Rachunek bieżący

Rachunek bieżący - to rodzaj rachunku bankowego, prowadzonego z reguły dla przedsiębiorców oraz innych podmiotów gospodarczych takich jak np.: stowarzyszenia, jednostki budżetowe, organizacje pozarządowe, związki zawodowe, wspólnoty mieszkaniowe, fundacje itp. Służą one do gromadzenia środków pieniężnych a także prowadzenia rozliczeń zgodnie ze zleceniami ich posiadaczy.Posiadanie rachunku bieżącego nie wyklucza możliwości gromadzenia przez przedsiębiorcę części środków pieniężnych również na innych rachunkach np.: lokatach terminowych, oprocentowanych wyżej niż rachunki bieżące

Tak środki pieniężne w walucie polskiej, jak i obcej mogą być przechowywane na rachunku bieżącym. Każdy prawny środek płatniczy może stać się walutą rachunku. W chwili podpisania umowy, własność środków pieniężnych zostaje powierzona bankowi, który ma możliwość korzystania z nich przez pewien okres czasu. Właściciel rachunku po wpłacie środków pieniężnych pozyskuje wierzytelność o zapłatę, w sposób zgodny z umową.

Rachunkiem bieżącym mogą dysponować wyłącznie: właściciel oraz osoby przez niego upoważnione, których wzory podpisów złożono wcześniej w banku. W zamian za prowadzenie rachunku banki pobierają opłaty. Mogą one bez dyspozycji właściciela pobierać odsetki i opłaty bankowe np. za przelew, posiadanie karty bankomatowej, za wyciąg z konta

Rachunki bieżące są prowadzone dla podmiotów gospodarczych, które maja obowiązek otwarcia konta w banku. Muszą one mieć rachunek bieżący do przeprowadzenia za jego pośrednictwem rozliczeń bezgotówkowych, gdy kwota jednorazowej transakcji z inna firmą przekracza 3000 euro, albo gdy kwota transakcji przekracza 1000 euro, gdy w poprzednim miesiącu obroty wynosiły powyżej 10 000 euro (wynika to z Kodeksu prawa handlowego). W ramach rachunku firma może (na subkoncie) wyodrębnić środki na określony cel, np. fundusz socjalny.

Rachunek bieżący ma podstawowe znaczenie dla jednostek gospodarczych. Wpływają na niego należności od odbiorców za sprzedawane towary i świadczone usługi, podejmowane są z niego środki na wypłatę wynagrodzeń, pokrywane zobowiązania wobec dostawców, podatki, opłaty itp.

TL;DR

Rachunek bieżący jest rodzajem rachunku bankowego, który służy do gromadzenia środków pieniężnych i prowadzenia rozliczeń. Może być prowadzony w różnych walutach. Tylko właściciel i osoby upoważnione mogą dysponować środkami na tym rachunku. Banki pobierają opłaty za prowadzenie rachunku. Rachunek bieżący jest obowiązkowy dla podmiotów gospodarczych i służy do przeprowadzania płatności bezgotówkowych. Numer rachunku składa się z 26 cyfr i zawiera informacje o jednostce bankowej i kliencie. Rachunek może być zamykany na wniosek właściciela, banku lub decyzją władz sądowych.

Unikalny numer rachunku

Rachunek posiada swój unikalny numer składający się z 26 cyfr. Numer rachunku bankowego składa się z trzech części:

• pierwsze dwie cyfry są to liczby kontrolne, służące do weryfikacji czy dany rachunek bankowy jest poprawny
• kolejne osiem cyfr oznacza numer jednostki organizacyjnej banku prowadzącego rachunek
• ostatnie szesnaście cyfr informuje o numerze porządkowym rachunku klienta w jednostce organizacyjnej banku

Numery NRB i IBAN

W Polsce, począwszy od 2004 roku rachunki bieżące otrzymują, tworzone według ściśle przestrzeganych standardów, numery:

• Rachunku Bankowego (NRB) - gdy rachunek ma być używany do rozliczeń krajowych
• Międzynarodowego Rachunku Bankowego (ang. international bank account number) - jeśli rachunek będzie wykorzystywany do rozliczeń międzynarodowych

Numer IBAN jest tą samą sekwencją cyfr co NRB, jednakże jest on poprzedzony kodem kraju, w którym rachunek jest generowany, w Polsce jest to PL.

