System: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''System''' to celowo określony zbiór elementów i zbiór sprzężeń między nimi, które wspólnie określają cechy całości. Definiowanie systemu polega na wyodrębnieniu: elementów otoczenia systemu, istotnych sprzężeń między elementami systemu oraz istotnych sprzężeń systemu z jego otoczeniem. | |||
'''System''' to celowo określony zbiór elementów i zbiór sprzężeń między nimi, które wspólnie określają cechy całości. Definiowanie systemu polega na wyodrębnieniu: elementów otoczenia systemu, istotnych sprzężeń między elementami systemu oraz istotnych sprzężeń systemu z jego otoczeniem. | |||
System (z greckiego systema), jest to zestaw wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, funkcjonujących jako jedna całość ([[nakłady]], procesy transformacji, wyniki i [[sprzężenie zwrotne]]). | System (z greckiego systema), jest to zestaw wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, funkcjonujących jako jedna całość ([[nakłady]], procesy transformacji, wyniki i [[sprzężenie zwrotne]]). | ||
Systemem jest wszelki skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów. Zespół sposobów (metod) działania, wykonywania złożonych czynności. To całokształt zasad organizacyjnych, ogół norm i reguł obowiązujących w danej dziedzinie (np. system finansowy, system moralny). | Systemem jest wszelki skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów. [[Zespół]] sposobów (metod) działania, wykonywania złożonych czynności. To całokształt zasad organizacyjnych, ogół norm i reguł obowiązujących w danej dziedzinie (np. system finansowy, system moralny). | ||
System obejmuje zbiór pewnych elementów, stanowiących wyodrębnioną z otoczenia względnie [[autonomia|autonomiczną]] całość, które to elementy mają wewnętrzne powiązania i zachodzą pomiędzy nimi sprzężenia. Wszystkie elementy systemu służą realizowaniu głównego celu układu jako całości. | System obejmuje zbiór pewnych elementów, stanowiących wyodrębnioną z otoczenia względnie [[autonomia|autonomiczną]] całość, które to elementy mają wewnętrzne powiązania i zachodzą pomiędzy nimi sprzężenia. Wszystkie elementy systemu służą realizowaniu głównego celu układu jako całości. | ||
System jest obiektem zorganizowanym, działającym w określonym otoczeniu i składa się z mniejszych elementów - [[podsystem]]ów. Podsystemy to systemy w ramach szerszego systemu, które powiązane są licznymi związkami kooperacyjnymi w taki sposób, aby każdy z nich realizował [[cel]] główny i przyczyniał się do powodzenia całości. | System jest obiektem zorganizowanym, działającym w określonym otoczeniu i składa się z mniejszych elementów - [[podsystem]]ów. Podsystemy to systemy w ramach szerszego systemu, które powiązane są licznymi związkami kooperacyjnymi w taki sposób, aby każdy z nich realizował [[cel]] główny i przyczyniał się do powodzenia całości. | ||
System nazywany jest również układem pewnych elementów, powiązanych ze sobą różnymi zależnościami, który został utworzony w celu spełnienia pewnych funkcji. | System nazywany jest również układem pewnych elementów, powiązanych ze sobą różnymi zależnościami, który został utworzony w celu spełnienia pewnych funkcji. | ||
