Refundacja

Refundacja to zwrot całości lub części poniesionych kosztów. Inaczej nazywana kompensatą. W większości najczęściej kojarzy się z refundacją leków i sektorem medycznym jednak dotyczy ona także m.in:

• kosztów doposażenia miejsc pracy lub też ich wyposażenia,
• kosztów zakwaterowania pracownika czy też jego dojazdu do pracy,
• kosztów opieki nad nieletnim do lat 7 lub osobą zależną,
• kosztów składek na ubezpieczenia społeczne,
• refundacji wynagrodzenia za zatrudnienie osoby zarejestrowanej w Urzędzie Pracy jako bezrobotnej,
• refundacji za przygotowanie osoby młodocianej do pracy w wykształcanym zawodzie.

Refundacja a dotacja

Jak podaje P. Czerski dotacja to forma pomocy finansowej, która jest bezzwrotna i nieodpłatna. Jest to jeden z elementów dochodów gmin, powiatów i województw samorządowych. Może ona pochodzić z różnych źródeł np:

• budżetu państwa
• budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego
• funduszów celowych
• źródeł leżących poza granicami państwa

Udzielana jest "jednostce organizacyjnej sektora finansów publicznych, osobie prawnej pozostającej poza sektorem finansów publicznych lub jednostce samorządu terytorialnego w celu popierania określonej działalności polegającej na zaspokajaniu potrzeb publicznych". Dotacje przekazywane na rzecz samorządu terytorialnego są wydatkiem budżetu państwa, który jest sfinansowaniem lub dofinansowaniem jakiegoś zadanie realizowanego przez te jednostki.

Refundacja także jest formą wsparcia finansowego ale możliwą do uzyskania dopiero po okazaniu odpowiednich dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów, co oznacza, że "koszt został definitywnie poniesiony i będzie on stanowił koszt uzyskania przychodu, a sama refundacja wygeneruje przychód podatkowy" natomiast w przypadku, gdy "podatnik w ogóle nie poniesie kosztu, ponieważ za otrzymaną fakturę z góry płaci refundator, nie pojawi się też koszt podatkowy (wydatek nie został definitywnie poniesiony z majątku podatnika". O sytuacji, kiedy koszt podatkowy nie powstanie mówimy także w momencie, kiedy koszt jest zafakturowany, natomiast dana osoba nie jest zobligowana do dokonania płatności za fakturę.

Rodzaje refundacji

• Refundacja kosztów leczenia medycznego. Refundacja kosztów leczenia medycznego to procedura, która umożliwia zwrot kosztów związanych z leczeniem. W zależności od rodzaju leczenia oraz ustalonych warunków, pacjenci mogą ubiegać się o zwrot części lub całości poniesionych kosztów. Istnieje wiele różnych rodzajów refundacji medycznej, takich jak refundacja leków, refundacja zabiegów chirurgicznych czy refundacja badań diagnostycznych. Każdy rodzaj refundacji ma swoje specyficzne procedury i warunki uzyskania zwrotu kosztów.
• Refundacja kosztów rehabilitacji i terapii. Osoby potrzebujące rehabilitacji lub terapii mają możliwość skorzystania z różnych form refundacji. Mogą one uzyskać zwrot kosztów związanych z fizjoterapią, logopedią, terapią zajęciową i innymi formami terapii. Refundacja może obejmować zarówno terapie wykonywane w placówkach medycznych, jak i te prowadzone w domu pacjenta. W zależności od rodzaju rehabilitacji i terapii, procedury i warunki refundacji mogą się różnić.
• Refundacja kosztów opieki nad osobami starszymi lub niepełnosprawnymi. Osoby opiekujące się osobami starszymi lub niepełnosprawnymi mogą skorzystać z różnych mechanizmów wsparcia finansowego. Refundacja kosztów opieki może obejmować m.in. zwrot kosztów opieki domowej, pobytu w placówce rehabilitacyjnej, zakupu niezbędnego sprzętu medycznego czy zatrudnienia opiekuna. Procedury i warunki refundacji zależą od rodzaju opieki oraz wymagań określonych przez instytucje udzielające wsparcia finansowego.
• Refundacja kosztów edukacji. Refundacja kosztów edukacji pozwala osobom ubiegającym się o nią na zwrot części lub całości kosztów związanych z nauką i edukacją. Dotyczy to zarówno kosztów szkolnictwa wyższego, jak i szkoleń zawodowych czy kursów językowych. Procedury i warunki refundacji mogą się różnić w zależności od rodzaju edukacji oraz instytucji udzielającej zwrotu kosztów.
• Refundacja kosztów zakupu sprzętu medycznego. Osoby potrzebujące sprzętu medycznego, takiego jak aparaty słuchowe, wózki inwalidzkie czy protezy, mogą ubiegać się o refundację kosztów zakupu. Procedury i warunki refundacji zależą od rodzaju sprzętu oraz wymagań określonych przez instytucje refundujące koszty. W niektórych przypadkach, osoby korzystające z refundacji mogą otrzymać sprzęt bezpośrednio od dostawcy, a w innych przypadkach muszą najpierw zakupić sprzęt na własny koszt, a następnie złożyć wniosek o zwrot kosztów.

