Wypadek przy pracy

Wszystkie kwestie związane z wypadkiem przy pracy w prawie polskim zostały uregulowane ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Klasyfikacja wypadku przy pracy

W myśl ustawy za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z:

• wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych
• wykonywaniem czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez pozwolenia
• pozostawieniem pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze z siedziby pracodawcy do miejsca pracy wynikającego ze stosunku pracy.

Podążając dalej za ustawą za wypadek przy pracy uważa się także zdarzenie powodujące uraz lub śmierć, które wystąpiło podczas:

• uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe
• wykonywania odpłatnej pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania
• pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie
• odbywania szkolenia lub stażu przez absolwenta pobierającego stypendium stażowe na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy
• wykonywania przez członka jakiejkolwiek spółdzielni oraz osoby traktowanej na równo z członkiem spółdzielni, pracy na rzecz tej spółdzielni
• wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług
• wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej
• wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności związanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi
• odbywania zastępczych form służby wojskowej
• nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez słuchaczy pobierających stypendium.

Poza tym ustawodawca przewiduje następujące rodzaje wypadków przy pracy:

• wypadek śmiertelny - to wypadek w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia wypadku,
• wypadek ciężki - to wypadek na skutek którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała
• wypadek zbiorowy - to wypadek, któremu wskutek tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby

Występują również sytuacje traktowane na równi z wypadkiem przy pracy. Są to wypadki którym pracownik uległ podczas:

• podróży służbowej
• szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony
• wykonywania czynności zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

TL;DR

Artykuł omawia kwestie związane z wypadkami przy pracy w polskim prawie. Podaje klasyfikację wypadków, obowiązki pracodawcy po wypadku oraz informacje dotyczące zespołu powypadkowego i rejestru wypadków pracy.

Obowiązki pracodawcy podczas wypadku przy pracy

W zadaniach pracodawcy po wypadku przy pracy leży:

• zawiadomienie odpowiednich organów
• zabezpieczenie miejsca zdarzenia, w taki sposób, aby nie miały do niego dostępu osoby postronne
• unieruchomienie urządzeń mechanicznych lub maszyn zakładowych, które w związku z wypadkiem musiano zatrzymać
• dbanie o to, aby wszelkie urządzenia oraz maszyny, przez które doszło do wypadku, zostały w tych samych miejscach, w których były podczas wypadku
• sporządzenie oględzin miejsca wypadku oraz dokonanie oceny stanu technicznego urządzeń lub maszyn biorących udział w wypadku
• rozmowa z poszkodowanym, jeśli stan jego zdrowia na to pozwala
• zebranie informacji od świadków wypadku
• sporządzenie szkicu lub zdjęć wypadku, jeśli jest to możliwe i konieczne
• określić środki profilaktyczne dotyczące miejsca wypadku, zapobiegające dalszym wypadkom
• zebranie innych dowodów, które mogłyby świadczyć o wypadku

Należy zwrócić uwagę na koszty wypadków przy pracy.

Zespół powypadkowy

Zespół powypadkowy w terminie nie później niż 14 dni od dnia wypadku, musi sporządzić protokół dotyczący okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Taki protokół tworzy się na podstawie wzoru, który jest udostępniony w przepisach Ministra Pracy i Polityki Społecznej Każdy z członków powołanych do zespołu ma prawo wyrazić swoje obiektywne zdanie na temat wypadku i zapisać je w protokole. W przypadku, gdy zeznania osób zespołu miałyby jakiekolwiek rozbieżności, to o treści ostatecznej protokołu decyduje pracodawca. Zespół ma również obowiązek zapoznania poszkodowanego lub członków rodziny poszkodowanego (w przypadku, gdy wypadek uznaje się za śmiertelny) z treścią protokołu. W razie jakichkolwiek zastrzeżeń osoby wymienione przed chwilą mają prawo do wtrącenia swoich uwag w treść protokołu. Pracodawca po sporządzeniu protokołu powypadkowego, ma obowiązek zatwierdzić go w terminie 5 dni.

Protokół po zatwierdzeniu sporządza się w trzech egzemplarzach:

• dla poszkodowanego lub uprawnionych członków jego rodziny
• dla pracodawcy
• dla organu zajmującym się kwalifikacją wypadku

Pracodawca musi archiwizować protokoły wypadków przy pracy przez 10 lat od ich wystąpienia.

Rejestr wypadku przy pracy

Sporządzając i zbierając wszystkie dokumenty dotyczące wypadku przy pracy, pracodawca musi wprowadzić je do rejestru wypadków pracy, który musi posiadać każdy zakład. W takiej dokumentacji powinno być umieszczone:

• imię i nazwisko osoby poszkodowanej
• miejsce wypadku
• data wypadku
• wszystkie informacje dotyczące skutków wypadku dla osoby poszkodowanej
• stwierdzenie czy wypadek został uznany za wypadek przy pracy
• data przekazania dokumentów do ZUSu dotyczących wypłaty świadczenia za wypadek
• ilość dni, przez które osoba poszkodowana była niezdolna do pracy

Wypadek przy pracy — artykuły polecane

Uszczerbek na zdrowiu — Stopnie niepełnosprawności — Badania kierowców — Kurator sądowy — Stażysta — Deklaracja PFRON — Pracownik — Medycyna pracy — Badania do pracy

Bibliografia

• Fijałkowski T. (2003), Wypadki przy pracy, DIFIN, Warszawa
• Kaźmierczak A. (2016), Wypadek przy pracy. I co dalej?, Wydawnictwo ODDK
• Malkiewicz L., Drożdż P. (2010), Wypadek przy pracy z punktu widzenia prawa i medycyny, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy nr 6
• Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia Dz.U. 2013 poz. 1618
• Szozda R., Procek M. (2002), Zawał serca jako wypadek przy pracy - problem medyczno-prawny, Medycyna Pracy, nr 3
• Wojciechowska-Piskorska H. (2013), Wypadki przy pracy. Poradnik pracodawcy i służb BHP, Wydawnictwo ODDK, Gdańsk

Autor: Sebastian Malik, Justyna Pindel