Systemy otwarte są systemami wchodzącymi w interakcje z otoczeniem. Wszelkie organizacje są systemami otwartymi. [[Przedsiębiorstwo]] stanowi system składający się z kilku [[podsystem]]ów, między innymi: produkcyjnego, organizacyjnego, ekonomicznego, społecznego, informacyjnego. | Systemy otwarte są systemami wchodzącymi w interakcje z otoczeniem. Wszelkie organizacje są systemami otwartymi. [[Przedsiębiorstwo]] stanowi system składający się z kilku [[podsystem]]ów, między innymi: produkcyjnego, organizacyjnego, ekonomicznego, społecznego, informacyjnego. | ||
==TL;DR== | |||
Artykuł omawia pojęcie systemu, które jest zbiorem elementów i sprzężeń między nimi, definiuje systemy otwarte i przedstawia ogólną teorię systemów. Opisuje także różne typy i rodzaje systemów, takie jak systemy społeczne, informatyczne czy nerwowe. | |||
<google>n</google> | |||
==Ogólna teoria systemów== | ==Ogólna teoria systemów== | ||
Ten trudny do jednoznacznego zdefiniowania [[program]] badawczy zapoczątkował już w latach 30 XX w. L. von Bertalanffy’ego nadając mu naukowy charakter w zbiorze krótkich esejów wydawanych w różnych miejscach i w różnym czasie. Celem książki było zdefiniowanie w przystępny dla każdego sposób założeń ogólnej teorii systemów i pokazanie jej wielorakiego zastosowania w różnych dziedzinach, takich jak biologia, psychologia czy [[nauki społeczne]]. Uogólnił też wyniki badań nad systemową teorią organizmu i sformował podstawowe stwierdzenie na temat teorii systemów:"Istnieją [[model|modele]], [[zasada|zasady]] i prawa mające zastosowanie do systemów ogólnych i ich podklas bez względu na konkretną postać, charakter elementów składowych i relacje, względnie "siły", jakie między nimi występują". Wszystkie prace nad teorią systemów zmierzały do nadania jej matematycznej postać, która miałaby sprawdzać hipotezy i ich analizy. Aktualnie istnieje bardzo dużo matematycznych ujęć ogólnej teorii systemów. Krótko po przedstawieniu przez von Bertalanffy’ego jego założeń, w błyskawicznym tempie rozwinęły się inne nauki i teorię takie jak: [[cybernetyka]], inżynieria systemów, [[teoria informacji]], teoria grafów i [[teoria chaosu]]. Von Bertalanffy twierdził, że w miarę ich rozwoju będą się ujednolicać i w połączeniu z jego teorią stworzą metateorię tłumaczącą wielość zjawisk przyrodniczych i społecznych. Za to G.M. Weinberg opowiedział się za wielokierunkowym rozwojem ogólnej teorii systemów: "Miejmy nadzieję, że żaden system teorii systemów nie wyeliminuje pozostałych systemów — że żadne ujęcie nie zostanie wyniesione do rangi dogmatu, a żadna [[grupa]] do rangi kapłanów. Czy nie powinniśmy pozwolić, by kwitło sto kwiatów?". | |||
Ten trudny do jednoznacznego zdefiniowania program badawczy zapoczątkował już w latach 30 XX w. L. von Bertalanffy’ego nadając mu naukowy charakter w zbiorze krótkich esejów wydawanych w różnych miejscach i w różnym czasie. Celem książki było zdefiniowanie w przystępny dla każdego sposób założeń ogólnej teorii systemów i pokazanie jej wielorakiego zastosowania w różnych dziedzinach, takich jak biologia, psychologia czy nauki społeczne. Uogólnił też wyniki badań nad systemową teorią organizmu i sformował podstawowe stwierdzenie na temat teorii systemów:"Istnieją [[model|modele]], [[zasada|zasady]] i prawa mające zastosowanie do systemów ogólnych i ich podklas bez względu na konkretną postać, charakter elementów składowych i relacje, względnie " | |||
