Enron

Enron było to amerykańskie przedsiębiorstwo energetyczne. Założył je w roku 1985 Kenneth Lay jako połączenie dwóch przedsiębiorstw zajmujących się transportem gazu ziemnego: Houston Natural Gas oraz Internorth. Połączone firmy posiadały 37 000 mil rurociągów śródlądowych jak i międzystanowych.

Spółka kontynuowała sprzedaż gazu i energii elektrycznej, jak również stworzyła nowy rynek dla usług szerokopasmowych i transportu. Enron posiadał biura na całym świecie, w tym w Australii, Japonii czy też Europie. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych Enron był uważany za jedną z bardziej innowacyjnych firm w kraju. W roku 2000 firma zajęła 22 miejsce na liście 100 najlepszych firm w Ameryce według Fortune. (Y. Li, 2010, s. 37-38)

TL;DR

Enron było amerykańskim przedsiębiorstwem energetycznym, które zbankrutowało w 2001 roku. Firma oszukiwała w księgowości, ukrywając straty i manipulując danymi finansowymi. Wprowadzono agresywną rachunkowość, która pomagała ukryć prawdziwą sytuację finansową firmy. To doprowadziło do utraty zaufania inwestorów i bankructwa Enronu.

Bankructwo Enronu

Roczne przychody spółki w 1995 roku wzrosły z około 9 milionów dolarów do 100 milionów dolarów w 2000 roku. Sytuacja finansowa w firmie utrzymywała się poprzez systematyczne i planowane oszustwa księgowe. Stan finansowy Enronu zmienił się diametralnie w roku 2001, kiedy zostało przedstawione sprawozdanie za trzeci kwartał 2001 roku obrazujące stratę w wysokości 618 milionów dolarów.

Możliwość popełnienia innych nadużyć spowodowało dalsze kontrole. Kontrola dokonana przez audytorów Arthur Andersen wykazała, że Enron w latach 1997-2001 wykazał zysk w wysokości 2,08 milionów dolarów, a nie 2,68. Przyczyniło się to do utraty zaufania przez inwestorów.

Akcje firmy w połowie 2000 roku spadły z ceny 90 dolarów do poniżej 1 dolara na koniec roku 2001. Spowodowało to, że akcjonariusze stracili niemal 11 miliardów dolarów. Stan ten doprowadził przedsiębiorstwo Enron do bankructwa w grudniu 2001 roku [Grażyna Wolska, 2017, s. 232-234]

Kalendarium wydarzeń

Poniższa tabela (Tab.1) przedstawia kalendarium najważniejszych wydarzeń związanych z firmą Enron (M Paul i in., 2003, s. 4)

Data	Wydarzenie
1985 r.	Powstanie spółki Enron z siedzibą w Houston w stanie Teksas
1994 r.	Rozpoczęcie sprzedaży energii elektrycznej, wejście na rynek europejski
1999 r.	Powstaje platforma EnronOnline, która pozwalała na handel surowcami o zasięgu światowym
2000 r.	Zyski firmy wzrastają do 100 milionów dolarów
14.08.2001	Wicedyrektor firmy Sherron Watkins w anonimowym liście do Kennetha Lay'a wyraża obawy o finanse firmy Enron
8.11.2001	Enron koryguje dane finansowe za poprzednie lata. Zyski w latach 1997-2001 spadają o 591 milionów dolarów
9.11.2011	Dochodzi do połączenia Enronu z Dynegy
28.11.2001	Akcje firmy spadają z 90 dolarów do poniżej 1 dolara. Dynergy się wycofuje
2.12.2001	Enron składa wniosek o bankructwo

Przyczyny bankructwa Enronu

Enron wprowadziło w roku 2001 rachunkowość opartą na zasadzie mark-to-market, która polegała na oszacowaniu przyszłych dochodów w momencie podpisywania umów długoterminowych. Oszacowania nie obejmowały często dodatkowych kosztów. W wyniku czego dochody wynikające z projektów były uwzględniane w rachunkowości firmy, mimo że pieniądze nie zostały otrzymane. Inwestorzy byli wprowadzani w błąd z powodu częstych odchyleń w oszacowaniach.

Pod kierownictwem Jeffrey Skilling’a wprowadzono EnronOnline, co umożliwiało handlowanie kontraktami online na surowce energetyczne z Enron. W konsekwencji spółka nie mogła pokryć kosztów związanych z transakcjami, co było jednym z powodu bankructwa firmy. Innym powodem bankructwa firmy były wprowadzane przez Dyrektora Finansowego Enronu - Andrew Faston’a, skomplikowanej struktury finansowej, której celem było ukrycie strat i długów.

Rachunkowość agresywna a spółka Enron

Rachunkowość agresywna jest to termin określający manipulowanie danymi wykorzystujące luki występujące w zasadach rachunkowości. Inna definicja określa ten termin jako świadome prowadzenie ewidencji finansowej w sposób sprzeczny z przepisami rachunkowości, która może zaszkodzić innym jednostkom przez wykazanie innej sytuacji ekonomicznej.

Głównym powodem stosowania tego typu rachunkowości jest pogoń za zyskiem. Rachunkowość agresywna jest określana jako działanie destrukcyjne. W przypadku tego typu rachunkowości analizy finansowe są bezużyteczne, ze względu na to, że nie odzwierciedlają faktycznej sytuacji firmy. Przykładem takiego typu księgowości może być przedsiębiorstwo Enron.

Spółka poprzez ukrywanie swojej faktycznej sytuacji finansowej, przedstawiała w sposób korzystny wyniki finansowe ukrywając wszelkie straty. Miało to na celu przyciągnięcie potencjalnych inwestorów. Działania te doprowadziły Enron w 2001 roku do bankructwa (D. Król, 2015, s. 15-16)

Enron — artykuły polecane

Oszustwo księgowe — MBO — George Soros — Strategia cen eliminujących konkurentów — Reuters — Zmowa — Fortune 500 — Embargo — Lehman Brothers

Bibliografia

• Healy P. M. (2003). The Fall of Enron, Journal of Economic Perspectives, Volume 17, Number 2, s. 3-26
• Król D. (2015), Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna. Nauki o finansach, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Li Y. (2010), The Case Analysis of the Scandal of Enron, International Journal of Business and Management, Vol. 5, nr 10
• Pavel T. (2012), The Enron Scandal, Chalmers University of Technology
• Wolska G. (2017), Związki etyki i ekonomii we współczesnej gospodarce, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin

Autor: Daniel Antolak