Metoda konsolidacji proporcjonalnej

Metoda konsolidacji proporcjonalnej jest stowowana w przypadku sprawowania współkontroli nad jednostką zależną, która nie jest spółką handlową. Jednostką współzależną jest jednostka współkontrolowana przez jednostkę dominującą lub znaczącego inwestora i innych udziałowców lub wspólników na podstawie statutu, umowy spółki lub innej umowy zawartej na czas dłuższy niż rok. Współkontrolą jest zdolność, z innymi udziałowcami lub wspólnikami, do kierowania polityką finansową i operacyjną, celem osiągnięcia wspólnych korzyści ekonomicznych.

Zasady stosowania

Metoda ta polega na sumowaniu poszczególnych pozycji odpowiednich sprawozdań finansowych jednostki dominującej (w pełnej wysokości) z częścią wartości (proporcjonalną do udziałów posiadanych przez podmioty grupy kapitałowej) tych pozycji sprawozdań finansowych jednostek współzależnych oraz dokonaniu wyłączeń:

• wyrażonej w cenie nabycia wartości udziałów jednostki dominującej i innych jednostek objętych konsolidacją w jednostkach współzależnych z tą częścią aktywów netto jednostek współzależnych (wycenionych wg wartości godziwej), która odpowiada udziałowi tych jednostek w jednostkach współzależnych na dzień rozpoczęcia sprawowania nad nimi współkontroli. Nadwyżka wartości udziałów nad odpowiadającą im częścią aktywów jest równoznaczna z ujęciem w aktywach bilansu "Wartości firmy jednostek podporządkowanych". W odwrotnej sytuacji ujmujemy w pasywach "Ujemną wartość firmy jednostek podporządkowanych".
• należności, zobowiązania i rozrachunki o podobnym charakterze pomiędzy jednostkami objętymi konsolidacją, przychody i koszty wynikające z operacji pomiędzy tymi podmiotami oraz dywidendy wypłacone przez jednostkę współzależną innym jednostkom objętym konsolidacją - w pełnej wysokości,
• zyski lub straty (zawarte w aktywach, które podlegają konsolidacji) wynikające z operacji między jednostkami objętymi konsolidacją - w proporcji do posiadanych udziałów.

Jeżeli w ciągu roku zbyto udziały w jednostce współzależnej, to w skonsolidowanym rachunku zysków i strat wykazuję się: wynik ze zbycia tych udziałów oraz wynik z działalności jednostki współzależnej do dnia zbycia udziałów. W tej metodzie nie wykazuje się udziałów w kapitale własnym jednostki współzależnej posiadanych przez inne podmioty niż wchodzące w skład grupy kapitałowej.

Zalety i korzyści wynikające z zastosowania metody konsolidacji proporcjonalnej

Metoda konsolidacji proporcjonalnej umożliwia dokładne odzwierciedlenie wyników finansowych jednostki dominującej oraz jednostek współzależnych. Wyniki finansowe jednostek współzależnych są uwzględniane proporcjonalnie do posiadanych udziałów, co pozwala na bardziej dokładne przedstawienie sytuacji finansowej grupy kapitałowej.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej pozwala na zaprezentowanie kompletnego obrazu działalności grupy kapitałowej dla inwestorów i użytkowników sprawozdań finansowych. Dzięki uwzględnieniu wyników finansowych jednostek współzależnych w proporcji do posiadanych udziałów, użytkownicy mogą lepiej zrozumieć wpływ tych jednostek na wyniki grupy kapitałowej.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej uwzględnia także wpływ operacji między jednostkami objętymi konsolidacją. Jest to szczególnie istotne w przypadku współpracy i realizacji wspólnych projektów przez jednostki współzależne. Dzięki temu możliwe jest dokładne przedstawienie synergii i korzyści wynikających z takiej współpracy.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej może pozwolić na lepsze zrozumienie synergii i korzyści wynikających z współpracy jednostek objętych konsolidacją. Dzięki uwzględnieniu wyników finansowych w proporcji do udziałów, użytkownicy mogą dokładniej ocenić efektywność takiej współpracy oraz przewidywać potencjalne korzyści w przyszłości.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej jest stosunkowo prostsza w zastosowaniu niż inne metody konsolidacji, takie jak pełna konsolidacja. Proces konsolidacji jest mniej skomplikowany, co może przyczynić się do oszczędności czasu i zasobów. Jednocześnie pozwala na uzyskanie kompletnego i wiarygodnego obrazu działalności grupy kapitałowej.

Różnice pomiędzy metodą konsolidacji proporcjonalnej a pełną konsolidacją

Metoda konsolidacji proporcjonalnej obejmuje jednostki współzależne, które nie są spółkami handlowymi, podczas gdy pełna konsolidacja obejmuje wszystkie jednostki zależne, niezależnie od ich formy prawnej.

W metodzie konsolidacji proporcjonalnej wyniki finansowe jednostek współzależnych są uwzględniane w proporcji do posiadanych udziałów. Natomiast w pełnej konsolidacji uwzględnia się pełne wyniki finansowe jednostek zależnych.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej dotyczy jednostek, które nie są spółkami handlowymi. Pełna konsolidacja obejmuje wszystkie formy prawne jednostek zależnych.

Pełna konsolidacja może być bardziej czasochłonna i skomplikowana, ze względu na konieczność uwzględniania wszystkich aktywów, pasywów, przychodów i kosztów jednostek zależnych. Metoda konsolidacji proporcjonalnej jest prostsza i mniej skomplikowana.

Różnice w metodach konsolidacji mogą prowadzić do różnic w prezentacji wyników finansowych w sprawozdaniach skonsolidowanych. Metoda konsolidacji proporcjonalnej może prowadzić do prezentacji wyników finansowych w inny sposób niż pełna konsolidacja.

Przykład zastosowania metody konsolidacji proporcjonalnej

Przyjrzyjmy się konkretnemu przykładowi zastosowania metody konsolidacji proporcjonalnej. Załóżmy, że spółka A posiada 60% udziałów w jednostce B, która nie jest spółką handlową. Spółka A sprawuje współkontrolę nad jednostką B i zastosuje metodę konsolidacji proporcjonalnej w swoim sprawozdaniu finansowym.

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym spółki A uwzględniane są jedynie 60% wyników finansowych jednostki B. Dzięki temu spółka A dostarcza użytkownikom swoich sprawozdań finansowych kompletny obraz swojej działalności oraz wpływu jednostki B na jej wyniki finansowe. Przykład ten ilustruje, jak metoda konsolidacji proporcjonalnej może być stosowana w praktyce i jak wpływa na prezentację wyników finansowych grupy kapitałowej.

Metoda konsolidacji proporcjonalnej — artykuły polecane

Metoda konsolidacji pełnej — Ujemna wartość firmy — Metoda praw własności — Grupa kapitałowa — Przychody finansowe — Kapitał zapasowy — Jednostka zależna — Pasywa — Metody konsolidacji sprawozdań finansowych

Bibliografia

• Gmytrasiewicz M., Karmańska A. (2004), Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa
• Kalwat T. (2004), Konsolidacja sprawozdań finansowych metodą pełną. Poradnik praktyczny, Difin, Warszawa
• Remlein M. (2001), Sprawozdania finansowe grup kapitałowych - metody konsolidacji, Stowarzyszenie Księgowych, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591

Autor: Tomasz Pająk

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.