Stopnie niepełnosprawności
W Ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnione są trzy stopnie niepełnosprawności:
- znaczny - "do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych , stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji",
- umiarkowany - "do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych",
- lekki - "do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne" (Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 1997, art. 3,4).
TL;DR
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Warunki uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności to m.in. brak pełnej sprawności organizmu, potrzeba opieki lub pomocy osób trzecich oraz problemy z wykonywaniem czynności w życiu codziennym. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności pozwala na ubieganie się o ulgi i uprawnienia. Zespoły orzekające o niepełnosprawności działają na poziomie powiatowym i wojewódzkim. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera wiele informacji, takich jak dane osobowe, przyczyna niepełnosprawności oraz uzasadnienie.
Warunki uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności to formalny dokument potwierdzający niepełnosprawność. Osoba posiadająca to orzeczenie może starać się o różnego rodzaju ulgi, świadczenia i uprawnienia. Jak podaje gov. pl warunki uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności są następujące:
- ukończone 16 lat;
- brak pełnej sprawności organizmu;
- w związku ze swoimi ograniczeniami:
- brak zdolności do pracy w celach zarobkowych albo potrzeba posiadania stanowiska pracy przystosowanego do swojego schorzenia,
- potrzeba opieki lub pomocy osób trzecich,
- problemy z wykonywaniem czynności w życiu codziennym i potrzeba urządzeń ułatwiających funkcjonowanie - takich jak protezy, implanty ślimakowe, osobista pompa insulinowa.
Spełnienie powyższych warunków nie zapewnia uzyskania orzeczenia o stopniu niesprawności, ponieważ skład orzekający musi zbadać zakres ograniczeń w życiu codziennym (Uzyskaj orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, 2020).
Przy ocenie brane pod uwagę są również:
- zaświadczenie lekarskie opisujące stan zdrowia wydane przez lekarza, rozpoznanie choroby zasadniczej i tych współistniejących (podparte bieżącymi badaniami diagnostycznymi), oraz pozostałe dokumenty, które mogą mieć znaczenie dla ustalenia stopnia niepełnosprawności;
- opis stanu zdrowia wypisany przez lekarza - przewodniczącego składu orzekającego, który zawiera przebieg choroby zasadniczej oraz rezultaty przebytych rehabilitacji i leczeń, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i tych współistniejących oraz przewidywania przebiegu choroby;
- wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje;
- Szansa na powrót do poprzedniej lub nowej pracy poprzez ponowne nabycie (częściowym lub całkowitym) zdolności potrzebnych do jej wykonywania - dzięki rehabilitacji, leczeniu lub zdobyciu nowych kwalifikacji zawodowych;
- bariery utrudniające samodzielne funkcjonowanie i branie udziału w życiu społecznym;
- szansa na poprawę samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym oraz społecznym - dzięki rehabilitacji, leczeniu, środkom pomocy i technicznym, zapewnienia przedmiotów ortopedycznych, pomocy opiekuna lub innym działaniom (Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności 2003, roz. 1 pkt. 1).
Zespoły orzekające o niepełnosprawności
Zgodnie z Ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w celu orzekania o niepełnosprawności powoływane są następujące zespoły:
- powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności - pierwsza instancja,
- wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności - druga instancja (Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 1997, art. 6).
Informacje zawarte w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności
Według rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera:
- "oznaczenie zespołu, który wydał orzeczenie;
- datę wydania orzeczenia;
- datę złożenia wniosku;
- podstawę prawną wydania orzeczenia;
- imię i nazwisko osoby zainteresowanej;
- datę i miejsce urodzenia osoby zainteresowanej oraz adres zamieszkania lub pobytu;
- numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
- ustalenie lub odmowę ustalenia stopnia niepełnosprawności;
- symbol przyczyny niepełnosprawności;
- okres, na jaki orzeczono stopień niepełnosprawności;
- datę lub okres powstania niepełnosprawności;
- datę lub okres powstania ustalonego stopnia niepełnosprawności;
- wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, określone przez skład orzekający;
- uzasadnienie;
- pouczenie o przysługującym odwołaniu;
- podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodniczącego składu orzekającego oraz pozostałych członków tego składu" (Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności 2003, roz. 2 pkt. 8).
| Stopnie niepełnosprawności — artykuły polecane |
| Wypadek przy pracy — Badania kierowców — Kurator sądowy — Tajemnica zawodowa — Ubezwłasnowolnienie — Badania do pracy — Obowiązki pracodawcy — Radca prawny — Badania psychotechniczne |
Bibliografia
- Holik G., Nowak Z. (2011), Kwestia osób niepełnosprawnych w Polsce, Zeszyty naukowe nr 863, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności Dz.U. 2003 nr 139 poz. 1328
- Strona internetowa: Uzyskaj orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, gov.pl
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dz.U. 1997 nr 123 poz. 776
- Woronowicz S. (2014), Niepełnosprawność - wybrane zagadnienia społeczne i prawne, Senat Rzeczypospolitej Polskiej
Autor: Izabela Zubek
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
