Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw

Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw - metody, pomagające ustalić wartość przedsiębiorstwa na rynku. Istotą wyceny przedsiębiorstwa jest podanie jego wartości wyrażonej w określonych jednostkach pieniężnych za pomocą ustalonych ocen, reguł i analiz. Znajduje ona szerokie zastosowanie przy okazji:

• zmiany formy prawnej działalności przedsiębiorstwa,
• zmiany stosunków użytkowania (leasing, dzierżawa),
• wewnętrznymi nieporozumieniami lub rozliczeniami,
• łączenia i podziału przedsiębiorstwa.

W metodach majątkowych oszacowaniu podlega wartość majątkowa, rozumiana jako suma nakładów pracy, pieniędzy i środków rzeczowych na utworzenie przedsiębiorstwa

TL;DR

Metody majątkowe są używane do wyceny przedsiębiorstw i obejmują metodę wartości księgowej, odtworzeniową i likwidacyjną. Metoda wartości księgowej opiera się na bilansie, ale nie odzwierciedla rzeczywistej wartości przedsiębiorstwa. Metoda wartości odtworzeniowej określa koszty odtworzenia majątku, a metoda wartości likwidacyjnej określa wartość majątku w przypadku likwidacji. Metody majątkowe mają zaletę łatwego oszacowania aktywów trwałych, ale nie uwzględniają niematerialnych wartości przedsiębiorstwa.

Funkcje wyceny

Wyróżniamy 4 funkcje wyceny wynikające z powodów jej dokonywania:

• funkcja doradcza,
• funkcja argumentacyjna (uzasadniająca),
• funkcja mediacyjna,
• funkcja komunikacyjna.

Klasyfikacja metod

Najbardziej uniwersalna klasyfikacja jest podział metod wyceny na:

• metody majątkowe,
• metody dochodowe,
• metody porównawcze (mnożnikowa, wskaźnikowa),
• metody mieszane.

Wybór danej metody wyceny zależy od ich pozycji na rynku, stanu finansowego oraz zdolności do generowania dochodów.

Rodzaje metod majątkowych

Metody majątkowe (assets based methods,) są metodami najbardziej rozpowszechnionymi i historycznie najstarszymi. Podmiotem wyceny jest majątek przedsiębiorstwa, czyli różnica pomiędzy całością aktywów a pasywami obcymi.

W literaturze przedmiotu, a także w praktyce możemy się spotkać z następującymi rodzajami metod majątkowych wyceny:

1. metodę księgową
2. metodę odtworzeniową
3. metodę likwidacyjną czyli metodę upłynnienia.

Metoda wartości księgowej

Wartość księgowa majątku przedsiębiorstwa zawarta jest w każdym bilansie, a jej ustalenie polega na zmniejszeniu aktywów o wszelkiego rodzaju zobowiązania(krótko i długookresowe). Metoda ta rzadko odzwierciedla rzeczywistą wartość przedsiębiorstwa z powodu:

• historycznego charakteru cen (inflacja sprawia ze ceny nabycia środków trwałych nie uwzględniają zmian siły nabywczej pieniądza),
• różnicy pomiędzy zużyciem ewidencyjnym, a zużyciem fizycznym i ekonomicznym,
• szacowania wartości majątku w sposób arbitralny przez zespoły dokonujące wyceny.

Metoda wartości odtworzeniowej

Metoda ta polega na określeniu kosztów, jakie należy ponieść, aby odtworzyć majątek wycenianego przedsiębiorstwa. Dlatego alternatywą do zakupu jakiegoś przedsiębiorstwa jest wybudowanie od podstaw nowego i nowocześniejszego.

Wyznaczenie wartości odtworzeniowej w ujęciu szczegółowym wymaga ustalenia aktualnych cen poszczególnych składników majątku trwałego oraz rzeczywistych wskaźników ich zużycia. W ujęciu wskaźnikowym natomiast niezbędne jest ustalenie wskaźników wzrostu cen Niedoskonałością tej metody jest trudność oszacowania, ile warta jest reputacja firmy oraz jej rynkowy potencjał. Odtworzenie stosowane jest w przypadku przedsiębiorców, którzy rozważają opcję kupna całej firmy lub zbudowania od podstaw nowego przedsiębiorstwa.

Metoda wartości likwidacyjnej

Wartość likwidacyjna majątku to suma cen, jakie można byłoby uzyskać na rynku ze sprzedaży poszczególnych składników przedsiębiorstwa.

Następnie od sumy przychodów uzyskanych ze sprzedaży należy odjąć koszty i zobowiązania związane z likwidacja firmy. Powodem likwidacji przedsiębiorstwa jest zazwyczaj jego upadłość, co oznacza brak kontynuacyjnej działalności. Dzięki tej metodzie możliwe jest oszacowanie najniższego progu wartości przedsiębiorstwa.

Wady i zalety metod majątkowych

Główną zaletą wyceny przedsiębiorstwa za pomocą metod majątkowych jest fakt, iż aktywa trwałe można łatwo oszacować. Są one ściśle sformalizowane i udokumentowane. Główną wada tych metod jest fakt, iż wycena nie obejmuje lub jest bardzo ciężka do przeprowadzenia takich składników niematerialnych firmy, jak:

• reputacja firmy,
• rozpoznawalność marki na rynku,
• pozycja firmy na rynku,
• kwalifikacje pracowników,
• patenty,
• inne wartości niematerialne i prawne.

Majątkowe metody wyceny przedsiębiorstw — artykuły polecane

Wycena wartości firmy — Rzeczowe aktywa trwałe — Zysk netto — Dochodowe metody wyceny przedsiębiorstw — Wartość godziwa — Leasing zwrotny — Wskaźnik rentowności — Przepływy pieniężne — Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Bibliografia

• Borowiecki R. (1992), Wycena przedsiębiorstw, metody, procedury, przykłady, Kraków
• Dunal P. (2014), Rynkowe metody wyceny przedsiębiorstwa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 300
• Jaki A. (2007), Wycena i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa, Kraków, Wolters Kluwer
• Lichtarski J. (red.) (2003), Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław
• Maćkowiak E. (2009), Ekonomiczna wartość dodana: miernik oceny kondycji finansowej i wartości przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Malinowska U. (2001), Wycena przedsiębiorstwa w warunkach polskich, Warszawa
• Miciuła I. (2012), Metodyka wyceny wartości przedsiębiorstwa według koncepcji MDR, a kryzys zaufania, Zarządzanie i Finanse, R.10, nr 4
• Nowak E. (2009), Zaawansowana rachunkowość zarządcza, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Justyna Chruślicka, Grzegorz Bandura