Międzynarodowy podział pracy
| Międzynarodowy podział pracy |
|---|
| Polecane artykuły |
Miedzynarodowy podział pracy(MPP)- rozumiany jest jako zjawisko ciągłego zaangażowania gospodarek narodowych w wymianę nakierowaną na międzynarodowych partnerów jak i proces wytwórczy (Bobowski S. 2012r. s. 185-187). Podział ten został zapoczątkowany już w okresie historycznym i kształtował się już od XVIII. Zjawisko to stanowi bardzo ważną funkcję w działalnościach gospodarczych, stanowiąc pewien rodzaj ewolucji w podziale pracy, zaistniał w momencie gdy poziom asortymentowy i ilościowy przekroczył stopień potrzeb nabywców który nie został zaspokojony.
TL;DR
Międzynarodowy podział pracy jest procesem, w którym kraje specjalizują się w produkcji i wymianie określonych towarów. Wpływ na ten podział mają czynniki strukturalne, technologiczne, instytucjonalne i koniunkturalne. Komplementarność struktur może być międzygałęziowa lub wewnątrzgałęziowa. Globalna gospodarka w XXI wieku jest silnie związana z międzynarodowym podziałem pracy. Stopy krańcowe importu i eksportu informują nas o udziale handlu zagranicznego w gospodarce.
Czynniki wpływające na MPP
Ciągła nadwyżka produkcyjna w krajach stworzyła potrzebę zbytu wymiany handlowej przekraczającej granice kraju. W ten sposób uruchomiony został mechanizm międzynarodowej konkurencji i stał się nierozłącznym elementem wyznaczającym kierunki profesji produkcji i wymiany określonych krajów. Produkcje nadwyżkowe wykraczające poza potrzeby rynku danego kraju nie były jednak głównym czynnikiem który wystarczyłby do odmiany podziału międzynarodowego pracy, oraz lokalnego handlu w międzynarodową wymianę. Ważnym czynnikiem wpływającym na zaistnienie międzynarodowego podziału pracy było również zapewnienie, by postępujące ilości towarów były sprawnie dystrybuowane nawet na duże odległości. Wpływ na międzynarodowy podział pracy miał również odpowiedni rozwój infrastruktury technicznej jak i organizacyjno-ekonomicznej, który zapewniał łatwość i bezpieczeństwo w regularnym przemieszczaniu nadwyżek towarowych. Rozwój techniki stał się jednym z głównych przyczyn które napędzają międzynarodowy podział pracy.(Bobowski S. 2012r. s. 185-187)
Czynniki wpływające na specjalizację danego kraju w międzynarodowym podziale pracy
1) Czynniki strukturalne- decydują o specjalizacji w pierwszej kolejności. Związane są między innymi z bogactwem naturalnym poszczególnego państwa, kapitałem czy pracą. Kraje posiadające duże zasoby energetyczne zajmują się wydobywaniem i zasilaniem międzynarodowych partnerów. Rozległe obszary żyznych gleb przy sprzyjających czynnikach geograficznych i klimatycznych przyczyniły się eksportu i produkcji żywności, w rezultacie utworzyła się grupa gospodarcza która łączy z sobą surowce i rolnictwo. Gospodarka ta podniosła zdecydowanie poziom dobrobytu i rozwoju społecznego.
2)Czynnik techniczno-technologiczny - przedstawia 2 bardzo ważne skutki. Pierwszym obecnie odgrywającym najważniejszą rolę skutkiem jest powstawanie nowych produktów i rynków wytworzonych produktów, dzięki czemu możliwe jest tworzenie się nowych specjalizacji. Kolejnym skutkiem jest wzrost wydajności który pozwala produkować więcej. Wzrost wydajności pozwala na eliminowanie barier specjalizacji które wynikają z uwarunkowań naturalnych.
3) Czynniki instytucjonalne –Wśród których najczęściej jest wymieniany polityczny ustrój, traktaty, polityka gospodarcza, jak i międzynarodowe umowy. Czynnik ten charakteryzuje zmienność i subiektywizm, sprzyjać mu będzie otwarty system rynkowej gospodarki który będzie właściwy dla ustroju demokratycznemu.