Jeszcze nie istnieje taka metateoria, a ilość poglądów na temat ogólnej teorii systemów ciągle rośnie, uważa się ją za: | Jeszcze nie istnieje taka metateoria, a ilość poglądów na temat ogólnej teorii systemów ciągle rośnie, uważa się ją za: | ||
* sposób myślenia | * sposób myślenia | ||
* sposób spojrzenia na świat | * sposób spojrzenia na świat | ||
* poszukiwanie optymalnego uproszczenia, | * poszukiwanie optymalnego uproszczenia, | ||
* [[metodyka|metodykę]] nauczania, | * [[metodyka|metodykę]] nauczania, | ||
* naukę dotyczącą wszystkich obiektów, które można uważać za inteligentne, np. ludzkie organizacje i systemy złożone, takie jak ludzie-technologia, człowiek-społeczeństwo-środowisko. | * naukę dotyczącą wszystkich obiektów, które można uważać za inteligentne, np. ludzkie organizacje i systemy złożone, takie jak ludzie-[[technologia]], człowiek-[[społeczeństwo]]-środowisko. | ||
* metajęzyk | * metajęzyk | ||
* formalną teorię, | * formalną teorię, | ||
* [[metodologia|metodologię]], | * [[metodologia|metodologię]], | ||
Widać tu wielką rozbieżność poglądów na temat ogólnej teorii systemów. Wiadomo jednak, że dzięki L. von Bertalanffiemu pojawiło się nowe spojrzenie na świat, w którym poszczególne zjawiska rozpatruje się jako wzajemnie ze sobą powiązane, a ich złożoność zaś stała się przedmiotem badań. Pokazał, że pewne pojęcia, zasady i metody dają się zastosować w wielu różnych dziedzinach nauki, techniki i sztuki. | Widać tu wielką rozbieżność poglądów na temat ogólnej teorii systemów. Wiadomo jednak, że dzięki L. von Bertalanffiemu pojawiło się nowe spojrzenie na świat, w którym poszczególne zjawiska rozpatruje się jako wzajemnie ze sobą powiązane, a ich [[złożoność]] zaś stała się przedmiotem badań. Pokazał, że pewne pojęcia, zasady i metody dają się zastosować w wielu różnych dziedzinach nauki, techniki i sztuki. | ||
W ostatnim okresie lansuje się nową nazwę nauki o uniwersalnych cechach i własnościach systemów, z ang. systemics, co tłumaczymy jako ''systemologia''. | W ostatnim okresie lansuje się nową nazwę nauki o uniwersalnych cechach i własnościach systemów, z ang. systemics, co tłumaczymy jako ''systemologia''. | ||
| Linia 53: | Linia 39: | ||
* system prawny, system społeczny, system państwowy w naukach społecznych | * system prawny, system społeczny, system państwowy w naukach społecznych | ||
* system liczbowy, system jedynkowy, dwójkowy, dziesiętny w matematyce | * system liczbowy, system jedynkowy, dwójkowy, dziesiętny w matematyce | ||
*[[system informatyczny]], [[system operacyjny]] w informatyce | * [[system informatyczny]], [[system operacyjny]] w informatyce | ||
* system autonomiczny w cybernetyce | * system autonomiczny w cybernetyce | ||
* system metryczny | * system metryczny | ||
* system geologiczny | * system geologiczny | ||
*[[system bankowy]] | * [[system bankowy]] | ||
* system polityczny | * [[system polityczny]] | ||
* system nerwowy w anatomii | * system nerwowy w anatomii | ||
* system filozoficzny | * system filozoficzny | ||
* system słoneczny | * system słoneczny | ||
* system kastowy | * system kastowy | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Aleksandr Aleksandrowicz Bogdanow]]}} — {{i5link|a=[[Teoria systemów]]}} — {{i5link|a=[[Funkcjonalizm]]}} — {{i5link|a=[[Socjologia]]}} — {{i5link|a=[[Strukturalizm]]}} — {{i5link|a=[[System społeczny]]}} — {{i5link|a=[[Analogia]]}} — {{i5link|a=[[Analiza systemowa]]}} — {{i5link|a=[[Informacja]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* | <noautolinks> | ||
