeśli przewoźnik nie odpowiada za wszystkie skutki, które spowodowały przyczynę uszkodzenia, jego odpowiedzialność jest zaangażowana tylko w tym zakresie, w którym on poniósł winę powstania szkody.
6. "Uwzględniając postanowienia artykułu 18, ustępy 2 do 5, przewoźnik jest zwolniony od swej odpowiedzialności, jeżeli zaginięcie lub uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa wynikającego z jednej lub kilku następujących przyczyn:

• użycie pojazdów otwartych i nie przykrytych opończą, jeżeli to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym
• brak lub wadliwe opakowanie, jeżeli towary, ze względu na swe naturalne właściwości, w razie braku lub wadliwego opakowania, narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie
• manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę lub przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy lub odbiorcy
• naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie, w szczególności przez połamanie, rdzę, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, normalny ubytek lub działanie robactwa i gryzoni
• niedostateczność lub wadliwość cech lub numerów na sztukach przesyłki
• przewóz żywych zwierząt" (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238, Rozdział IV, Art. 17)

Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym — artykuły polecane

Konwencja CMR — List przewozowy — Dokumentacja przewozowa — Konosament — Prawo przewozowe — Odpowiedzialność przewoźnika — Kabotaż — Magazyn konsygnacyjny — Cargo

Bibliografia

• Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) i Protokół podpisania, sporządzone w Genewie dnia 19 maja 1956 r. Dz.U. 1962 nr 49 poz. 238
• Wesołowski K. (2013), Umowa międzynarodowego przewozu drogowego towarów na podstawie CMR, Wolters Kluwer, Warszawa
• Wesołowski K. (2015), Kwalifikacja prawna umów zawieranych w transporcie samochodowym, Problemy Transportu i Logistyki, Nr 31

Autor: Katarzyna Habel