4)Czynniki koniunkturalne – zazwyczaj jest to czynnik krótkoterminowy, trwa podczas gdy w globalnej gospodarce wzrasta popyt na różnego rodzaju dobra i usługi, sprzyja to rozwojowi wytwórczej bazy i międzynarodowemu obrotowi. Międzynarodowe gospodarki wpisują się na międzynarodowy podział pracy zaczynając gdy zwiększają import, w rezultacie eksportują na ciągle zwiększającą się skalę. (Bobowski S. 2012r. s. 185-187)
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące MPP
W przypadku czynników wewnętrznych uzależniają one uwarunkowania specyficzne dla określonych narodowych gospodarek, jeśli chodzi o zewnętrzne czynniki przedstawiają one wpływ strukturalnych przekształceń globalnej gospodarki na międzynarodowy rozwój podziału pracy. Międzynarodowy podział pracy jest powiązany ściśle z komplementarnością gospodarczych struktur, jako dopasowanie wzajemne w dwóch lub znaczniejszej liczby krajów. Komplementarność w procesowym ujęciu rozumiana jest jako zmianę która zachodzi na skutek czynników technicznych, instytucjonalnych, koniunkcyjnych oraz strukturalnych, rozumiana jest również jako stopień odzwierciedlenia dopasowania gospodarczych struktur w określonym czasie.(Bobowski S. 2012r. s. 188)
Rodzaje komplementarności struktur
- Międzygałęziowa, włączającą państwa które mają zróżnicowany rozwój poziomu gospodarczo-społecznego, wpływając znacząco różnicami w zasobach produkcji, między innymi w bogactwach naturalnych, kapitale oraz pracy.
Wzajemne dopasowanie korzystnie wpływa na obrót wyrabiania towarów gospodarczych.
- Wewnątrzgałęziowa, ma miejsce w państwach o podobnym rozwoju gospodarczo-społecznym, motywowana jest różnicą podczas czynników produkcji. Wynikiem jest rozwój tej komplementarności wewnątrzgałęziowej, obejmuje ona obszerne podzespoły i komponenty.(Bobowski S. 2012r. s. 188)
Globalna Gospodarka w XXI wieku
Globalną gospodarkę kreują istotnie międzynarodowe gospodarcze podmioty, takie jak instytucje ponadnarodowe, formalne lub nieformalne organizacje, transnarodowe korporacje. Dzięki dynamicznie rozwijającej się globalnie gospodarce, rozpowszechniającej się technologii możemy mieć do czynienia z międzynarodowym podziałem pracy.(Zielińska - Głębocka A.2012r. s. 11-12)
Stopy krańcowe importu i eksportu
Miary te informują nas o udziale importu lub eksportu w każdej jednostce PKB która jest dodatkowa. Krańcowa stopa importu informuje nas jak importowana chłonność gospodarki będzie zwiększać się łącznie z tempem wzrostu produktu krajowego brutto. Wpływ między innymi na mierniki te ma: Produkcja dóbr wytwarzanych w kraju, między innymi dopasowanie inwestycyjne w danym kraju dóbr, a w dokładnie dopasowanie popytu na dobra do struktur inwestycyjnych. Głównym zadanie jest idealne dopasowanie struktury. Kolejnym czynnikiem jest rozwój poziomu gospodarczego określonego kraju. W przypadku gdy poziom jest niski, a nastąpi szybki przyrost podniesienia się gospodarczego wzrostu, następować będzie bardzo nagły przyrost stopy krańcowej importu. (Ślusarczyk B., Ślusarczyk S. 2011r. s. 284-285)
Bibliografia
- Bieleń S. (2010) Polityka w stosunkach międzynarodowych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa
- Bobowski S. (2012) Międzynarodowy podział pracy w gospodarce globalnej XXI wieku, "Wyzwania gospodarki globalnej- Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego", nr 31
- Sporek T. (2011) Międzynarodowe stosunki gospodarcze – wybrane podmioty i procesy gospodarki światowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice
- Ślusarczyk B., Ślusarczyk S. (2011) Podstawy mikro- i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Lublin
- Zielińska - Głębocka A.(2012) Współczesna Gospodarka Światowa. Przemiany, innowacje, kryzysy, rozwiązania regionalne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa
Autor: Dominika Handzel