* Altkorn J., Kramer T. (red.) (2004), ''Leksykon marketingu'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | |||
* | * Bertalanffy L. (1984), ''Ogólna teoria systemów'', Warszawa | ||
* | * Dowgiałło Z. (2004), ''Słownik ekonomiczny przedsiębiorcy'', Wydawnictwo Znicz, Szczecin | ||
* Habr J.(1976)''Systemowa analiza i synteza'', PWE, Warszawa | * Habr J. (1976), ''Systemowa analiza i synteza'', PWE, Warszawa | ||
* | * Laszlo E. (1978), ''Systemowy system świata'', Warszawa | ||
* Sroka H.(2005)'' | * PWN (1975), ''Encyklopedia Powszechna PWN'', PWN, Warszawa | ||
* Sroka H. (2005), ''Strategie i metodyka budowy systemów e-biznesu'', Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Edyta Gwóźdź, Kaja Tuszyńska}} | {{a|Edyta Gwóźdź, Kaja Tuszyńska}} | ||
[[Kategoria:Teoria systemów]] | [[Kategoria:Teoria systemów]] | ||
[[en:System]] | [[en:System]] | ||
{{#metamaster:description|System to celowo określony zbiór elementów i zbiór sprzężeń między nimi, które wspólnie określają cechy całości - dowiedz się więcej o systemach i ich składnikach.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 23:44, 10 gru 2023
System to celowo określony zbiór elementów i zbiór sprzężeń między nimi, które wspólnie określają cechy całości. Definiowanie systemu polega na wyodrębnieniu: elementów otoczenia systemu, istotnych sprzężeń między elementami systemu oraz istotnych sprzężeń systemu z jego otoczeniem.
System (z greckiego systema), jest to zestaw wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, funkcjonujących jako jedna całość (nakłady, procesy transformacji, wyniki i sprzężenie zwrotne).
Systemem jest wszelki skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów. Zespół sposobów (metod) działania, wykonywania złożonych czynności. To całokształt zasad organizacyjnych, ogół norm i reguł obowiązujących w danej dziedzinie (np. system finansowy, system moralny).
System obejmuje zbiór pewnych elementów, stanowiących wyodrębnioną z otoczenia względnie autonomiczną całość, które to elementy mają wewnętrzne powiązania i zachodzą pomiędzy nimi sprzężenia. Wszystkie elementy systemu służą realizowaniu głównego celu układu jako całości.
System jest obiektem zorganizowanym, działającym w określonym otoczeniu i składa się z mniejszych elementów - podsystemów. Podsystemy to systemy w ramach szerszego systemu, które powiązane są licznymi związkami kooperacyjnymi w taki sposób, aby każdy z nich realizował cel główny i przyczyniał się do powodzenia całości. System nazywany jest również układem pewnych elementów, powiązanych ze sobą różnymi zależnościami, który został utworzony w celu spełnienia pewnych funkcji.
Systemy otwarte są systemami wchodzącymi w interakcje z otoczeniem. Wszelkie organizacje są systemami otwartymi. Przedsiębiorstwo stanowi system składający się z kilku podsystemów, między innymi: produkcyjnego, organizacyjnego, ekonomicznego, społecznego, informacyjnego.
TL;DR
Artykuł omawia pojęcie systemu, które jest zbiorem elementów i sprzężeń między nimi, definiuje systemy otwarte i przedstawia ogólną teorię systemów. Opisuje także różne typy i rodzaje systemów, takie jak systemy społeczne, informatyczne czy nerwowe.