Refundacja opieki zdrowotnej

Jak pisze T. Zimna o refundacje kosztów leczenia z ubezpieczenia mogą ubiegać się osoby, których leczenie było prowadzone przez lekarzy lub placówki służby zdrowia, z którymi Fundusz zawarł odpowiednią umowę. Wyjątkiem są finansowania świadczeń zaistniałych w przypadkach nagłych. W ten sposób państwo spełnia jeden z obowiązków jakim jest zapewnienie ochrony zdrowia obywatelom.

Obowiązek zwrotu refundacji na przykładzie sektora farmaceutycznego

B. Michalski w swojej książce za podstawowe cztery przesłanki do zwrotu refundacji podaje sytuacje, w których :

1. "dojdzie do przekroczenia całkowitego budżetu NFZ na refundacje,
2. dojdzie do przekroczenia wydatków w danej grupie limitowej,
3. określony produkt ma udział w przekroczeniu danej grupie limitowej,
4. dla takiego produktu nie został ustalony instrument dzielenia ryzyka"

W momencie, w którym dochodzi do przekroczenia całkowitego budżetu, który jest przeznaczony na refundację dla danej grupy limitowej wyznaczana jest kwota tegoż przekroczenia. Osoba, która uzyskała administracyjną decyzję o objęciu refundacją do Narodowego Funduszu Zdrowia zwraca "kwotę proporcjonalną do udziału kosztów refundacji leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego objętego tą decyzją, w tym przekroczeniu w danej grupie limitowej". Kwotę tą można obliczyć według wzoru :

KP= Wr' - Wr, gdzie:

KP - kwota przekroczenia

Wr' - kwota refundacji w roku rozliczeniowym w danej grupie limitowej

Wr - planowana kwota refundacji w danej grupie limitowej wyliczona jako iloczyn planowanej kwoty refundacji w tej grupie w roku poprzedzającym i współczynnika wzrostu stanowiącego iloraz całkowitego budżetu na refundację w roku rozliczeniowym pomniejszonego o rezerwę oraz budżetu na refundację w roku poprzedzającym".

Istotne parametry refundacji

• Wymagane dokumenty. Aby ubiegać się o refundację, konieczne jest złożenie odpowiednich dokumentów. Lista wymaganych dokumentów może różnić się w zależności od rodzaju refundacji, ale najczęściej obejmuje ona m.in. skompletowane formularze wniosku, zaświadczenia lekarskie, faktury i dowody zakupu, a także inne dokumenty potwierdzające koszty i potrzebę refundacji.
• Procedury ubiegania się. Proces ubiegania się o refundację składa się z kilku kroków, które należy ścisłe przestrzegać. W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek o refundację w odpowiedniej instytucji. Następnie dokumenty są poddawane weryfikacji, a wnioskodawcy mogą być poproszeni o dostarczenie dodatkowych informacji lub dokumentów. Po pozytywnej weryfikacji wniosku, instytucja podejmuje decyzję o refundacji i informuje o niej wnioskodawcę.
• Czas oczekiwania. Czas oczekiwania na decyzję w sprawie refundacji może być różny i zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj refundacji, obciążenie instytucji obsługującej wnioski czy stopień skomplikowania procedur. W niektórych przypadkach decyzja może być podjęta w ciągu kilku dni, a w innych może to zająć nawet kilka miesięcy. Ważne jest, aby być cierpliwym i śledzić status wniosku w celu uniknięcia niepotrzebnych opóźnień.
• Ograniczenia i wymogi. W celu otrzymania refundacji mogą być ustalone pewne ograniczenia i wymogi. Przykładowo, niektóre formy refundacji mogą być dostępne tylko dla określonych grup społecznych lub pacjentów z określonymi schorzeniami. Ponadto, istnieć mogą limity finansowe, które determinują maksymalną kwotę, jaką można otrzymać w ramach refundacji. Konieczne jest dokładne zapoznanie się z wymogami i ograniczeniami, aby mieć pewność, że spełnia się warunki do otrzymania refundacji.
• Wyzwania i trudności. Proces ubiegania się o refundację może wiązać się z pewnymi trudnościami i wyzwaniami. Skomplikowane procedury, konieczność dostarczenia wielu dokumentów czy długie oczekiwanie na decyzję to tylko niektóre z potencjalnych trudności, z jakimi mogą się spotkać osoby ubiegające się o refundację. Ważne jest, aby być dobrze przygotowanym, zrozumieć wymagania i procedury, oraz być cierpliwym i wytrwałym w dążeniu do uzyskania refundacji.

