Model Belbina
| Model Belbina |
|---|
| Polecane artykuły |
Diagnoza ról zespołowych dostarcza cennej informacji o specyfice funkcjonowania poszczególnych osób w zespole jak również całego zespołu, będącego mozaiką różnorodnych ról zespołowych i kompetencji (naturalnych predyspozycji). Diagnoza ról może być wykorzystana w celu: budowania nowego zespołu, włączania do zespołu optymalnej osoby, zwiększania efektywności działań zespołowych, jak również kierowania karierą zgodnie z indywidualnymi talentami i akceptowalnymi słabościami.
Specyfika poszczególnych ról zespołowych R.Mereditha Belbina, twórcy koncepcji opartej na samoocenie i ocenie 360.
Wyróżnia się 9 charakterystycznych ról zespołowych obejmujących różnorodność funkcjonowania osób w zespołach. Rola to połączenie w jednym pojęciu dominujących cech charakteru i sposób zachowywania się osoby. Te dwa czynniki wyznaczają sposób budowania relacji i interakcji z innymi. Tworząc zespół wyłaniają się kolejno poszczególne role. Kolejno należą do nich:
- Kreator (KR)
Rola Kreatora to przede wszystkim generowanie nowych propozycji i rozwiązywanie problemów. To najbardziej wizjonerska i inteligentna osoba w zespole. Jest często niezbędny przy inicjowaniu nowych etapów projektu lub przy braku postępów podczas jego realizacji. Zazwyczaj jest założycielem firm lub twórcą nowych produktów. Zbyt duża liczba Kreatorów w jednej organizacji może być mało produktywna. Jeśli chcemy natomiast polepszyć i zainspirować grupę to najlepiej umieścić w niej kreatora. Mocne strony kreatora to: innowacyjny, z wyobraźnią, jedyny w swoim rodzaju, poważny. Słabe strony to: kapryśny i chaotyczny.
- Ewaluator (EW)
Ewaluator znakomicie analizuje problemy, rozwija koncepcje i sugestie. Jest znakomity w ocenach za i przeciw. Może być odbierany jako outsider, szorstki i nudny. Ewaluator będziesz dobry w prowadzeniu zespołu, jeśli inne osoby zawiodą. Jego mocne strony to: praktyczność i opanowanie.
- Koordynator (KO)
Dobrze się czuje jako osoba odpowiedzialna za zespół ludzi o różnych kompetencjach, przewodniczy im. Lepiej sprawdza się, porozumiewając się z ludźmi na analogicznych bądź równych rangą stanowiskach, niż z podwładnymi. Jego motto może brzmieć: "konsultacje pod nadzorem", zwykle wierzy w spokojne rozwiązanie problemu. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu jak i potencjał indywidualny każdego członka grupy. Jego mocne strony to: dążenie do celu, entuzjazm, ufność i opanowanie. Słabe strony koordynatora to brak ambicji i momentami lenistwo.
- Implementer (IMP)
Jest bardzo przydatny w organizacji ze względu na niezawodność i umiejętność przystosowania. Odnosi sukces, ponieważ jest efektywny i ma wyczucie. Mówi się, że wielu kierowników wykonuje tylko te zadania, które chce wykonywać i zaniedbuje te, które są dla nich niewygodne. Implementer zawsze zrobi to, co powinno być zrobione. Jeśli ktoś w grupie nie wie co zostało postanowione i co należy zrobić to w pierwszej kolejności zwrócą się właśnie do niego. Jego mocne strony to: zorganizowanie, praktyczność i możliwość uzyskania od niego wsparcia. Słabe strony to uległość i brak elastyczności w działaniu.
- Perfekcjonista (PER)
Perfekcjonista jest nieoceniony w zadaniach, które wymagają dużej koncentracji i wysokiego poziomu dokładności. Musi sprawdzić każdy szczegół. Rozwija w zespole poczucie czasu i pilnuje harmonogramu. Cechuje go precyzja, zainteresowanie szczegółami i umiejętność wdrażania. Jest nastawiony na konkretny efekt i w pełni świadomy celu. Jego mocne strony to opanowanie, zdyscyplinowanie i świadomość szczegółów w działaniu, natomiast jego słabe strony to pedantyzm i oziębłość.
