Krzywa LM

Krzywa LM - jest krzywą równowagi na rynku finansowym i monetarnym tzn. zawiera wszystkie kombinacje nominalnej stopy procentowej i realnego dochodu krajowego brutto (PKB) zapewniające zgodność popytu na pieniądz z jego podażą, czyli przy których rynek pieniężny znajduje się w równowadze. Ma ona zwykle nachylenie dodatnie. Skrót LM oznacza ‘Liquidity/Money supply’

TL;DR

Krzywa LM to krzywa równowagi na rynku finansowym, pokazująca zgodność popytu na pieniądz z jego podażą. Nachylenie krzywej zależy od wrażliwości popytu na pieniądz na dochód i stopę procentową. Przesunięcie krzywej LM zależy od zmiany podaży pieniądza i polityki monetarnej. Model IS-LM łączy krzywą LM z krzywą IS, tworząc punkt równowagi ekonomicznej. W modelu tym analizuje się również politykę monetarną i fiskalną. Punkt przecięcia krzywych IS-LM wyznacza równowagę na rynku dóbr i usług oraz rynku pieniądza.

Interpretacja graficzna

Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, gdy popyt na realne zasoby pieniądza "L" jest równy realnej podaży pieniądza "M". Krzywa LM stanowi graficzną ilustrację funkcji płynności pieniądza LM.

Rys. 1. Krzywa LM

W układzie współrzędnych na osi odciętych odkłada się poziom realnego PKB (Y) a na osi rzędnych nominalną stopę procentową (r). Krzywa LM ma nachylenie dodatnie. W stanie równowagi na rynku pieniądza wyższemu dochodowi musi towarzyszyć wyższa stopa procentowa.

Nachylenie krzywej LM zależy od współczynnika k/h, gdzie "k" to współczynnik wrażliwości popytu na pieniądz na dochód a "h" to współczynnik wrażliwości popytu na pieniądz względem stopy procentowej. Jeżeli "h" maleje, to popyt na pieniądz staje się mniej wrażliwy na zmianę stopy procentowej i krzywa LM będzie bardziej stroma. Jeżeli "k" maleje, to popyt na pieniądz staje się mniej wrażliwy na dochód i krzywa LM będzie bardziej płaska. Wzrost/spadek realnej podaży pieniądza powoduje przesunięcie krzywej LM w prawo/lewo. Wzrost realnej podaży pieniądza jest następstwem wzrostu nominalnej podaży pieniądza lub wynika ze spadku cen. Krzywa LM przesuwa się w prawo/lewo na skutek prowadzenia ekspansywnej/restrykcyjnej polityki monetarnej. Bank centralny może realizować politykę pieniężną poprzez, m.in. zmianę stopy rezerw gotówkowych banków, zmianę stopy dyskontowej i zmianę bazy monetarnej.

Krzywa LM wprowadzona została do teorii ekonomii przez brytyjskiego ekonomistę Johna Richarda Hicksa. Funkcja LM jest drugim - obok funkcji IS - podstawowym składnikiem modelu funkcjonowania gospodarki rynkowej w ujęciu Keynesa-Hicksa-Mundella, tzw. modelu IS-LM.

Model IS-LM

• Został wyprowadzony po raz pierwszy przez Sir Johna Hicksa i Alvina Hansena.
• Powstaje wskutek nałożenia na siebie Krzywych LM (‘Liquidity/Money supply’)i IS (('Investment/Saving equilibrium').
• Gdy na osi współrzędnych poziome wartości odpowiadają wartości realnego PKB a pionowe nominalnej stopy procentowej to po nałożeniu się krzywych IS i LM otrzymamy punk przecięcia, który jest punktem równowagi ekonomicznej.
• Jest to stan gdzie zachowana jest równowaga pomiędzy globalną podażą a globalnym popytem.

Krzywa IS w modelu tym to krzywa równowagi pomiędzy oszczędnościami a wydatkami na inwestycje.

Analizując krzywą LM w modelu ISLM widzimy że im krzywa jest bardziej płaska (mniej nachylona) tym większa zmiana poziomu PKB a miejsza poziomu stopy procentowej.

• Pułapka płynności - występuje gdy LM jest pozioma, polityka fiskalna jest bardzo skuteczna - widać wtedy najpełniej działający efekt mnożnikowy.
• Przypadek klasyczny - występuje gdy LM jest pionowa, wtedy polityka fiskalna nie oddziałuje na ‘’Y’’, a tylko na ‘’r’’. Nasila się wtedy efekt wypierania inwestycji. Przeciwdziała jemu prowadzona aktywnie polityka monetarna z fiskalną.

Punkt przecięcia się krzywych ISLM

Wyznacza poziom stopy procentowej oraz dochodu przy którym na rynku dóbr i usług zagregowany popyt równa się zagregowanej podaży a na rynku pieniądza popyt na pieniądz równa się podaży na pieniądz.

Polityka monetarna w modelu

• przy ekspansywnej polityce monetarnej wzrostowi dochodu towarzyszy spadek st. procentowej.(ceteris paribus)
• restrykcyjna polityka monetarna prowadzi do zmniejszenia dochodu i podwyższenia stóp procentowych. (ceteris paribus)

Polityka fiskalna w modelu

• przy ekspansywnej polityce fiskalnej następuje wzrost dochodu wzrost stopy procentowej oraz efekt wypierania (crowding-out)
• restrykcyjna polityka fiskalna prowadzi do zmniejszenia dochodu i stopy procentowej.

Krzywa LM — artykuły polecane

Efekt wypychania — Efekt wypierania — Inflacja popytowa — Efekt realnych zasobów pieniądza — Krzywa IS — Efekt tłumienia — Hipoteza Fishera — Inflacja — Popyt globalny

Bibliografia

• Andersen T. (2010), Polityka stabilizacyjna jako kanał transmisji impulsów koniunkturalnych, Polityka gospodarcza: 35
• Baranowski P. (2014), Reguły polityki pieniężnej w Polsce. Podejście ilościowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kalinowska K. (2012), Stopa procentowa jako narzędzie kształtowania koniunktury w monetarystycznej teorii cyklu koniunkturalnego, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Kwella E. (1996), Teoria makroekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Autor: Damian Szatan, Marta Rajzer