Gospodarka narzędziowa

Gospodarka narzędziowa służy do wspomagania podstawowej działalności produkcyjnej, dzięki czemu przedsiębiorstwo może uzyskać korzystne wyniki ilościowe, jakościowe oraz ekonomiczne w czasie prowadzenia swej działalności produkcyjnej. Podstawowymi zagadnienia gospodarki narzędziowej są:

• stanowisko robocze zaopatrzone w niezbędne narzędzia do wykonania zleconego zadania,
• dobry stan techniczny narzędzi, które znajdują się na odpowiednich stanowiskach,
• dobrze zorganizowany przepływ narzędzi, tak aby dwa wyżej wymienione zadania zostały zrealizowane przy jak najniższym koszcie.

Zarządzanie gospodarka narzędziową jest szczególnie ważne w przedsiębiorstwach o dużych zasobach zarówno produkcyjnych jak i technologicznych. Dlatego aby wesprzeć utrzymanie ruchu gospodarki narzędziowej stosowane są informatyczne systemy wspomagające zarządzanie (ZISZ) tymi zasobami. Podstawowe funkcje tych systemów wspomagających (ZISZ) w obszarze gospodarki narzędziowej to:

• klasyfikacja narzędzi,
• ewidencja stopnia zużycia oraz obrotu narzędzi,
• ewidencja stanów magazynowych narzędzi (wartościowo i ilościowo),
• ewidencja kosztów zużycia narzędzi oraz ich czasu i kosztów przezbrojeń,
• monitorowanie oraz rejestracja przyczyn awarii oraz napraw.

Narzędzia typowe i specjalne

Gospodarowanie pomocami narzędziowymi wymaga rozpatrzenia zagadnienia doboru tych narzędzi w działalności przedsiębiorstwa produkcyjnego. Narzędzia można podzielić na:

• narzędzia typowe
• narzędzia specjalne

Zaletą wykorzystywania narzędzi typowych podczas procesu produkcyjnego jest niski koszt pozyskania tych narzędzi. ponadto są użyteczne, gdyż mogą być stosowane do różnych zadań, co również obniża koszty prowadzonej działalności.

Dzięki narzędziom specjalnym, można uzyskać wyższą wydajność oraz wyższą jakość wytwarzanych produktów. Podjęcie decyzji dotyczącej wyboru rodzaju stosowanych narzędzi w przedsiębiorstwie, powinno opierać się na rozpatrzeniu problemu pod kątem opłacalności doboru tych narzędzi. W tym celu należy porównać zastosowania narzędzi typowych z korzyściami płynącymi z zastosowania narzędzi specjalistycznych, które dają lepsze efekty pod względem jakościowym i wydajnościowym. Jednak ostateczna decyzja może jednak zależeć od innych czynników, które są ściślej związane z procesem produkcji.

Zarządzanie cyklem życia narzędzi

Etap zakupu narzędzi. Zarządzanie cyklem życia narzędzi to kompleksowy proces, który obejmuje wiele etapów i wymaga uwzględnienia różnorodnych czynników. Pierwszym krokiem w tym procesie jest analiza potrzeb narzędziowych przedsiębiorstwa. Przed zakupem narzędzi konieczne jest dokładne zrozumienie, jakie narzędzia są potrzebne do efektywnej pracy i osiągnięcia celów firmy. Następnie, po dokonaniu analizy, następuje wybór dostawcy narzędzi i negocjacje warunków zakupu. Warto tu postawić na dostawców oferujących konkurencyjne ceny i wysoką jakość produktów. Po dokonaniu wyboru, proces zamówienia i dostawy narzędzi staje się priorytetem. Warto tutaj dbać o terminowość dostaw, aby uniknąć opóźnień w pracy.

Kolejnym istotnym etapem zarządzania narzędziami jest kontrola jakości zakupionych narzędzi. Przyjęte narzędzia muszą spełniać ustalone standardy jakości, aby zapewnić bezpieczne i skuteczne ich użytkowanie. Ewidencja i rejestracja nowo zakupionych narzędzi to kluczowe zadanie, które pozwala na śledzenie historii narzędzi oraz ich stanu technicznego.

Po zakupie rozpoczyna się etap użytkowania narzędzi. Warto zadbać o organizację stanowisk pracy i dostarczenie odpowiednich narzędzi pracownikom. Konieczne jest także przeszkolenie pracowników w zakresie obsługi i użytkowania narzędzi, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność pracy. Monitorowanie i ewidencja zużycia narzędzi pozwala na efektywne zarządzanie nimi oraz na planowanie ich konserwacji. Konserwacja i czyszczenie narzędzi są nieodzowne, aby utrzymać je w dobrym stanie technicznym. Optymalizacja wykorzystania narzędzi na stanowiskach pracy pozwala na oszczędności i zwiększenie efektywności operacyjnej.

Kolejnym etapem jest konserwacja i naprawa narzędzi. Warto stworzyć harmonogram konserwacji i przeglądów narzędzi oraz zapewnić odpowiednie materiały i narzędzia do ich konserwacji. Monitorowanie stanu technicznego narzędzi i diagnozowanie awarii jest kluczowe, aby uniknąć nieplanowanych przestojów. Organizacja napraw i utrzymanie terminowości gwarantują ciągłość pracy. Dokumentacja przeprowadzonych napraw i konserwacji jest ważna dla celów ewidencyjnych i kontroli jakości.

Ostatnim etapem w cyklu życia narzędzi jest ich wycofanie. Ocena zużycia i wydajności narzędzi pozwala na identyfikację przestarzałych lub uszkodzonych narzędzi. Planowanie i realizacja wycofywania narzędzi oraz ich ewidencja i utylizacja są niezbędne, aby utrzymać stan magazynu narzędzi w odpowiednim porządku. Analiza przyczyn wycofywania narzędzi i działania zapobiegawcze pozwalają na minimalizację strat i kosztów związanych z wycofaniem narzędzi.

Wyzwania zarządzania cyklem życia narzędzi

W dzisiejszym świecie, zarządzanie cyklem życia narzędzi staje się coraz bardziej złożone i dynamiczne. Wprowadzenie nowych technologii cyfrowych, takich jak internet rzeczy czy rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, umożliwiają bardziej zaawansowane metody zarządzania narzędziami. Trendy w zarządzaniu narzędziami kierują się w stronę bardziej zrównoważonej eksploatacji i minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Innowacje nadal będą wpływać na cykl życia narzędzi i ich wykorzystanie. Przyszłe wyzwania związane z zarządzaniem narzędziami będą wymagały elastyczności i adaptacji. Jednakże, istnieją już przykłady dobrych praktyk w zarządzaniu cyklem życia narzędzi, które mogą stanowić inspirację i punkt odniesienia dla innych firm.

Gospodarka narzędziowa — artykuły polecane

Analiza wydajności parku maszynowego — Minimalizacja ilości odpadów — Centrum kosztów i jego kontrola — Logistyka produkcji — Koncepcje controllingu — E-logistyka — Heijunka — Produkcja potokowa — Gospodarka magazynowa

Bibliografia

• Banaszak Z., Kłos S., Mleczko J. (2016), Zintegrowane Systemy Zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Kozłowski R., Liwowski B. (2011), Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kozłowski R., Liwowski B. (2011), Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Aleksandra Wrona