Korzyści i wady refundacji

• Korzyści dla osób i organizacji. Refundacja niesie za sobą wiele korzyści zarówno dla osób korzystających z niej, jak i dla organizacji udzielających zwrotu kosztów. Dla osób refundacja oznacza zmniejszenie obciążenia finansowego związanego z leczeniem, rehabilitacją, opieką czy edukacją. Daje to możliwość skorzystania z niezbędnych usług i środków, które mogłyby być dla nich zbyt kosztowne. Ponadto, refundacja może stanowić zachętę do inwestowania w określone dziedziny, co przyczynia się do rozwoju sektora medycznego, opieki społecznej czy edukacji.
• Korzyści dla społeczeństwa. Refundacja ma również pozytywny wpływ na społeczeństwo jako całość. Poprawa dostępności do usług medycznych, rehabilitacji, opieki czy edukacji przyczynia się do wzrostu zdrowotności i jakości życia społeczeństwa. Osoby, które korzystają z refundacji, mogą skuteczniej radzić sobie z chorobami, niepełnosprawnością czy innymi problemami zdrowotnymi, co przekłada się na lepszą kondycję społeczną i ekonomiczną kraju.
• Wady i wyzwania. Mimo licznych korzyści, system refundacji może napotykać również na pewne wady i wyzwania. Skomplikowane procedury ubiegania się o refundację mogą być uciążliwe i czasochłonne dla wnioskodawców. Ponadto, istnieje ryzyko nadużycia systemu, zarówno ze strony osób ubiegających się o refundację, jak i ze strony nieuczciwych dostawców usług medycznych czy sprzętu. Konieczne jest wprowadzenie odpowiednich mechanizmów monitorowania i kontroli, aby zapewnić sprawiedliwość i uczciwość systemu refundacji.
• Monitorowanie i kontrola. Wprowadzenie skutecznych mechanizmów monitorowania i kontroli jest kluczowe w celu zapewnienia efektywności i uczciwości systemu refundacji. Instytucje odpowiedzialne za refundację powinny regularnie monitorować przepływ środków, weryfikować wnioski i kontrolować jakość świadczonych usług. Dodatkowo, konieczne jest prowadzenie badań i ocen skuteczności systemu, aby identyfikować ewentualne błędy i obszary do poprawy.

Refundacja — artykuły polecane

Zasiłek celowy — Fundusz pracy — Podatek dochodowy od osób fizycznych — Organizacja non-profit — Płatności transferowe — Świadczenia społeczne — Subwencja — Finanse publiczne — Dochód netto

Bibliografia

• Czerski P. (2008), Dochody budżetu jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kochański M. (2014), Finansowanie instrumentów poprawy efektywności energetycznej w Polsce w latach 2014-2020, Acta Innovations, nr 10
• Lach D. (2014), Refundacja leków a równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, Vol 76, nr 1
• Małecki P. (2014), CIT. Komentarz: Podatki i rachunkowość, Wolters Kluwer, Warszawa
• Michalski B. (2013), Prawo farmaceutyczne i refundacja leków, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Dz.U. 2004 nr 99 poz. 1001
• Wasilewski M. (2010), Dotacja budżetowa jako podstawowe źródło finansowania działalności uczelni publicznych w Polsce, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 81
• Zimna T. (2007), Zawieranie umów o świadczenie opieki zdrowotnej, Wolters Kluwer, Warszawa

Autor: Aleksandra Brózda