Ogólna teoria systemów
Ten trudny do jednoznacznego zdefiniowania program badawczy zapoczątkował już w latach 30 XX w. L. von Bertalanffy’ego nadając mu naukowy charakter w zbiorze krótkich esejów wydawanych w różnych miejscach i w różnym czasie. Celem książki było zdefiniowanie w przystępny dla każdego sposób założeń ogólnej teorii systemów i pokazanie jej wielorakiego zastosowania w różnych dziedzinach, takich jak biologia, psychologia czy nauki społeczne. Uogólnił też wyniki badań nad systemową teorią organizmu i sformował podstawowe stwierdzenie na temat teorii systemów:"Istnieją modele, zasady i prawa mające zastosowanie do systemów ogólnych i ich podklas bez względu na konkretną postać, charakter elementów składowych i relacje, względnie "siły", jakie między nimi występują". Wszystkie prace nad teorią systemów zmierzały do nadania jej matematycznej postać, która miałaby sprawdzać hipotezy i ich analizy. Aktualnie istnieje bardzo dużo matematycznych ujęć ogólnej teorii systemów. Krótko po przedstawieniu przez von Bertalanffy’ego jego założeń, w błyskawicznym tempie rozwinęły się inne nauki i teorię takie jak: cybernetyka, inżynieria systemów, teoria informacji, teoria grafów i teoria chaosu. Von Bertalanffy twierdził, że w miarę ich rozwoju będą się ujednolicać i w połączeniu z jego teorią stworzą metateorię tłumaczącą wielość zjawisk przyrodniczych i społecznych. Za to G.M. Weinberg opowiedział się za wielokierunkowym rozwojem ogólnej teorii systemów: "Miejmy nadzieję, że żaden system teorii systemów nie wyeliminuje pozostałych systemów — że żadne ujęcie nie zostanie wyniesione do rangi dogmatu, a żadna grupa do rangi kapłanów. Czy nie powinniśmy pozwolić, by kwitło sto kwiatów?". Jeszcze nie istnieje taka metateoria, a ilość poglądów na temat ogólnej teorii systemów ciągle rośnie, uważa się ją za:
- sposób myślenia
- sposób spojrzenia na świat
- poszukiwanie optymalnego uproszczenia,
- metodykę nauczania,
- naukę dotyczącą wszystkich obiektów, które można uważać za inteligentne, np. ludzkie organizacje i systemy złożone, takie jak ludzie-technologia, człowiek-społeczeństwo-środowisko.
- metajęzyk
- formalną teorię,
- metodologię,
Widać tu wielką rozbieżność poglądów na temat ogólnej teorii systemów. Wiadomo jednak, że dzięki L. von Bertalanffiemu pojawiło się nowe spojrzenie na świat, w którym poszczególne zjawiska rozpatruje się jako wzajemnie ze sobą powiązane, a ich złożoność zaś stała się przedmiotem badań. Pokazał, że pewne pojęcia, zasady i metody dają się zastosować w wielu różnych dziedzinach nauki, techniki i sztuki.
W ostatnim okresie lansuje się nową nazwę nauki o uniwersalnych cechach i własnościach systemów, z ang. systemics, co tłumaczymy jako systemologia.
Przykładowe typy i rodzaje systemów
Pojęcie system występuje w języku naturalnym i jest używane we wszystkich naukach świata, a jego znaczenie zależy od okoliczności i miejsca jego użycia.
- system e-biznesu
- system dedukcji w logice
- system prawny, system społeczny, system państwowy w naukach społecznych
- system liczbowy, system jedynkowy, dwójkowy, dziesiętny w matematyce
- system informatyczny, system operacyjny w informatyce
- system autonomiczny w cybernetyce
- system metryczny
- system geologiczny
- system bankowy
- system polityczny
- system nerwowy w anatomii
- system filozoficzny
- system słoneczny
- system kastowy
| System — artykuły polecane |
| Aleksandr Aleksandrowicz Bogdanow — Teoria systemów — Funkcjonalizm — Socjologia — Strukturalizm — System społeczny — Analogia — Analiza systemowa — Informacja |
Bibliografia
- Altkorn J., Kramer T. (red.) (2004), Leksykon marketingu, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Bertalanffy L. (1984), Ogólna teoria systemów, Warszawa
- Dowgiałło Z. (2004), Słownik ekonomiczny przedsiębiorcy, Wydawnictwo Znicz, Szczecin
- Habr J. (1976), Systemowa analiza i synteza, PWE, Warszawa
- Laszlo E. (1978), Systemowy system świata, Warszawa
- PWN (1975), Encyklopedia Powszechna PWN, PWN, Warszawa
- Sroka H. (2005), Strategie i metodyka budowy systemów e-biznesu, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego
Autor: Edyta Gwóźdź, Kaja Tuszyńska