Otwarcie rachunku

W celu otwarcia rachunku firma musi wypełnić odpowiedni wniosek, przedstawić dokumenty świadczące o formie prawnej, regon, NIP oraz wskazać osoby upoważnione do jej reprezentowania i dysponowania środkami, wypełnić kartę wzoru podpisów, zgodnie z którą później bank sprawdza dyspozycje składane przez klienta. Podmiot gospodarczy musi podać w urzędzie skarbowym numer rachunku bankowego i nazwę banku, który go prowadzi.

Ewidencja operacji gospodarczych

W zależności od charakteru danej operacji na rachunku bieżącym (koncie księgowym) ewidencjonujemy zdarzenia gospodarcze po różnych stronach konta:

• Wpłaty na rachunek (uznanie rachunku) - zapis po stronie Debet (Winien), np. gdy kontrahent dokonuje zapłaty przelewem za zakupione od nas towary
• Wypłaty z rachunku (obciążenie) - zapis po stronie Credit (Ma) np. gdy spłacamy przelewem zobowiązania wobec naszego dostawcy materiałów

Z konta rachunku bieżącego możemy też odczytać stan środków pieniężnych na dany moment (saldo rachunku). Saldo kredytowe pojawia się gdy saldo początkowe rachunku oraz wszystkie wpłaty dają nam wartość większą niż wszystkie wypłaty w danym okresie. Z kolei saldo debetowe otrzymujemy gdy suma salda początkowego oraz wpłat jest mniejsza od wartości wypłat z konta

Umowa rachunku

Stosownie do nowego prawa bankowego, od 1998 r. umowa rachunku bankowego powinna określać przede wszystkim:

• strony umowy
• rodzaj otwieranego rachunku
• walutę, w jakiej jest prowadzony
• czas, na jaki rachunek został otwarty
• wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany
• sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku
• terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek
• terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku
• zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku
• tryb i warunki dokonywania zmian umowy
• sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy
• zasady rozwiązania umowy w razie nie dokonania na rachunku żadnych obrotów
• wysokość prowizji i opłat za prowadzenie rachunku

Umowa o otwarcie rachunku bieżącego ma charakter cywilnoprawny oraz musi zostać zawarta w formie pisemnej

Zamknięcie rachunku bieżącego

Zamknięcie rachunku bieżącego może mieć miejsce w skutek: wniosku właściciela albo jego jednostki nadrzędnej, z inicjatywy banku (w sposób określony szczegółowymi przepisami) oraz w wyniku decyzji władz sądowych i prokuratorskich. W chwili rozwiązania umowy o prowadzenie rachunku następuje zamknięcie rachunku bieżącego

Rachunek bieżący — artykuły polecane

Konto bankowe — Rachunek oszczędnościowy — Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy — Wyciąg bankowy — Karta magnetyczna — Przelew bankowy — Karta bankowa — Faktoring wymagalnościowy — Polecenie przelewu

Bibliografia

• Bitz M. (1998), Produkty bankowe - rynek usług finansowych, Poltext, Warszawa
• Dębniewska M., Sołoma A. (2003), Bankowość - produkty, usługi, rynek, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
• Golec M. (2016), Instytucje i usługi bankowe, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań
• Jaworski W., Krzyżkiewicz Z., Kosiński B. (2000), Banki. Rynek, operacje, polityka, Poltext, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa
• Korenik D. (2011), Refleksja na temat społecznej odpowiedzialności banku komercyjnego, Bezpieczny Bank Nr, 3(45)
• Koźliński T. (2013), Zwyczaje płatnicze Polaków, Narodowy Bank Polski, Departament Systemu Płatniczego
• Majchrzycka-Guzowska A. (2016), Finanse i prawo finansowe, LexisNexis, Warszawa
• Nowak-Far A. (red.) (2011), Finanse publiczne i prawo finansowe, C.H. BECK, Warszawa
• Ofiarski Z. (2017), Prawo bankowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Szumlakowski R. (2012), Komisja Nadzoru Finansowego jako organ administracji publicznej nadzorujący sektor bankowy w Polsce, Studia Finansowe, Nr 1

Autor: Damian Pilch, Franciszek Kois