System polityczny

Z Encyklopedia Zarządzania

System polityczny to zbiór struktur, procedur oraz instytucji (partii politycznych, organizacji i grup społecznych) działających wspólnie w obszarze działań politycznych danego państwa. System polityczny to również zbiór zasad i norm stabilizujących stosunki między aparatem państwowym a partiami politycznymi oraz organizacjami i grupami społecznymi (M.Podolak 2013, s. 1). Celem systemu jest zdobycie stabilności politycznej oraz realizacja wartości, które są społecznie akceptowane (A.Antoszewski 2014 s. 19).

TL;DR

System polityczny to zbiór struktur, procedur i instytucji działających w obszarze działań politycznych państwa. Może być rozpatrywany jako ustrój polityczny, proces polityczny lub system z elementami wejścia, przetworzenia i wyjścia. Składa się z wartości, norm, organizacji i instytucji politycznych. Funkcje systemu politycznego to regulacja, adaptacja, mediacja i innowacja. Wpływ na system mają różne grupy społeczne, a otoczenie systemu to sfera wewnętrzna (ekonomiczna, społeczna, kulturowa) i sfera zewnętrzna (relacje między systemami politycznymi).

Ujęcie instytucjonalne systemu politycznego

W ujęciu instytucjonalnym system polityczny oznacza współdziałanie osób, grup i organizacji jako podmiotów, które posiadają znaczący wpływ na wprowadzenie norm regulujących życie społeczeństwa. W ujęciu instytucjonalnym system polityczny zrównuje się z ustrojem politycznym (M.Podolak 2013, s. 2).

Ujęcie strukturalno - funkcjonalne

System polityczny w ujęciu strukturalno-funkcjonalnym uznawany jest za proces polityczny, który dotyczy wspólnot np. państwa, partii politycznej lub zrzeszenia przedsiębiorców. W skład systemu politycznego wchodzą wzorce zachowań jednostek oraz wzajemne relacje między nimi (M.Podolak 2013, s. 2).

Ujęcie systemowe

W podejściu systemowym rozpatrywane są powiązania między systemem a jego otoczeniem. Wyróżnia się 3 etapy:

  1. wejścia (pochodzą ze społeczeństwa, elit politycznych, otoczenia międzynarodowego)
  2. przetworzenia
  3. wyjścia

Etapy wejścia i wyjścia przedstawiają relacje systemu z otoczeniem, natomiast etap przetworzenia jest wewnętrznym procesem systemu (M.Podolak 2013, s. 2).

Elementy systemu politycznego

Elementami systemu politycznego są:

  • wartości i idee polityczne (np. idea trójpodziału władzy)
  • normy wcielające w życie wartości polityczne oraz normy regulujące działanie instytucji politycznych (np. normy prawne, kulturowe)
  • organizacje i instytucje polityczne (np.partie polityczne, związki zawodowe)(M.Podolak 2013, s. 2)

Podsystemy składające się na system polityczny

Do podsystemów systemu politycznego można zaliczyć:

  • podsystem instytucjonalny - określa podstawowe kierunki działalności. Występują w nim między innymi partie polityczne, organy władzy państwowej oraz instytucje samorządowe.
  • podsystem funkcjonalny - określa role i funkcje spełniane przez elementy podsystemu i systemu politycznego
  • podsystem regulacyjny - normy regulujące stosunki polityczno-społeczne. Obejmuje normy prawne i pozaprawne oraz reguły nienormatywne
  • podsystem komunikacyjny - ogół relacji między poszczególnymi elementami podsystemu instytucjonalnego (M.Podolak 2013, s. 3)

Funkcje systemu politycznego

Do funkcji systemu politycznego należą funkcje:

  • regulacyjna - kierowanie procesami na podstawie przyjętych reguł obowiązujących w systemie politycznym
  • adaptacyjna - można do niej zaliczyć usprawnianie działań instytucji
  • mediacyjna - mediacja oraz rozwiązywanie konfliktów
  • innowacyjna - polega na wdrażaniu nowych reguł do otoczenia (M.Podolak 2013, s. 3)

Interakcja w systemie politycznym

Na system polityczny ma wpływ wiele grup, a nie tylko politycy, których celem jest maksymalizacja głosów zapewniających im władzę. Pozostałymi grupami są konsumenci, producenci oraz biurokraci. Grupy wywierają wpływ na system polityczny aby uzyskać:

System polityczny natomiast musi realizować cel maksymalizacji dobrobytu oraz zwracać uwagę na oczekiwania otoczenia (R.Nagaj 2012, s. 152).

Otoczenie systemu politycznego

Na otoczenie systemu politycznego składa się sfera wewnętrzna i sfera zewnętrzna.

Sfera wewnętrzna to funkcjonowanie społeczeństwa w aspekcie ekonomicznym, społecznym i kulturowym. Aspekt ekonomiczny określa charakter gospodarowania. Aspekt społeczny dotyczy struktury społeczeństwa pod względem np. płci i wieku. Aspekt kulturowy obejmuje idee i poglądy funkcjonujące w społeczeństwie.

Sfera zewnętrzna to otoczenie kraju oraz relacje zachodzące między systemami politycznymi. Powiązanie między otoczeniem a systemem politycznym ma charakter dwustronny. Otoczenie wpływa na system, ale również jest pod jego oddziaływaniem (M.Podolak 2013, s. 3).


System politycznyartykuły polecane
Struktura społecznaFunkcje współczesnego państwaInteresariuszeSystem społecznyOrganizacjaPodsystemFunkcjonalizmSpołeczność lokalnaPolityka

Bibliografia


Autor: Aleksandra Frączek