Biuro informacji gospodarczej

Biuro informacji gospodarczej
Polecane artykuły
Rejestr dłużników Lista dłużników Krajowy rejestr długów Biuro Informacji Kredytowej Pranie brudnych pieniędzy Emisja obligacji InfoMonitor Prawo wekslowe Podpis kwalifikowany

Biuro informacji gospodarczej to instytucja, która przyjmuje, przechowuje i udostępnia informacje gospodarcze dotyczące wiarygodności płatniczej konsumentów i przedsiębiorców. Jej działanie opiera się na Ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Z rejestru prowadzonego przez BIG mogą korzystać zarówno firmy jak i osoby fizyczne. Do rejestru mogą trafić różnego rodzaju zadłużenia niebankowe np.: niezapłacone alimenty, czynsz, kredyty, mandaty itp. (Narodowy Bank Polski 2015, s. 34).

TL;DR

Biura informacji gospodarczej (BIG) to instytucje, które gromadzą informacje o wiarygodności płatniczej firm i osób fizycznych. Powstały w Polsce w 2003 roku, aby zapobiegać bankructwom i niewypłacalności. BIG udostępnia informacje o nierzetelnych klientach, co poprawia płynność finansową podmiotów gospodarczych. Powody powstania BIG to również brak informacji o niewypłacalnych kontrahentach i inspiracja innymi krajami. Biura działają na zasadzie pośrednictwa w udostępnianiu informacji i muszą działać zgodnie z przepisami prawnymi. W Polsce istnieje pięć BIG-ów, które obsługują zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorców.

Historia powstania Biur informacji gospodarczej

System wymiany informacji w Polsce sięga roku 2003, kiedy to sejm uchwalił Ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych. Od tego czasu na mocy wprowadzonej ustawy zaczęły powstawać biura informacji gospodarczej. Biura te stały się instytucjami, które jako jedyne zbierały i przechowywały pozytywne i negatywne informacje na temat wiarygodności płatniczej firm i osób fizycznych. Rezultatem dalszych prac nad nowymi przepisami prawnymi było uchwalenie ustawy w dniu 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Nowy akt prawny regulujący rynek informacji dostosował przepisy do aktualnego funkcjonowania polskiej gospodarki i pozwolił na nieograniczone przekazywanie wierzycielom pozytywnych i negatywnych danych do biur informacji gospodarczej (M. Bekas 2011, s. 11).

Powody powstania BIG (M Bekas 2011, s. 11-12):

1. Pierwszy powód to narastające bankructwa i niewypłacalność przedsiębiorstw, które prowadziły do utraty płynności finansowej firm a w rezultacie do ich upadku. W latach 2001-2003 ogłoszono najwięcej upadłości, natomiast w roku 2010 po wprowadzeniu ustawy liczba ta zmniejszyła się trzykrotnie. Przez podanie do publicznej wiadomości o nierzetelnych klientach nastąpiła poprawa płynności finansowej podmiotów gospodarczych. Przedsiębiorstwo lub konsument wpisany do publicznego rejestru bazy dłużników tracił wiarygodność finansową i został pozbawiony możliwości nawiązywania współpracy z innymi podmiotami na rynku. Niesolidny klient, aby odzyskać swoją reputację był zobowiązany do spłaty zadłużenia, po czym został wykreślany z rejestru dłużników.
2. Drugi powód to tworzenie w internecie tzw. "czarnych list dłużników". Na rynku brakowało informacji o niewypłacalnych kontrahentach, dlatego nowa ustawa uregulowała sposób podawania do publicznej wiadomości informacji o ich problemach finansowych. Wprowadzenie nowych przepisów stało się kluczowe dla korporacji oraz instytucji finansowych, które chciały kierować się jasnymi informacjami na temat niesolidnych dłużników i korzystać z legalnych źródeł przy ocenie zdolności kredytowej klientów.
3. Trzeci powód to oparcie na doświadczeniach innych krajów kapitalistycznych, w których takie biura funkcjonowały od wielu lat co pozwalało na bezpieczny obrót gospodarczy w tych państwach. Najbardziej rozwinięte biura informacji gospodarczych były na terenach Unii Europejskiej, podczas gdy w krajach Europy Wschodniej zaczęły powstawać zaledwie kilka lat temu. W krajach wysoko rozwiniętych wszyscy nierzetelni kontrahenci trafiają do publicznych rejestrów, do których mają dostęp wszyscy uczestnicy obrotu gospodarczego m.in. banki, firmy leasingowe.

