Dom maklerski

Dom maklerski jest to przedsiębiorstwo prowadzące działalność maklerską, która polega na między innymi: oferowaniu papierów wartościowych na rynku pierwotnym, przeprowadzaniu transakcji kupna sprzedaży papierów wartościowych na cudzy rachunek (tzn. na zlecenie inwestorów) oraz usługi brokerskie, które polegają na przeprowadzaniu transakcji kupna sprzedaży papierów wartościowych na własny rachunek, doradztwie inwestycyjnym, zarządzaniu portfelem papierów wartościowych na zlecenie inwestora, pośredniczeniu w obrocie papierami wartościowymi na rynkach zagranicznych oraz na prowadzeniu rachunków inwestycyjnych.

Dom maklerski najczęściej bywa powiązany z bankiem finansowo. W Domach (biurach) maklerskich prowadzona jest działalność maklerska, która obejmuje oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym oraz zbywanie i nabywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek również nabywanie i zbywanie papierów wartościowych na własny rachunek w ramach animacji rynku (upłynniania go) dodatkowo na zarządzaniu pakietem cudzych papierów wartościowych za zlecenie oraz doradztwo w tym zakresie. Maklerzy i doradcy inwestycyjni to osoby posiadające licencję wydana przez Kwig, wykonujące czynnie zawód. W pośrednictwie i doradztwie tym obowiązują zasady etyczne, w szczególności dotyczące tajemnicy zawodowej, rzetelnego informowania klientów oraz uczciwego, starannego działania interesie zleceniodawców. Jednak istotne funkcje w obrocie papierami wartościowymi spełniają zawodowi maklerzy. Są to osoby zajmujące się zawodowo pośrednictwem przez przyjmowanie zleceń kupna i sprzedaży walorów od klientów, przestrzeganiu właściwych reguł postępowania respektujących słuszne interesy mocodawców. Makler powinien korzystać z pełni praw publicznych, być osobą zasługującą na zaufanie pod względem wysokiego poziomu zaufania i uczciwości. Maklerzy wykonując swoje czynności, działając w firmach (domach) maklerskich, które mogą trudnić się także doradztwem w tej dziedzinie. Przedsiębiorstwo takie może prowadzić osoba posiadająca uprawnienia maklerskie. Działając w przedsiębiorstwie maklerskim, makler może nabywać lub sprzedawać papiery wartościowe na rzecz klientów, zarządzać cudzymi pakietami akcji, prowadzić doradztwo w lokowaniu gotówki w walorach, przechowywać klientowskie papiery wartościowe itp.

TL;DR

Dom maklerski to przedsiębiorstwo zajmujące się działalnością maklerską, oferujące usługi związane z obrotem papierami wartościowymi. Wymaga posiadania koncesji i działa w ramach regulacji ustawowych. Istnieją różne rodzaje podmiotów maklerskich, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Oferowane usługi obejmują m.in. doradztwo inwestycyjne, transakcje na rynkach zagranicznych i analizy maklerskie. Najwięksi brokerzy w Polsce to DM Banku Handlowego, IPOPEMA i PKO BP SA.

Prawne aspekty prowadzenia domu maklerskiego

Z założeniem działalności maklerskiej (domu maklerskiego) wiąże się obowiązek posiadania koncesji, które posiadają tylko zagraniczne i krajowe fundusze inwestycyjne. Koncesje wydaje odpowiedni organ nadzoru, w przypadku Polski jest to Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Można wyszczególnić odpowiednie kategorie, które należą do czynności wykonywanych przez instytucje maklera co reguluje ustawa o obrocie. 1.Działalność maklerska znajduję się w zakresie kompetencyjnym tylko podmiotów inwestycyjnych co jest zastrzeżone na mocy licencji, uniemożliwiając działalność pozostałym podmiotom. 2.Czynności poboczne, które mogą wykonywać ponadto podmioty pozagiełdowe i giełdowe. 3.Czynności włączone do działalności maklerskiej, które mogą być świadczone przez instytucje takie jak kantory, firmy doradcze czy banki (Urszula Banaszczak-Soroka 2008, s. 72-75)

Rodzaje grup instytucji maklerskich

Wyróżniamy dwie grupy podmiotów maklerskich. Uczestnicy krajowi, w skład których wchodzą banki prowadzące działalność maklerską oraz domy maklerskie w ścisłym tego słowa znaczeniu. Do drugiej grupy zaliczamy uczestników zagranicznych oferujące swoje usługi na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku firmy zagranicznej czynnikiem stanowiącym źródło interpretacji prawnej jest siedziba centrali lub lokalizacja siedziby firmy. Lokalizacja jest wyznacznikiem na prowadzenie aktywności maklerskiej jako zagraniczna osoba prawna lub zagraniczny uczestnik inwestycyjny.

