Produkcja niepotokowa

Produkcja niepotokowa (gniazdowa) to system produkcji, w którym kierunek przebiegu przedmiotów pracy między stanowiskami jest zmienny, każde stanowisko pracy może współpracować z różnymi stanowiskami i kolejność operacji technologicznych może być zmienna.

W warunkach produkcji niepotokowej na stanowiskach roboczych wykonywane są różne, przypadkowo przydzielone operacje. Przebieg tych operacji w czasie nie jest regulowany cyklicznie powtarzalnymi harmonogramami, a więc jest również w znacznym stopniu przypadkowy. Dlatego też można uznać, że w warunkach braku cyklicznie powtarzalnego harmonogramu stanowiska robocze są powiązane ze sobą w stopniu minimalnym.

Celami form produkcji niepotokowej jest:

• skoncentrować kwalifikacje
• osiągnąć wysokie wykorzystanie maszyn i urządzeń

Produkcja niepotokowa może przebiegać:

• w komórkach o strukturze technologicznej
• w komórkach o strukturze podmiotowej
• w liniach produkcyjnych

Cechy charakterystyczne produkcji niepotokowej

• długi okres oczekiwania na następną operację
• trudność organizacyjna
• możliwość niesprawnego przepływu prac
• powolny przyrost wartości dodanej

Przykłady produkcji niepotokowej

Przykłady produkcji niepotokowej to:

• Produkcja mebli na zamówienie, gdzie kolejność operacji i rodzaj stosowanych materiałów może się różnić w zależności od projektu
• Produkcja samochodów na specjalne zamówienie, gdzie klient może zamówić indywidualnie skonfigurowany samochód
• Produkcja maszyn i urządzeń specjalistycznych, gdzie każdy produkt jest dostosowywany do indywidualnych potrzeb klienta.
• Produkcja seryjna prototypów.
• Produkcja odzieży na zamówienie.

Wady i zalety produkcji niepotokowej

Wady produkcji niepotokowej to:

• Wysoki koszt produkcji ze względu na konieczność dostosowywania maszyn i procesów do każdego indywidualnego zamówienia
• Trudności w planowaniu i koordynacji pracy różnych stanowisk, ze względu na brak jednolitej kolejności operacji
• Większe ryzyko błędów i problemów z jakością ze względu na brak standardowych procesów
• Potrzeba większej elastyczności i zaangażowania pracowników, którzy muszą dostosowywać się do różnych sytuacji i zamówień
• Trudności w automatyzacji i optymalizacji procesów produkcyjnych
• Niższa efektywność wykorzystania maszyn i urządzeń niż w przypadku produkcji potokowej.

Zalety produkcji niepotokowej to:

• Możliwość dostosowywania produktów do indywidualnych potrzeb i oczekiwań klientów
• Wysoka jakość i niepowtarzalność produktów
• Możliwość produkcji małych serii lub pojedynczych egzemplarzy
• Możliwość produkcji unikatowych, specjalistycznych produktów
• Większa swoboda twórcza i innowacyjność w projektowaniu i produkcji
• Możliwość szybkiego reagowania na zmieniające się trendy rynkowe i potrzeby klientów.

Metody zarządzania produkcją niepotokową

W produkcji niepotokowej istnieje wiele różnych metod zarządzania, które mogą być stosowane w celu zwiększenia efektywności i wydajności procesu produkcyjnego. Jedną z głównych metod jest Lean Manufacturing, która koncentruje się na eliminacji marnotrawstwa i optymalizacji procesów produkcyjnych. Inną popularną metodą jest Teoria Ograniczeń (TOC), która skupia się na identyfikowaniu i usuwaniu głównych ograniczeń w procesie produkcyjnym. Kolejną metodą jest Quick Response Manufacturing (QRM), która ma na celu zwiększenie elastyczności i reaktywności produkcji.

Każda z metod zarządzania produkcją niepotokową ma swoje specyficzne zalety i wady. Lean Manufacturing pozwala na redukcję marnotrawstwa, zwiększenie jakości i skrócenie czasu produkcji. Jednak może być czasochłonne i wymagać dużego zaangażowania pracowników. TOC identyfikuje główne ograniczenia i pozwala na ich usunięcie, co przyczynia się do wzrostu wydajności. Jednak może być trudne do wdrożenia i może wymagać zmiany kultury organizacyjnej. QRM pozwala na elastyczność i szybką reakcję na zmieniające się potrzeby klientów, ale może być kosztowne w implementacji.