Zasady działalności BIG

Biura informacji gospodarczych zajmują się wyłącznie pośrednictwem w udostępnianiu informacji gospodarczych, czyli przyjmowaniem, przechowywaniem i udzielaniem informacji. Zarząd każdego biura uchwala Regulamin Zarządzania Danymi, po czym musi on zostać zatwierdzony w drodze decyzji przez ministra właściwego do spraw gospodarki po zasięgnięciu opinii Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Minister Gospodarki sprawuje nadzór nad działalnością BIG. Jeżeli biuro funkcjonuje niezgodnie z prawem zostaje zamknięte. Biura powstały w celu dyscyplinowania firm i konsumentów do terminowego regulowania zobowiązań. Jakiekolwiek zaległości powodowały wpisanie dłużnika do rejestru. Wpisanie niesolidnego klienta do bazy danych zwiększało szansę na odzyskanie należności, ponieważ nikt nie chciał figurować w publicznym rejestrze. Kontrahenci każdorazowo mają możliwość sprawdzenia informacji o potencjalnych klientach w celu zminimalizowania ryzyka niewypłacalności zawieranych transakcji (M. Bekas 2011, s. 13).

Do bazy BIG można wpisać zarówno osoby fizyczne jak i przedsiębiorców. Konsument może trafić do rejestru jeżeli posiada dług potwierdzony umową lub wyrokiem sądu i zalega ze swoimi płatnościami na kwotę powyżej 200zł. Informacja o zaległościach przedsiębiorcy przekazywana jest w przypadku długu powyżej 500zł. Wpis do rejestru następuje po upływie 60 dni po terminie płatności (Narodowy Bank Polski 2015, s. 34).

Rodzaje biur informacji gospodarczej

W Polsce według staniu z września 2016 r. działa pięć BIG-ów (P. Nowak 2018, s. 236):

• ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A. - zajmuje się przetwarzaniem danych o dłużnikach wpisanych przez spółki grupy kapitałowej KRUK. Dane obsługiwane przez firmę KRUK są niedostępne w innych biurach informacji gospodarczej. ERIF jest na chwilę obecną jedynym w Polsce biurem, który poddaje kwartalnie swoją bazę danych do weryfikacji przez niezależnego biegłego rewidenta;
• Krajowy Rejestr Długów BIG S.A. (KRD) - zajmuje się obsługą wszystkich podmiotów gospodarczych, zarówno małych firm jak i wielkich korporacji. Dzięki stworzonemu systemowi wymiany informacji gospodarczych rejestr KRD połączył wszystkie gałęzie gospodarki i powstał przy współpracy ze spółdzielniami mieszkaniowymi i bankami spółdzielczymi;
• BIG InfoMonitor S.A. (InfoMonitor) - jest jedynym w Polsce biurem, które dodatkowo umożliwia dostęp do baz Biura Informacji Kredytowej;
• Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A. (KBIG) - należy do części grupy kapitałowej "Grupa Deltavista" prowadzącej rejestry za granicą na terenie Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Dzięki takiej formie współpracy biuro ma możliwość uzyskania międzynarodowej informacji o zagranicznych kontrahentach;
• Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych BIG S.A. (KIDT).

Biura informacji gospodarczej działające w Polsce są prywatnymi podmiotami, prowadzącymi działalność jako przedsiębiorca (P. Nowak 2018, s. 237).

Bibliografia

• Bekas M (red.)(2011), System wymiany informacji gospodarczych w Polsce, "Studia i prace kolegium zarządzania i finansów", Nr 109, s. 11-13
• Narodowy Bank Polski (2015), Wybrane aspekty oceny zdolności kredytowej, Kredyt bankowy jako źródło finansowania działalności, s. 34
• Nowak P. (2018), Udział biur informacji gospodarczej w systemie wymiany informacji o zobowiązaniach finansowych dłużników, Przedsiębiorczość-Edukacja, Nr 14, s. 236-237
• Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (2010), Dz.U. 2010 nr 81 poz 530

Autor: Daniel Kowalczyk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.