Depozyt

Depozytem nazywa się taką umowę wedle której jedna osoba bądź też instytucja oddaje na przechowanie przedmioty czy też pieniądze drugiej osobie. Przechowawca na mocy takiej umowy zobowiązuje się do tego by przechować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą, która została mu powierzona do przechowania. Przyjęte jest, że przechowawca powinien otrzymać odpowiednie wynagrodzenie za przechowanie przedmiotów. Wyjątkiem jest sytuacja w której przechowawca dobrowolnie zobowiązał się przechować rzecz bez wynagrodzenia.

TL;DR

Depozyt to umowa, w której jedna osoba oddaje przedmioty lub pieniądze do przechowania drugiej osobie. Przechowawca zobowiązuje się do zachowania przedmiotu w dobrym stanie. Depozyt bankowy to przekazanie środków pieniężnych do banku, który zobowiązuje się do ich zwrotu w określonym terminie. Depozyty bankowe dzielą się na różne rodzaje i są zróżnicowane pod względem oprocentowania i charakteru. Najkorzystniejsza jest lokata, która daje najwyższą efektywną roczną stopę procentową.

Depozyt prawidłowy

Depozytem prawidłowym nazywa się sytuację w której przechowawca jest zobowiązany do tego by wydać tą samą rzecz, którą zgodził się przyjąć na przechowanie.

Depozyt nieprawidłowy

inaczej też depozyt nieregularny to taki depozyt, którego przedmiotem są pieniądze lub też inne rzeczy, które są oznaczone tyko co do gatunku. Do tego depozytu zastosowanie mają przepisy o przechowaniu w zakresie miejsca i czasu zwrotu.

Depozyt pieniężny

określa środki pieniężne, które zostały przekazane bankowi przez klienta. Warunki takiego przekazania są różne. Bank który przyjmuje te środki od klienta potwierdza je zapisem uznającym rachunek klienta. Depozyt pieniężny w ujęciu prawnym jest to stosunek, który polega na tym, że klient czyli deponent zobowiązuje się do oddania depozytariuszowi na przechowanie określonej ilości środków płatniczych [M.M. Golec, 2011, s. 34]

Depozyt bankowy

pojawia się on na rachunku bankowym zawsze wtedy gdy na tym rachunku występuje saldo kredytowe. Takie saldo kredytowe ma w tym wypadku być konsekwencją wykonania przez bank czynności bankowych niezależnie czy dane środki pieniężne są gromadzone w celach oszczędnościowych czy też płatniczych [M.M. Golec, 2011, s. 34] Banki przyjmują wkłady pieniężne i przyrzekają ich zwrot w określonym terminie lub na żądanie za ustalonym wynagrodzeniem, odzwierciedlanym przez stopie procentową, która jest liczona w relacji do nominalnej wartości wkładu. Konkurencja pomiędzy bankami o pozyskiwanie wkładów depozytowych jest duża, ponieważ od środków pozyskanych w taki sposób zależy możliwość udzielania kredytów [Z.Nowak, T.Zalega, 2015, s. 246] Wartości które zostały przyjęte do depozytu, przechowywane są w skarbcu w zamkniętej formie bądź tez w otwartej.

Depozyty zamknięte

pakowane są w obecności pracownika banku, wydaje on dowód depozytowy.

Depozyt otwarty

nie wymaga specjalnego pakowania. Bank może administrować depozytem, ma dostęp do deponowanych wartości.[Z.Zawadzka, 2008, s. 346]

Struktura podmiotowa depozytów bankowych

Działalność depozytowa banków polega na pozyskiwaniu zasobów o charakterze zwrotnym w formie zadłużenia (zobowiązań) od wszelkich ich partnerów na różnych segmentach rynku finansowego, krajowego i zagranicznego [ E. Bogacka-Kisiel, 2000, s. 65]. Stąd też depozyty można podzielić na:

• Depozyty sektora niefinansowego
  • klienci indywidualni
  • klienci instytucjonalni
    • podmioty gospodarcze
    • podmioty sfery budżetowej
    • związki zawodowe
    • fundacje
    • organizacje religijne
• Depozyty sektora finansowego
  • podmioty bankowe
    • bank centralny
    • banki komercyjne
  • podmioty niebankowe
    • towarzystwa ubezpieczeniowe
    • fundusze emerytalne i rentowe
    • organizacje zbiorowego lokowania w papiery wartościowe (np. fundusze inwestycyjne, fundusze powiernicze) [ E. Bogacka-Kisiel, 2000, s. 66].

Rodzaje wkładów

Na depozyty składają się głównie dwa rodzaje wkładów:

• wkłady na żądanie (a vista)
• wkłady terminowe

O ile wkłady a vista mogą być wycofane na każde żądanie, w dowolnym momencie określonym przez właściciela wkładu, o tyle w przypadku wkładów terminowych wycofanie pieniędzy z banku jest możliwe tylko z zachowaniem pewnego minimalnego okresu wypowiedzenia.

Wkłady na żądanie są to rachunki bankowe, w ciężar których wystawiamy czeki i tym samym zmniejszamy stan naszych wkładów bez uprzedniego powiadomienia o tym banku [Begg, 2000, s. 106].

Zróżnicowanie oferty bankowej

Różnorodność oferty depozytów bankowych określona jest m.in. przez sposób oprocentowania depozytu i jego charakter, tj. czy wpłaty będą dokonywane jednorazowo (lokata), czy wielokrotnie (wkład oszczędnościowy).

Można wyróżnić lokaty złożone na procent prosty, czyli bez kapitalizacji odsetek i lokaty złożone na procent składany, czyli podlegające kapitalizacji.

Kapitalizacja odsetek oznacza, że powiększają one kapitał początkowy i wraz z nim podlegają oprocentowaniu w kolejnym okresie kapitalizowania.

Jeżeli najważniejszym kryterium wyboru rodzaju lokaty jest wartość zgromadzonego przez deponenta kapitału końcowego, to można posłużyć się efektywną roczna stopą procentową.

Efektywna roczna stopa procentowa to taka, która przy jednorazowym rocznym oprocentowaniu powoduje taki sam wzrost kapitału jak m-krotne, śródroczne oprocentowanie z m-krotną śródroczną kapitalizacją odsetek (gdzie m to liczba podokresów oprocentowanych w roku).

Największą korzyść ekonomiczną przyniesie ta lokata, dla której efektywna roczna stopa procentowa będzie najwyższa.

Depozyt — artykuły polecane

Instrumenty rynku pieniężnego — Obligacje — Depozyt bankowy — Kreowanie pieniądza — Kredyt konsumpcyjny — Kredyt wekslowy — Depozyt terminowy — Rachunek oszczędnościowy — CDS

Bibliografia

• Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Bogacka-Kisiel E.(2000) Usługi i procedury bankowe, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław
• Golec M.(2011) Usługi bankowe podstawowe zagadnienia, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań
• Zawadzka Z. (2010), Bankowość podręcznik akademicki, Wydawnictwo Poltext, Warszawa

Autor: Lucyna Fiutowska, Klaudia Żydek