Lean Manufacturing może być stosowany w produkcji niepotokowej w celu eliminacji marnotrawstwa, optymalizacji procesów i zwiększenia efektywności. Może być wykorzystywany do redukcji czasu przestoju, minimalizacji zapasów i eliminacji niepotrzebnych operacji. Dzięki zastosowaniu technik Lean, produkcja niepotokowa może stać się bardziej efektywna, elastyczna i zorientowana na klienta.

Quick Response Manufacturing (QRM) ma zastosowanie w produkcji niepotokowej poprzez zwiększenie elastyczności, redukcję czasu realizacji zamówień i poprawę reaktywności na zmieniające się potrzeby klientów. QRM opiera się na redukcji czasu przestoju, eliminacji zbędnych operacji i zmniejszeniu czasu cyklu produkcji. Dzięki zastosowaniu QRM, produkcja niepotokowa może być bardziej efektywna i konkurencyjna na rynku.

Wykorzystanie technologii w produkcji niepotokowej

Technologia odgrywa ważną rolę w produkcji niepotokowej, umożliwiając automatyzację procesów, optymalizację produkcji i poprawę jakości. Technologie takie jak systemy informatyczne, robotyka i automatyka są kluczowe dla efektywnego zarządzania produkcją niepotokową.

W produkcji niepotokowej wykorzystuje się różne technologie, takie jak systemy ERP (Enterprise Resource Planning), które umożliwiają zarządzanie procesami produkcyjnymi, monitorowanie stanów magazynowych i planowanie produkcji. Robotyka jest również szeroko stosowana w produkcji niepotokowej, umożliwiając automatyzację powtarzalnych zadań i zwiększenie wydajności. Automatyka, w tym sterowanie numeryczne i systemy kontroli procesów, również odgrywa istotną rolę w produkcji niepotokowej.

Wykorzystanie systemów informatycznych do zarządzania produkcją w produkcji niepotokowej ma wiele korzyści. Systemy ERP umożliwiają lepsze planowanie produkcji, śledzenie procesów produkcyjnych i zarządzanie stanami magazynowymi. Dzięki temu możliwe jest skrócenie czasu realizacji zamówień, redukcja kosztów i zwiększenie efektywności produkcji. Ponadto, systemy informatyczne umożliwiają lepszą analizę danych i podejmowanie bardziej trafnych decyzji.

Robotyka znajduje szerokie zastosowanie w produkcji niepotokowej. Roboty mogą być wykorzystywane do wykonywania powtarzalnych zadań, takich jak montaż, pakowanie czy transport materiałów. Dzięki robotom możliwe jest zwiększenie wydajności, eliminacja błędów ludzkich i poprawa jakości produktów. Robotyka przyczynia się również do zwiększenia bezpieczeństwa pracy, szczególnie w przypadku wykonywania ciężkich i niebezpiecznych czynności.

Automatyka odgrywa kluczową rolę w produkcji niepotokowej, umożliwiając sterowanie procesami produkcyjnymi, automatyzację operacji i optymalizację produkcji. Sterowanie numeryczne, PLC (Programmable Logic Controller) i systemy kontroli procesów pozwalają na precyzyjne zarządzanie procesem produkcyjnym, minimalizację błędów i zwiększenie wydajności. Automatyka przyczynia się również do poprawy bezpieczeństwa pracy i zapewnienia powtarzalności operacji.

Produkcja niepotokowa — artykuły polecane

Formy produkcji — Produkcja potokowa — Produkcja jednostkowa — Rytmiczność produkcji — Typy produkcji — Produkcja - formy organizacji — Partia produkcyjna — Cykl produkcyjny — Produkcja na zamówienie

Bibliografia

• Błaszczyk W. (2013), Metody organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Munhlemann A., Oakland J., Lockyer K. (2001), Zarządzanie produkcją i usługami, PWN, Warszawa
• Pasterniak K. (2005), Zarys zarządzania produkcją, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Małgorzata Madyda