Zagraniczny podmiot inwestycyjny dysponuje licencją w państwie, w którym został założony, posiadający centralę albo siedzibę ulokowaną w państwie członkowskim, które uzyskując licencję ma prawo do zapewniania usług maklerskich na terenie RP bez obowiązku dysponowania zezwoleniem Komisji Nadzoru Finansowego (Urszula Banaszczak-Soroka 2008, s. 72-75)

Podmioty oferujące usługi maklerskie oraz usługi pośredników

Jak podają dane statystyczne pod koniec 2010 r. w Polsce funkcjonuje 55 domów maklerskich i 14 banków (oferujących usługi maklerskie). Najwięksi brokerzy w Polsce (uwzględniając wielkość obrotu) to "Dom Maklerski Banku Handlowego (udział 12,71% w obrotach sesyjnych w 2013 r.), IPOPEMA (8,89%), PKO BP SA (8,72%) Na rynku obligacji liderem jest Dom Maklerski Banku PKO BP SA, który ustąpił miejsca DM BZWBK SA (30,91%) a na rynku kontraktów terminowych od wielu lat pierwsze miejsce zajmuje Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska (udział w obrotach sesyjnych kontraktami terminowymi 20,1%), a kolejne to DI BRE (17,82%) i DM BZ WBK (1,23%)". (Urszula Banaszczak-Soroka 2014, s. 97-98)

Rodzaje usług maklerskich dla inwestorów

Wyróżniamy 5 typów usług:

• darmowe rekomendacje maklerskie - domy maklerskie oferują analizy, raporty oraz inne informacje niezbędne do ułatwienia podjęcia decyzji inwestycyjnej.
• inwestowanie na rynkach międzynarodowych - dobre rozwiązanie dla inwestorów zamierzających dywersyfikować swój portfel inwestycyjny (ochrona przed wahaniami np. sytuacji politycznej danego kraju)
• transakcje DayTrader - dla aktywnych klientów, realizujący zlecenia w ciągu jednego dnia, (sprzedaż i kupno).
• krótka sprzedaż (short) - zlecenie sprzedaży
• Wsparcie merytoryczne dla inwestora - odpłatne porady, rekomendacje od analityków i maklerów pracujących w domach maklerskich (Urszula Banaszczak-Soroka 2014, s. 97-98)

Dom maklerski — artykuły polecane

Doradca inwestycyjny — Członek giełdy — Makler — Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych — LEI — Bank inwestycyjny — CeTO — Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi — Pośrednictwo finansowe

Bibliografia

• Banaszczak-Soroka U. (2008), Instytucje i uczestnicy rynku kapitałowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Banaszczak-Soroka U. (red.) (2014), Rynki finansowe. Organizacja, instytucje, uczestnicy, C.H. Beck, Warszawa
• Bień W. (2008), Rynek papierów wartościowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa
• Kowalke K. (2015), Prognozy finansowe biur maklerskich a rzeczywiste wyniki finansowe spółek giełdowych, Zeszyt naukowy uniwersytetu Szczecińskiego nr 862
• Marciniak S. (red.) (2005), Makro i mikro ekonomia. Podstawowe problemy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Walczak M. (2011), Analiza sugestii inwestycyjnych ekspertów domów maklerskich pod kątem efektywności dywersyfikacji branżowej portfeli, Zeszyt naukowy Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu, Nr 25
• Zaremba A., Konieczka P. (2014), Skuteczność rekomendacji maklerskich na polskim rynku akcji, Zeszyt naukowy uniwersytetu Szczecińskiego nr 803

Autor: Ewa Jasieczko, Krystian Guzowski, Yurii Kryvoruchko, Michał Holdenmeier