- Lokomotywa (LOK)
Jest zazwyczaj dobrym kierownikiem, ponieważ jest aktywny i dobrze działa pod presją. Jest znakomity, jeśli chodzi o pobudzanie zespołu do działania i przydatny, jeśli pojawiają się komplikacje. Szybko rzuca i podejmuje działania. Nie skupia się na problemach interpersonalnych, jest ponad to. Sprawnie wprowadza zmiany i nie zastanawia się nad mało popularnymi decyzjami. Najczęściej jest najbardziej efektywnym członkiem zespołu, gwarantującym jego działanie. Próbuje łączyć pomysły, cele i praktyczne rozważania w jedną całość. Jego mocne strony to odporność na stres, efektywność i towarzyskość. Słabe strony lokomotywy to np. niecierpliwość i apodyktyczność.
- Dusza Zespołu (DZ)
Rolą Duszy Zespołu jest zapobieganie problemom interpersonalnym, powstającym w zespole i przez to umożliwianie pełnego zaangażowania wszystkim członkom zespołu. Nie lubi tarć i jest w stanie zrobić wiele, by ich uniknąć. Dusza Zespołu ma "wygładzający" wpływ na zespół. Morale jest wyższe i ludzie wydają się lepiej współpracować. Jest najbardziej wrażliwą osobą z grupy. Jeśli chcemy poznać atmosferę panującą w grupie to powinniśmy zapytać o to właśnie jego. Mocne strony duszy zespołu to entuzjazm, komunikatywność, ufność i pojednawczość. Słabe strony to uległość i brak przekonania w wykonywaniu działań.
- Poszukiwacz Źródeł (PZ)
Jest znakomity w rozwijaniu i realizowaniu pomysłów korzystając z zasobów spoza zespołu. Jest najlepszy, jeśli chodzi o kontakty zewnętrzne i prowadzenie negocjacji. Ma umiejętność zdobywania informacji "spod ziemi" i dogłębnego badania tematu. Rola ta w zespole może pojawiać się od początku powstawania zespołu. Często ujawnia się okazjonalnie. Jest najbardziej lubianym członkiem zespołu. Mocne strony poszukiwacza źródeł to zaradność, komunikatywność, towarzyskość i szeroko rozumiany entuzjazm. Jego słabe strony to bycie kapryśnym i momentami zbyt entuzjastycznym.
- Specjalista (SP)
Specjalista jest niezastąpionym członkiem zespołu, dostarcza wiedzę i umiejętności, które nie są powszechnie dostępne. Miewa tendencję do przeceniania własnego doświadczenia w procesie podejmowania decyzji. Również rola specjalisty ujawnia się w różnych momentach w zależności od zapotrzebowania zespołu na wiedzę specjalistyczną. Specjalista jest osobą bardzo inteligentną, lecz jeśli porównać go z kreatorem to jest trochę zimny i nieprzyjemny w kontakcie. Chłodno analizuje pomysły całej grupy. Jego mocne strony to analityczność, refleksyjność, bezstronność i rozwaga. Słabe strony specjalisty to brak wyobraźni, chłód płynący w kontaktach międzyludzkich i zbytnia krytyczność.
Spośród wskazanych ról są role przeciwstawne, czyli takie, które ukazują odmienne sposoby działania w zespole. Rolami przeciwstawnymi są: Poszukiwacz źródeł i Perfekcjonista, Kreator i Implementer, Lokomotywa i Dusza zespołu, Koordynator i Specjalista, a Ewaluator jest rolą neutralną.
Więcej informacji na www.belbin.pl
Bibliografia
- H. Kerzner, Zarządzanie projektami, studium przypadków, wyd. Helion, Gliwice, 2005
- M. Belbin, Twoja rola w zespole, Wydawnictwo GWP, Gdańsk 2002
- M. Makowski Zarządzanie pracownikami, Instrumenty polityki personalnej wyd. Poltex, Warszawa, 2001
- R.M. Belbin, Management team: why they succeed or fail, wyd.Heimann, Londyn, 1981
- www.slideshare.net/adamczyk67/praca-zespoowa-role-zespoowe-10322970
Autor: Anna Olszewska, www.belbin.pl
